De steen was vermoedelijk losgekomen door de vrieskou. “Wij zijn sterk geschrokken door het voorval”, vertelt Doreen Gaublomme, directeur van Historische Huizen Gent. “Maar het Gravensteen is een heel hoog gebouw: we kunnen niet elke dag elke steen controleren.”

Bewakers hebben het incident zien gebeuren. “We waren blij dat het geen kind was dat die steen op zich kreeg, of dat hij niet op het hoofd van die vrouw is terechtgekomen”, zegt hoofderfgoedbewaker Glenn Delcart. Volgens hem ging het om een exemplaar ter grootte van een stevige baksteen.

Doornikse kalksteen

Dat de ‘gravenstenen’ beginnen los te komen, is niet zo verwonderlijk, volgens Filip Kint, diensthoofd van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen. “Het Gravensteen is opgetrokken in Doornikse kalksteen. Die natuursteen wordt blootgesteld aan weer en wind, wat tot verschuivingen kan leiden.” De oudste gebouw van Gent, zoals de huidige concertzaal van de Bijloke, de Sint-Niklaaskerk en het Geuzenhuis, zijn uit diezelfde soort kalksteen vervaardigd.

“De duizend jaar oude kalkstenen muren van het Gravensteen zijn gevoelig voor erosie, omdat ze niet glad zijn en het water dus in de holtes blijft vastzitten”, legt Kint uit. “De combinatie van vocht en vorst doet de stenen afbrokkelen. Ook vogels doen onbedoeld stenen loskomen. Ze leggen zaadjes in de voegen, waaruit planten groeien die de spleten tussen de stenen doen uitzetten.”

Gewoonlijk vindt om de twee, drie jaar zo’n controle plaats. “Het Gravensteen kan alleen een iconisch monument blijven als het goed wordt onderhouden”, zegt Filip Kint. “Een regelmatige controle voorkomt grote en dure restauraties.”

De inspectie van dinsdag was vervroegd vanwege het incident met de steen. Maar het Gravensteen is goed bevonden. “Er zijn wel wat steentjes afgevallen, maar de schade is niet groter dan verwacht”, concludeert Kint.