Wie voert bij u de kinderen naar de pianoles? Hoe vaak staat u ’s avonds aan de kleedkamer na de basket- of voetbaltraining van zoon- of dochterlief? De kans is groot dat de moeder des huizes die taak meestal op zich neemt, en dat vader daar maar sporadisch opduikt.

Uit een internationaal onderzoek blijkt dat mama’s verhoudingsgewijs dubbel zoveel tijd steken in verplaatsingen voor de kinderen als papa’s. Onderzoeker Theun-Pieter van Tienoven (VUB - UNSW Sydney) nam de situatie voor België onder de loep.

‘Bij tweeoudergezinnen met een kind van tien jaar of jonger neemt de moeder dik 61 procent van de verplaatsingstijd met de kinderen op zich’, zegt Van Tienoven. ‘Bij vaders is dat 28 procent. Tien procent doen ze samen, of tegelijkertijd: papa naar de basketles en mama naar de voetbaltraining, bijvoorbeeld.’

De arbeidsmarkt

De onderzoekers achterhaalden dat door de tijdsbesteding van 3.260 Vlamingen te bekijken: zij hielden een week lang bij waaraan ze hun tijd besteden. ‘We drukken het in percentages uit en niet in uren en minuten, omdat de totale reistijd per gezin erg verschilt’, zegt Van Tienoven. ‘Wat wel hetzelfde blijft, is de verhouding: of er nu veel of weinig “taxiritten” nodig zijn, de moeder moet altijd voor bijna tweederde ervan opdraaien.’

En is dat nu erg? ‘Je zou kunnen zeggen dat dat gewoon de uitkomst is van de afspraken die binnen een gezin worden gemaakt’, zegt Van Tienoven. ‘Maar als de uitkomst elke keer is dat de vrouwen erbij inschieten, is er meer aan de hand. Als je meer tijd in die ritten steekt, beperkt dat je kansen op de arbeidsmarkt, omdat je bijvoorbeeld parttime gaat werken. Of je gaat dichter bij huis werken, om het allemaal geregeld te krijgen. Of je kan nooit langer blijven als bijvoorbeeld een vergadering uitloopt. Dan heeft iets onschuldigs als de voetbaltraining halen wel degelijk betekenis.’

‘Dat kan anders’

Hoe kun je het als gezin dan oplossen? ‘Zet je aan de keukentafel en overloop samen eens het gemiddelde weekschema’, zegt Brenda Deny van vrouwenvereniging Femma. ‘Vaak gaan we er zomaar van uit dat vrouwen alles wel doen vanuit het stereotiepe beeld dat mama die zorgende rol en al het “onbetaalde werk” buiten de kantooruren wel op zich neemt. Dat kan anders. En tegelijk moet er ook structureel nog veel veranderen. Voor mannen ligt het vaak moeilijker om op het werk te vragen om hun werktijd wat flexibeler in te delen ter wille van de kinderen, omdat het bedrijf er niet voor open staat. Vaderschapsverlof uitbreiden zou al helpen, net als de 30-urenwerkweek waar wij bij Femma mee experimenteren. Dat zou ook voor mannen tijd vrijmaken om gezin en werk evenwichtiger te combineren.’

‘Halftijds werk om alle ritten te kunnen doen’

An Jacobs (38) uit Walhain werkt in het onderwijs, en ging halftijds werken ‘om al de ritten te kunnen bolwerken’, zegt ze. ‘Een bewuste keuze. Ik heb kindjes op de wereld gezet, ik wil hen al die kansen geven. Ik doe al die verplaatsingen dus met heel veel liefde.’

Ze geeft wel toe dat het werk er wat heeft bij ingeschoten door haar ‘taxi-taken’. ‘In het begin was ik heel ambitieus, ik heb nog een belangrijk project gelanceerd op de school waar ik werk. Nu zijn mijn kinderen op een leeftijd dat ze alle aandacht nodig hebben, dus heb ik het werk teruggeschroefd’, zegt ze. ‘Mijn man kan al die ritten niet doen: hij werkt als manager in de verzekeringssector. Elke dag vertrekt hij om halfzeven naar Brussel en komt hij na 19 uur thuis. Hij probeert zich wel flexibel op te stellen als ik klassenraden heb of vergaderingen heb op het werk. Maar het rondrijwerk 50/50 verdelen, dat kan bij ons niet.’

Taxi An: rittenschema maandag

8 uur: Tobias (8) en Sumaya (11) naar school brengen

8.30 uur: Phineas (13) naar school brengen

15.30 uur: Phineas van school halen

16 uur: Tobias en Sumaya van school halen

17-17.45 uur: Tobias naar zwemles voeren

17.30-18.30 uur: Phineas naar tennisles

17.40-18.30 uur: Sumaya naar pianoles