“Mits de juiste techniek kan je een koe laten plassen. Die kennis is met de jaren verdwenen. Gelukkig hadden wij hier nog iemand rondlopen die wist welke zenuw je op de uier, net onder de anus en vulva, moet strelen om de koe te laten plassen”, zegt Henk Hanskamp van het gelijknamige Nederlandse bedrijf.

Hanskamp ontwikkelde een beweegbaar urinoir dat eerst de zenuwbanen prikkelt en dan de urine opvangt. Het urinoir zit achteraan de box waarin de koeien worden gevoederd. Eerst eten de koeien, dan wrijft het urinoir tegen de uier en plast de koe erin. “Op de duur is de prikkeling zelfs niet meer nodig. Koeien zijn gewoontedieren, ze weten: na het voederen plassen.”

Lees verder onder de video

Waarom zou je de urine van de koe opvangen? Voor het milieu. In de urine van de koe zit veel stikstof. Als dat samenkomt met de koeienvlaaien, ontstaat ammoniak. Dat gaat rondvliegen in de brede omgeving, waarna de stikstof weer neerslaat en bodem en waterlopen bezoedelt.

“Dat is een kolossaal probleem in Vlaanderen”, zegt Laurens De Meyer van de Bond Beter Leefmilieu. “In het IJzerbekken zit in meer dan 60 procent van het oppervlaktewater te veel stikstof. Dat moet er dus allemaal worden uitgehaald om drinkwater te maken en het schaadt de biodiversiteit danig. De overheid legt de veesector wel maatregelen op, maar die zijn o zo moeilijk afdwingbaar. Dus: elk systeem dat de stikstof vermindert, is welkom. Zeker nu de toestand weer verslechtert na jaren van stagnatie.”

Hanskamp brengt het koeienurinoir – kostprijs is nog niet bekend – volgend jaar ook op de Vlaamse markt. De Boerenbond staat er niet afwijzend tegenover. “Het urinoir is geen mirakeloplossing”, zegt woordvoerster Vanessa Saenen. “Het lijkt ons een beetje een illusie om te denken dat je koeien kan conditioneren om altijd op hetzelfde moment en zelfde plaats te plassen. Maar goed, de opgevangen urine zal alleszins leiden tot minder ammoniak, en dat is altijd goed.”

Urine-weide

Henk Hanskamp gaat akkoord met de opmerking van de Boerenbond. Koeien in de wei, die zullen blijven plassen als het hen uitkomt. Maar uit proeven blijkt dat Hanskamp toch zeventig procent van de stal-urine kunnen opvangen. “Die urine is ideaal om grasland mee te bemesten. We deden zopas een proef: onze urine-weide is minstens even groen als een weide waarop kunstmest is gegooid.”

Koeien naar het toilet laten gaan. Het blijft vreemd. Michel Vandenbosch van Gaia reageert alvast gereserveerd: “Afwachten of op de lange duur het toilet toch niet schadelijk zal blijken. Het is niet omdat een systeem het milieu ten goede komt dat het ook diervriendelijk is.”