De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif wil concrete actie en geen woorden van steun.
Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.

Iran: "Economische relaties moeten genormaliseerd worden; dat is verplichting van het nucleair akkoord"

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif herinnert er Europa, China en Japan aan dat zijn land recht heeft op "normale economische relaties zonder sancties". Tegelijk zou Iran de sjiitische bondgenoten in het Midden-Oosten echter voorbereiden op oorlog. 

Minister Zarif heeft de industrielanden Japan, India en China aangedaan op een rondreis door het Verre Oosten. Hij wil er steun zoeken om het nucleaire akkoord te redden, dat Iran in 2015 gesloten heeft met de VS, Europa, Rusland en China.

Zijn boodschap is duidelijk: Iran leeft de bepalingen van het kernverdrag na en in dat geval was beloofd dat er normale economische relaties met andere staten zouden zijn. Dat is een verplichting van het verdrag en als de buitenwereld dat niet naleeft, zal Iran na 7 juli opnieuw uranium - nodig voor kernbommen - kunnen ontwikkelen.

Normale economische relaties met Iran, dat staat duidelijk in het nucleaire akkoord

Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif

Sinds VS-president Donald Trump zijn land vorig jaar uit dat akkoord heeft teruggetrokken, staat de overeenkomst op de helling. De Europese en Aziatische landen zijn bang om te investeren in Iran, omdat hun bedrijven dan uit de Amerikaanse markt geweerd zouden worden. Of anders: de VS dreigen met strafmaatregelen tegen bedrijven of landen die de nieuwe Amerikaanse sancties tegen Iran overtreden. Onder meer Peugeot-Citroën, Total en Airbus hebben miljardencontracten met Iran opgeschort en veel landen staan onder druk om geen Iraanse olie meer te kopen. 

De Iraanse economie heeft daar zwaar onder te lijden en vorige week heeft Teheran aangekondigd dat het bepaalde voorwaarden uit het nucleaire verdrag niet langer zal naleven als Europa, Rusland en China tegen 7 juli hun relaties met Iran niet normaliseren. 

Bereidt Iran bondgenoten voor op oorlog?

Tegelijk zou Iran echter op een andere manier de druk in het Midden-Oosten opvoeren. Volgens de Britse krant The Guardian heeft een topfiguur van de Pasdaran (Iraanse Revolutionaire Wachten) onlangs de sjiitische bondgenoten van Iran in Irak, Syrië, Libanon en Jemen gewaarschuwd om zich voor te bereiden op een conflict. Nog volgens The Guardian zou Iran erin geslaagd zijn om raketten via Irak naar het regime van Bashar al-Assad in Syrië te smokkelen.

Sjiitische vrijwilligers speelden een belangrijke rol bij de strijd tegen IS in Irak.
Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

Als het bericht klopt, betekent dat dat Teheran een mogelijk conflict met de Verenigde Staten of hun Arabische bondgenoten in de Perzische Golf zou proberen uit te breiden in Jemen, Irak en Syrië en mogelijk verder. Dat zou kunnen slaan op de berichten vanuit de VS over de dreiging van aanslagen of geweld tegen Amerikaanse doelwitten of belangen in het Midden-Oosten.

Als reactie heeft de VS militaire versterkingen naar de Golf gestuurd in de vorm van B-52-bommenwerpers, Patriot-antiraketsystemen en extra schepen waaronder het vliegdekschip Abraham Lincoln. Ook is niet-essentieel personeel van de VS-ambassade in Irak geëvacueerd en geldt een hogere staat van paraatheid voor VS-troepen, maar ook militairen uit Duitsland, Nederland en Groot-Brittannië in Irak. In dat land kan Iran rekenen op een militie van duizenden sjiitische vrijwilligers die een belangrijke rol speelden bij de strijd tegen terreurgroep IS en zo oorlogservaring hebben opgedaan.

"Wij willen geen oorlog, zij ook niet"

De dreiging is de voorbije dagen concreet geworden met aanslagen op vier olieschepen voor de kust van de Verenigde Arabische Emiraten en de drone-aanval van de sjiitische Houthi's uit Jemen op een strategisch erg belangrijke oliepijpleiding in Saudi-Arabië. 

Het Amerikaanse vliegdekschip USS Abraham Lincoln vaart door het Suezkanaal op weg naar de Perzische Golf

"Ik hoop het niet", zei VS-president Trump vandaag op de vraag of er oorlog komt in de Golf. Ook in Iran is de herinnering aan de 800.000 doden en de enorme verwoesting van de Golfoorlog tegen Irak (1980-1988) nog erg in het collectieve geheugen gegrift en staat niemand te springen om een nieuw conflict. Of zoals de hoogste Iraanse leider ayatollah Ali Khamenei zei: "Wij willen geen oorlog en zij (de VS) ook niet". 

Wellicht wil niemand oorlog, maar "war by accident" is wel mogelijk nu de wurgende sancties blijkbaar ook tot interne spanningen in Iran leiden en een escalatie aan de gang is. Teheran wil de druk op Europa en Azië opvoeren om de economische strop rond de nek te verlichten. Mocht een wanhopig Iran echter opnieuw uranium verrijken, zouden andere landen in de regio zoals Saudi-Arabië volgen en krijgen we een kernwapenwedloop in een van de woeligste regio's ter wereld. 

Meest gelezen