Direct naar artikelinhoud
Verkiezingen

Lijstduwerschap van Jean-Marie Dedecker voor N-VA had een prijs

Jean-Marie Dedecker.Beeld Photo News

‘Jean-Marie, ik vraag u vergiffenis.’ Die knieval van N-VA-voorzitter Bart De Wever maakte iets los bij Jean-Marie Dedecker. Hij werd een onafhankelijke lijstduwer, maar vroeg aan de partij wel om Lijst Dedecker-medestander Peter Reekmans en zijn voormalige medewerker Joren Vermeersch een zetje te geven.

Bijna twee jaar geleden, ergens in de zomer, zit Dedecker aan tafel met Hendrik Vuye om een samenwerking met het oog op de volgende verkiezingen te bespreken. Vuye is op dat moment partijloos, maar in het parlement is hij wel een luis in de pels van de N-VA. Peter Reekmans, de nummer twee bij Lijst Dedecker, schuift mee aan. De boot wordt nog even afgehouden, maar het idee blijft sluimeren en de gesprekken blijven lopen. Uiteindelijk strandt de flirt toch, door een veto van Dedeckers eega.

Geruchten over de toenadering bereikten intussen ook de N-VA. Tot tweemaal toe plant de partij een manoeuvre om een wig te drijven tussen Vuye en Dedecker. Eerst gaat Vlaams minister Ben Weyts tafelen met de professor staatsrecht. Hij doet daarbij een niet-onaardig voorstel. Als Vuye de N-VA helpt om na 26 mei een nieuwe staatshervorming te onderhandelen, regelt de partij voor Vuye een zitje in het Grondwettelijk Hof. Maar de vis bijt niet.

Geen liefdadigheid

Ook Jean-Marie Dedecker wordt benaderd, met meer succes. Het is Theo Francken, al jaren een boezemvriend van Dedecker, die persoonlijk naar Middelkerke afzakt. Niet veel later volgt een etentje met De Wever in een restaurant. Elf jaar nadat die laatste zich genoodzaakt had gezien Dedecker de deur te wijzen bij de N-VA, volgt daar de wiedergutmachung. “Jean-Marie, ik vraag u vergiffenis voor wat ik u heb aangedaan.” In één beweging vraagt hij de verloren zoon van de partij op de lijst te staan bij de komende verkiezingen.

Het is een aanbod dat Dedecker niet kan weigeren, zij het dan wel als onafhankelijke lijstduwer. De burgemeester van Middelkerke is slim genoeg om te weten dat de N-VA niet aan liefdadigheid doet: zijn komst is goed voor de N-VA, die bij de gemeenteraadsverkiezingen onder de verwachtingen bleef in West-Vlaanderen. Het stemmenkanon Dedecker is welgekomen.

Volgens meerdere bronnen buiten de partij vroeg Dedecker twee oud-medestanders een mooi plaatsje te geven, onder wie Peter Reekmans, intussen burgemeester van Glabbeek. Dedecker ontkent dat, maar Reekmans bevestigt. “Ik heb er niet zelf op aangedrongen, Jean-Marie heeft voor mij een verkiesbare plaats gevraagd. Maar uiteindelijk is er nooit een voorstel van de N-VA gekomen. Pas op: voor mij was het niet zeker dat ik ja gezegd zou hebben. Maar een verkiesbare plaats weigeren, zou wel heel moeilijk geweest zijn.” 

Volgens een andere bron zou een hooggeplaatste N-VA’er persoonlijk tussenbeide zijn gekomen.

Opvolger van zijn keuze

Een andere protegé van Dedecker is Joren Vermeersch, in een vorig leven een tijdje zijn parlementair medewerker en nu werkzaam voor de N-VA-fractie, waar hij samen met Theo Francken twee boeken over migratie schreef. Mocht Dedecker verkozen worden maar zijn mandaat niet uitdoen, dan staat Vermeersch als eerste opvolger in polepositie om zijn zitje over te nemen. Al is de kans groot dat Vermeersch sowieso in het parlement terechtkomt. Mogelijk mag de West-Vlaamse lijsttrekker Sander Loones straks een regeringspost innemen; ook in dat geval kan Vermeersch naar het halfrond.

Ook dit deel van het akkoord wordt door meerdere bronnen bevestigd, zij het niet door twee hoofdrolspelers: Vermeersch en Dedecker. “Ik heb me nooit bemoeid met de lijstvorming – ook niet voor Reekmans – maar ik heb wel gezegd dat Joren een goede kandidaat zou zijn om in het parlement te loodsen”, zegt Dedecker. “Ze hebben mij daar een plezier mee gedaan, dat kan ik niet ontkennen.”

“Jean-Marie wil het stokje kunnen doorgeven aan de persoon die hij zelf wil. Dat weet ik uit goede bron, Jean-Marie zelf”, zegt Reekmans. “Die opvolging is trouwens niet zo vreemd: in Middelkerke is het ook zo. Hij is intussen 66: als er met Jean-Marie iets gebeurt, staat zijn neef als eerste schepen klaar om de sjerp over te nemen.”

Prostaatleeftijd

Dedecker ontkent in alle toonaarden dat hij expliciet van plan zou zijn een eventueel parlementair mandaat niet uit te doen, een gerucht dat ook de partijtop bereikte. “Er is voor mij geen enkele twijfel dat Jean-Marie voluit zijn mandaat gaat opnemen. Maar dat men in andere partijen hoopt op iets anders kan ik me inbeelden”, zegt Loones. 

Dedecker houdt de deur op een kier. “Ik heb twintig jaar van mijn leven aan Brussel gegeven. Op mijn prostaatleeftijd voel ik mij tot niets meer verplicht, zeker niet om vijf uur in die commissie te gaan zitten. En als ik er geen zin meer in heb, staat er een fantastische opvolger klaar.”

Bereid u voor op de verkiezingen

🎧 Podcast: Wetstraat-kenners Gui Polspoel en Yves Desmet fileren de politieke partijen met telkens een centrale gast. Luister nu.

❓ Uw vragen aan de partijvoorzitters: in deze reeks voelt u de partijvoorzitters aan de tand. Van Bart De Wever tot John Crombez: dit waren uw vragen én hun antwoorden.

🗳 Stemtest: deze stemtest kijkt naar wat partijen doen, niet naar wat ze beloven

👪 Het burgerpanel: Wat denkt de burger er eigenlijk zelf van? We laten een hele week acht gewone mensen aan het woord.

🖋 Partij-analyses: De Morgen analyseert de programma’s en ambities van de partijen. Wat staat er op het spel?

🎤 Op campagne met...: Van Joke Schauvliege die aan een comeback timmert, tot Elio Di Rupo die opnieuw premier wil worden: campagne voeren doe je op straat. De Morgen ging mee op pad.

🗣 Lijsttrekkers in debat: uit elke kieskring twee invloedrijke lijsttrekkers in duel. 

🇪🇺 Denkers over Europa: voor de Europese verkiezingen laten we eens niet uitsluitend politici aan het woord, maar ook denkers. Hoe zien zij de Unie evolueren?