Moeten we verouderde kerncentrales langer openhouden om klimaatdoelstellingen te halen?
Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) pleit in een nieuw rapport om te investeren in verouderde kerncentrales in de overgang naar duurzame energie. Het sluiten van de centrales zou leiden tot hogere CO2-uitstoot en hogere energieprijzen. Volgens andere energie-experts negeert het IEA daarbij de onbetrouwbaarheid van die verouderde kerncentrales. Als ze uitvallen voor onderhoud worden ze namelijk vervangen door dure gascentrales die wel CO2 uitstoten. Bovendien worden daardoor alweer de investeringen in duurzame energie afgeremd.
Kerncentrales stoten weinig CO2 uit, ongeveer evenveel als windturbines en op de voet gevolgd door waterkrachtcentrales en zonnepanelen. De levensduur van oude kerncentrales verlengen tot er voldoende energie kan geproduceerd worden door de duurzame alternatieven lijkt op het eerste gezicht dus een goede oplossing. Het Internationaal Energie Agentschap schuift die naar voren in een nieuw rapport.
De verouderde kerncentrales zijn onbetrouwbaar. Als ze stilliggen worden ze vervangen door CO2-uitstotende gascentrales.
Omdat de bestaande kerncentrales vaak oude of zelfs sterk verouderde installaties zijn, ligt de sluiting in veel landen tegelijkertijd op tafel. Volgens de IEA zal die capaciteit waarschijnlijk niet snel genoeg door windmolens en zonnepanelen opgevangen worden. Of de energieprijs zou sterk stijgen, vermoedt het IEA.
Engie Electrabel is beheerder van de kerncentrales in België. Vorige week nog liet het bedrijf weten dat het geen evidentie is om de levensduur te verlengen van Belgische kerncentrales.
Voorlopig zouden de laatste kerncentrales in ons land in 2025 sluiten. Drie van de zeven kernreactoren zijn dan al 10 jaar langer open dan gepland bij de bouw in de jaren ’70 en ’80. En de kostprijs voor het langer openhouden van die oudste kerncentrales Doel 1 en 2 en Tihange 3 is veel hoger uitgevallen dan het bedrijf had verwacht. Ze verdienen er niks aan, integendeel Doel 1 en 2 draaien zelfs op verlies.
Groot vraagteken hoe vaak ze uitvallen
Dat verbaast Ronnie Belmans van het onderzoekscentrum voor hernieuwbare energie Energyville niet: “naarmate de kerncentrales ouder worden, neemt de betrouwbaarheid af. Vorig jaar draaiden de kerncentrales slechts 52 procent van de tijd omdat ze keer op keer onverwacht uitvielen met defecten of stil lagen voor onderhoud. Het jaar daarvoor draaiden ze iets meer, maar ook in 2016 maakten ze maar de helft van de tijd elektriciteit.”
Als de kerncentrales uitvallen, nemen gascentrales over om capaciteitstekort op te vangen. “Maar die stoten natuurlijk wel veel CO2 uit”, zegt Alex Polfliet van Zero Emission Solutions. “Het is dus onmogelijk om te voorspellen hoeveel CO2-uitstoot er zal zijn als de verouderde kerncentrales langer open moeten blijven, vermits we niet weten hoeveel van de tijd de onbetrouwbare kerncentrales dan wel de aanvullende gascentrales zullen draaien.”
Polfliet heeft ook bedenkingen bij de kostprijs van het langer openhouden van verouderde kerncentrales. Het vergt dure investeringen én er is de onbetrouwbare kant. Gascentrales die inspringen kosten geld, zelfs gascentrales die niet draaien maar zich wel beschikbaar moeten houden voor als kerncentrales uitvallen kosten geld (zgn capaciteitsmechanisme). “We evolueren naar een situatie waarbij steeds meer subsidies gegeven worden om de verouderde kerncentrales aan de gang te houden, terwijl subsidies voor zonne-energie en windturbines alsmaar verder dalen want die energiebronnen worden langzamerhand economisch zeer rendabel”
We evolueren dan naar geen subsidies meer voor windturbines en zonne-energie maar wel voor verouderde kerncentrales
De olifant in de kamer
Niet onbelangrijk: ook de kostprijs voor de opslag van het kernafval is een groot vraagteken. In de hele wereld is er nog geen enkel land dat een definitieve oplossing gevonden heeft. Zolang die er niet is, kan de kost dus niet berekend worden. Voorlopig wordt het afval allemaal tijdelijk bewaard en bewaakt. Met het risicio dat het ooit in verkeerde handen kan vallen.