Ze zijn nog geen 24 jaar, maar staan al in voor de zorg van een ziek familielid. Zelfs hun leerkrachten weten het vaak niet. 35 procent van de jonge mantelzorgers zegt dat ze op school niet met hun problemen terechtkunnen. Daarom start Samana, de vereniging voor mensen met een chronische ziekte en hun mantelzorgers, nu het project Samen naar een mantelzorgvriendelijke school.

“Ik werk bewust halftijds”

Thalia Wouters (24) uit Antwerpen zorgt al sinds haar 12de mee voor haar oma, die alzheimer heeft. Nu werkt ze zelf in een woon-zorgcentrum met dementerenden en maakte ze haar bachelorproef rond jonge mantelzorgers.

“Mijn ouders hebben een moeilijke relatie gehad”, zegt Thalia. “Ik bleef in het weekend als kind vaak bij oma – ‘Jaja’ zoals wij haar noemen. We hebben een kleine familie. Officieel is mama haar mantelzorger, maar bij alle grote beslissingen en de zorgplanning in het wzc word ik mee betrokken. Toen ze nog thuis woonde, bleef ik bij haar slapen. Dan controleerde ik de koelkast op vervallen producten en keek ik of er niets in brand vloog, omdat ze soms rookte.”

Hilde Gyselinck Krijgt al 19 jaar hulp van Viviane  “Van de leerkrachten was er niet altijd begrip, soms zelfs een soort van wantrouwen”

Thalia werkt bewust halftijds om mee voor haar oma te kunnen zorgen. “Werken kan ik nog genoeg. Ik wil er voor haar zijn, nu ze er nog is. Mijn appartement heb ik gekozen in functie van het wzc waar oma verblijft.”

“Ik kan geen kookpot op tafel zetten”

Hilde Gyselinck (47) uit Zwijndrecht is een alleenstaande moeder met pleegkinderen. Viviane (24) woont nu negentien jaar bij haar en was nog erg jong toen Hilde gediagnosticeerd werd met MS. “Ik heb een gezins- en poetshulp en een PAB-assistent. Maar een deel komt toch op de schouders van de kinderen.”

“Toen ik nog geen PAB-assistent had, stopte de professionele hulp om 17 uur. Ik kan geen kookpot op tafel zetten, zulke dingen deed Viviane dan. Van de leerkrachten was er niet altijd begrip, soms een soort wantrouwen, bijvoorbeeld op momenten dat ik opgenomen was of in het revalidatiecentrum verbleef. Dat cijfer van één op de zes is niet overdreven. Veel kinderen groeien in hun zorgtaken en beseffen zelf niet dat ze mantelzorger zijn.”

“Op de duur valt alles weg”

Melissa Van Haesendonck (21) uit Weerde was zestien toen haar vader (nu 58) in 2014 een herseninfarct kreeg. Van de ene op de andere dag veranderde de sportieve man in een hulpbehoevend persoon. “Veel basisvaardigheden moest hij opnieuw aanleren. Maar er is onherstelbare cognitieve schade. Hij kan niet meer alleen zelfstandig leven. Zijn kortetermijngeheugen is weg. Vader woont weer thuis maar je kan hem geen taken toevertrouwen.”

“In augustus 2017 kreeg mijn mama (51) dan borstkanker. We belandden op een lange wachtlijst bij Familiehulp omdat oudere mensen voorrang hadden. We moesten ons redden met dienstencheques.”

Melissa studeerde Grieks-Latijn. Als enig kind met een beperkt familiaal netwerk viel een deel van de zorg op haar schouders. Vandaag studeert ze rechten aan de Universiteit Antwerpen. Zoals veel jonge mantelzorgers kan ze niet op kot. “Onlangs heb ik beslist mijn derde jaar over twee academiejaren te spreiden. Van de universiteit krijg ik bijzondere faciliteiten, zoals werkstudenten om videolessen te volgen. Dat is heel positief. Veel jonge mantelzorgers blijven onder de radar omdat hun ouders met een psychische of verslavingsproblematiek kampen. Het is goed dat het bespreekbaar wordt.”

Thalia Wouters Zorgt al 12 jaar voor oma “Werken kan ik later nog genoeg. Ik wil er voor haar zijn nu ze er nog is”

Hobby’s zoals dansen of kinderboeken recenseren kon ze niet aanhouden. “Op de duur valt alles weg. Om mijn draagkracht te behouden, doe ik nu aan yoga en spreek ik af met vrienden.”