De Paljassen van Vlaams Belang en Pepe The Frog, een succesvol huwelijk

Niet enkel de onafhankelijke Dries Van Langenhove, ook andere twintigers en begin dertigers haalden uitstekende scores voor Vlaams Belang. De partij van voorzitter Tom Van Grieken, zelf nog maar 32 jaar, zette jongeren op prominente plaatsen op de lijsten. In Oost-Vlaanderen haalden jonkies Adeline Blancquaert (23) en Filip Brusselmans (21) elk meer dan 10.000 voorkeurstemmen. 

“Wij konden jonge kiezers in de eerste plaats overtuigen door de inhoud, zoals de zorg bij jongeren over hoelang ze zullen moeten werken, maar Vlaams Belang heeft ook begrepen hoe het die boodschap tot bij die jongeren moet krijgen”, zegt Brusselmans. “Daarvoor krijgen we binnen de partij steun van Bart Claes, zelf nog maar 30 jaar.”    

Dries Van Langenhove meent dat de verkiezingen gewonnen zijn via de sociale media, met een belangrijke eindspurt de laatste dagen. Zijn partij maakte er op sociale media gretig gebruik van dat N-VA-voorzitter Bart De Wever in een interview op de avond voor de verkiezingen Tom Van Grieken een ‘paljas’ noemde. In geen tijd maakte Vlaams Belang #paljas trending op Twitter op verkiezingszondag.  

Meteen zijn ook enkele memes gemaakt en verspreid, die verder bouwden op bekende memes uit de Trump-campagne. Nadat Hillary Clinton de Trump-achterban ‘deplorables’ of ‘erbarmelijken’ had genoemd, versierden zijn fans een afbeelding uit de musical Les Misérables met Amerikaanse vlaggen en het opschrift Les Déplorables. Zo werd het een geuzennaam, zeker toen Trump de afbeelding ook op meetings gebruikte. Vlaams Belang voorzag die afbeelding zondag van Vlaamse vlaggen en het opschrift ‘De Paljassen’. De meme was helemaal af, door er Pepe The Frog bij te zetten, een icoon in de memecultuur. 

Vlaams Belang zette nog een tweede Trump-meme naar zijn hand. Trump-fans hadden de affiche van de actiefilm The Expendables aangepast tot The Deplorables. Dat werd uiteraard... ‘De Paljassen’, met Vlaams Belang-kopstukken erin gefotoshopt.

Het plaatst “het nieuwe Vlaams Belang”, zoals de partij het zelf noemt, helemaal in de alt-right, de subcultuur van radicaal-rechtse internetgebruikers. Steve Bannon, lange tijd de rechterhand van Donald Trump, is met zijn website Breitbart ongetwijfeld de bekendste alt-right-activist. Maar hoewel Vlaams Belang de technieken helemaal heeft overgenomen, weigert ze zich alt-right te noemen. 

“Ik noem het enkel gezond verstand”, zegt partijwoordvoerder Klaas Slootmans, die ook deel uitmaakt van de jonge garde in de partij.

Het stempel van Bannon

Op internetforum 4Chan, de broedplaats van de politiek incorrecte, radicaal-rechtse memecultuur, denken ze daar anders over. Tientallen anonieme profielen vierden er zondag de overwinning van het Vlaams Belang en deelden dat in het Engels met de rest van de wereld. “Zoek hem op: Dries Van Langenhove. Hij leidt de meest alt-right-partij van België. Hij heeft zijn roem te danken aan een alt-right-jeugdbeweging.”

Of nog: “We gaan er geraken. Dries gaat ons leiden. Wit Europa of de dood is het voor mij.” Met Van Langenhove, die de stiel onder andere leerde op een zomerkamp bij Génération Identitaire, haalde Vlaams Belang de alt-right binnen. In verschillende steden gaf Vlaams Belang Jongeren (VBJ) het afgelopen jaar gratis vaten onder de noemer ‘Schild & Pint’, een verwijzing naar Van Langenhoves beweging. Bij het bezoek van de Britse, radicale anti-islamactivist Tommy Robinson kreeg het standje van Schild & Vrienden een prominentere plaats dan die van het Vlaams Belang. 

“Als je kijkt naar de hele strategie en de boodschappen, dan zie je een enorme link met hoe Bannon de campagne achter Trump heeft neergezet: rechts, nationalistisch, maar gekoppeld aan een sociale agenda", zegt Ico Maly, die verbonden is aan de universiteit van Tilburg en een boek schreef over de sociale mediatechnieken van nieuw rechts. “Dit draagt het stempel van Bannon.”

Video: Hoe Dries Van Langenhove zo snel een fenomeen werd