Niet één, maar twee nieuwe bruggen over Albertkanaal: een voor auto’s, een voor fietsers en voetgangers

De huidige brug in het centrum van de kanaalgemeente, een van de weinige kromme ‘kunstwerken’ in ons land en gemeenzaam banaanbrug genoemd, werd in 1994 door toenmalig Koning Albert ingehuldigd, samen met het achterliggende grote sluizencomplex. Een technisch huzarenstukje is het en een van de duurste bruggen die de Vlaamse overheid ooit bouwde. Maar vandaag is ze te laag en moet ze net als alle andere bruggen over het 80-jarige Albertkanaal vernieuwd en verhoogd worden, zodat een doorvaarhoogte van 9,1 meter gegarandeerd is voor de steeds grotere duwvaartkonvooien.

Omdat de brug pal in het centrum van Wijnegem ligt, leek dit aanvankelijk niet te zullen kunnen zonder heel wat onteigeningen. “Bovendien zou het bouwen van een nieuwe hogere brug op dezelfde plek onze gemeente voor bijna twee jaar in twee stukken snijden. Die doemscenario’s wilden we absoluut vermijden”, vertelt burgemeester Ivo Wynants (N-VA).

Wynants beet zich samen met zijn oud-gemeentesecretaris Mil Sysmans vast in het dossier. Ook coalitiepartner Dorpspartij Durf! wilde graag mee out of the box denken. “We zijn ontzettend vaak naar het kanaal gewandeld en hebben ons het hoofd gebroken over andere en betere oplossingen. Eind 2015 leidde dat tot ons Wijnegems alternatief met twee bruggen dat door alle fracties van de gemeenteraad eenparig werd aanvaard en als een krachtig signaal naar de Vlaamse regering werd gestuurd”, vertelt Wynants.

Autoluw

Er bleven lange tijd nog andere alternatieven circuleren, maar intussen zijn de geesten gerijpt. De schets die door Ivo Wynants aanvankelijk vluchtig op een bierviltje was getekend, heeft nu de status van officieel voorstel. De zogenaamde gemeentelijke begeleidingscommissie, waarin alle betrokken overheden de vervanging van de banaanbrug voorbereiden, besliste zopas dat de Wijnegemse variant als basis zal dienen voor een definitief ontwerp. Dat zal het Nederlandse architectenbureau Zwarts & Jansma, dat ook al de toekomstige Theunisbrug aan het Sportpaleis tekende, concreet en tot in detail voorbereiden.

Wat staat vandaag al vast? Eén brug wordt zo’n 400 m stroomafwaarts – wat meer richting Antwerpen dus - van de huidige brug gebouwd. Ze komt te liggen ter hoogte van de Kanaalstraat. Deze brug zal bestemd zijn voor auto’s, vrachtwagens en bussen van De Lijn. De brug krijgt een autoluw karakter. De toegelaten snelheid zal er laag liggen: 30 of maximaal 50 km per uur. Tramsporen zijn niet voorzien.

Onteigeningen

Over eventuele onteigeningen zal pas klaarheid komen wanneer het tekenwerk in een verder stadium staat. Maar het zou moeten meevallen, omdat de brughellingen parallel met het kanaal worden gebouwd. De aanloop naar de brughelling vanaf de Turnhoutsebaan in het centrum zal wellicht starten net voorbije het huidige Texaco-benzinestation. “Ik denk dat de inname van particuliere eigendommen beperkt kan blijven tot stukken voortuin. We moeten de concrete plannen nog even afwachten. Zeker is dat andere oplossingen hoe dan ook tot veel meer onteigeningen geleid zouden hebben”, stelt de burgemeester.

De gemeente en het Agentschap Wegen en Verkeer willen van de nieuwe brug gebruikmaken om ineens een aantal verkeersknelpunten in het centrum aan te pakken, zoals het kruispunt Stokerijstraat-Turnhoutsebaan. Daar, maar ook aan de overkant van het kanaal, is een nieuw en veilig kruispunt voorzien met verkeerslichten.

Bouw in 2021

De brug voor het autoverkeer wordt eerst gebouwd. De tweede brug, exclusief voor voetgangers en fietsers, volgt later, mogelijk pas na afbraak van de banaanbrug. Voorlopig is ze voorzien ter hoogte van de Lindenlei , maar mogelijk schuift de fietsersbrug nog wat op naar het sluizencomplex. Wie via die brug het kanaal oversteekt, zal niet langer de drukke Turnhoutsebaan moeten kruisen. Nieuwe fietsverbindingen, onder meer onder de autobrug, brengen fietsers langs het kanaal of door het park veilig tot aan de scholen en het Marktplein.

De Vlaamse Waterweg werkt het project nog dit jaar verder uit en maakt zich sterk om de vergunning en aanbesteding in 2020 rond te hebben, zodat de werken in het voorjaar van 2021 kunnen starten. De bruggen kunnen dan eind 2022 klaar zijn. Eens de plannen klaar, worden ze via een infomarkt voorafgaand aan de bouwaanvraag voorgesteld aan de bevolking.

“De goede samenwerking met De Vlaamse Waterweg resulteert nu in de bouw van twee bruggen die zorgen voor een veilige route voor de zwakke weggebruikers en die het sluipverkeer in Wijnegem ontmoedigen”, is Ivo Wynants als geestelijk vader van deze oplossing, heel gelukkig met de ontwikkelingen. Dat De Vlaamse Waterweg voorlopig geen gewag meer maakt van een uitbreiding van het sluizencomplex in Wijnegem, wat tot heel wat onteigeningen zou leiden, zal de burgemeester al evenzeer gunstig stemmen.