‘Paljas? Dat is het woord van deze campagne geweest’

Het zangeresje lijkt op het verkeerde feestje te zijn beland. Ze bloost als je haar aanspreekt en zegt dat je haar denkt te hebben herkend. Het is maar enkele jaren geleden dat ze het gezicht was van dat zogenaamde strijdlied waarmee Vlaams Belang zich onsterfelijk belachelijk maakte. ‘Dit is Vlaamse grond.’ Dat was in 2016.

“Dat hele liedje is toen uit zijn context gerukt”, zegt ze. “Ik heb daar toen trouwens een hoop problemen mee gehad. Maar als ik nu hier om me heen kijk, zie ik vooral een beloning voor het werk van vele jaren. Van m’n ouders, van m’n familie.”

Het contrast met het trumpiaanse sfeertje in Hotel Den Berg in Londerzeel kan niet groter zijn. Als voor een huwelijk opgeklede dames, protserige juwelen, blauwe maatpakken. En: de jongens van Schild en Vrienden. Enkele jongens lijken hun kapper de opdracht te hebben gegeven iets te doen dat hen zo perfect als mogelijk doet lijken op de acteurs uit de tv-serie Mad Men.

Nieuw en oud

Gilles Buls (17) is een exponent van dat vooral behoorlijk onderschatte Vlaams Belang nouveau. Hij behoort tot een groepje jongens in witte VB-hemden die naast het podium een boog van wit-blauwe ballonnen hebben opgetrokken. Een knipoog van en naar Schild en Vrienden, ook al zal niemand het binnen de afgesproken regie zo benoemen.

Een van de jongens zegt: “Blauw en wit? Dat is puur toevallig!”

De verouderde Luc Vermeulen, ooit actief bij de buiten de wet gestelde vechtersbazen van VMO, is er nog altijd als hoofd ordehandhaving. Hij staat buiten op de parking. Voor het overige lijkt over elk detail meer dan lang genoeg te zijn nagedacht.

“Het kan in andere landen”, zegt Gilles. “Ik bedoel: splitsen. Waarom zou het bij ons niet kunnen? En massamigratie? Waar een wil is, is een weg. Ik ben bezig een jongerenafdeling van Vlaams Belang op te richten in Brecht. U hebt geen idee hoe hard het loopt, hoeveel jongeren zich willen engageren.”

Het eerste kopstuk dat rond zessen in Londerzeel aankomt, is Filip Dewinter. Het jarenlange boegbeeld, de sta-in-de-weg voor elke perspectief op het doorbreken van het cordon sanitaire, zegt er geen enkel probleem mee te hebben om tweede viool te spelen.

Filip Dewinter: “Juist daarom hebben we deze extreme make-over gedaan. Na ons resultaat van vier jaar geleden hebben we er alles aan gedaan om jongeren aan te spreken, en dat lijkt gelukt. Ik steun Tom daarin dan ook volledig.”

‘Zondag van hoop’

In afwachting van zijn komst scandeert de zaal een paar keer ‘Linkse ratten, rol uw matten’ en de Ninoofse klassieker over dat het stil is aan de overkant, maar als Tom Van Grieken iets na zevenen de zaal binnenkomt, gebeurt dat op de tonen van ‘Legendary’ van Welshly Arms. Op het podium worden enkele kleine meisjes in VB-outfits naar voren geschoven. De jongens van Schild en Vrienden en hun vlaggen staan daar achter.

Tom Van Grieken: ”Eerst werden we genegeerd, toen werden we uitgelachen, toen werden we bestreden, en toen wonnen we. En hoe! Volgens de politieke elite in dit land ging deze campagne over wie er premier of minister-president zou worden. Het ging over de postjes voor de politieke elite. Hoe arrogant kun je zijn?”

“Deze verkiezingen gingen maar over één ding: over onze mensen, die op de eerste plaats moeten staan. Wij reiken de hand naar ieder die een beter Vlaanderen wil. Laat ons geen leedvermaak hebben met het verlies van anderen. Ik roep expliciet op om groots te zijn in onze mooie overwinning. Vandaag heeft de kiezer gesproken: dit is geen zwarte zondag, maar een zondag van hoop.”

Daft Punk

Bij zijn aankomst in Londerzeel gaf Dries Van Langenhove aan: “Dat dat nu eindelijk eens gaat breken, dat cordon sanitaire. Het is geen kwestie meer van of, het is een kwestie van wanneer.”

Tom Van Grieken bezigde in zijn overwinningsspeech het c-woord niet. Hij dankte alle vrijwilligers, “van álle partijen in deze verkiezingen”, en beperkte zich verder tot: “Laat vandaag de dag zijn dat er geen twee soorten kiezers meer zijn: kiezers naar wie geluisterd wordt, en kiezers naar wie niet geluisterd wordt. In een democratie telt elke stem. Wij willen vandaag onze verantwoordelijkheid opnemen.”

Als het podium de hiërarchie van het nieuwe Vlaams Belang vormgeeft, dan is dat voortaan de partij van Van Grieken zelf, Barbara Pas, Chris Janssens en Dries Van Langenhove. En daar een eind achter, monkelend als tevreden opa’s: Gerolf Annemans en Filip Dewinter.

Iemand roept de deejay toe: “Allee jong, begint eraan.”

Er is gekozen voor ‘One More Time’ van Daft Punk. ‘Dit is Vlaamse grond’ staat níét op de setlist.

Paljas

Volgens bronnen rond de partij ging het Vlaams Belang voor de campagne, vooral op sociale media, in de leer bij Steve Bannon. Met helemaal op het eind, in de laatste uren, een klomp goud die uit het niets uit de lucht kwam vallen. Het fragment, waarin Bart De Wever zaterdagavond Tom Van Grieken ‘paljas!’ toesiste, is honderdduizendvoudig gedeeld.

In Hof ten Berg is het een geuzennaam geworden, als iemand in iemands weg staat, of als er een glas breekt. En een collectieve kreet vanuit de zaal van zodra De Wever zich op een tv-scherm laat zien.

“Ik ben er zéker van dat het een boel kiezers op het laatst over de streep heeft getrokken”, zegt Adeline Blancquaert, net 23 geworden. Ze is nummer twee voor het Vlaams Parlement in Oost-Vlaanderen en werd een beetje tot haar eigen verbazing verkozen. “Natuurlijk was de campagne fantastisch. Ik voelde het vooral tijdens de schooldebatten, hoe hard we de jongeren achter ons hadden. De stijl van Tom is anders, maar de agendapunten zijn dezelfde als vroeger. Het gaat over identiteit, Vlaamse cultuur, het M-decreet. En dan dit: ‘Paljas’. (lacht) Voor een strateeg als Bart De Wever. Ik denk echt dat dat het beslissende woord van deze campagne is geweest.”