Speciaal aanklager Mueller legt voor het eerst verklaring af over Rusland-onderzoek: “Geen zekerheid over onschuld Trump”

De onderzoekscommissie van Mueller concludeerde in het rapport dat er onvoldoende bewijs was van een samenzwering tussen Trumps campagneleiders en Moskou. Mueller heeft alleen nooit zelf de conclusies mogen toelichten of uitgesproken dat president Trump zich schuldig heeft gemaakt aan belemmering van de rechtsgang. Vandaag sprak hij voor het eerst in het openbaar. Het ging louter om een verklaring. Mueller weigerde om nadien vragen te beantwoorden.

“Ik heb niet gesproken tijdens het onderzoek, maar ik spreek vandaag omdat het onderzoek afgerond is”, aldus Mueller. Hij wil vandaag ingaan op enkele details van het rapport, vooraleer hij ontslag neemt bij het ministerie van Justitie en zich weer concentreert op zijn privéleven.

Volgens de speciaal aanklager hebben Russische actoren effectief geprobeerd om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden: ze zijn daartoe ingebroken in de e-mailserver van Hillary Clinton en haar team en hebben die buitgemaakte e-mails via WikiLeaks vrijgegeven. De timing daarvan vond opzettelijk plaats tijdens de Amerikaanse verkiezingen van 2020, aldus Mueller. Daarnaast werden vanuit Rusland ook pogingen ondernomen om via sociale media het kiesgedrag van de Amerikaanse media te beïnvloeden, haalt Mueller aan.

Hoewel het onderzoek van Mueller meerdere bewijzen vond van meervoudige contacten tussen mensen uit de omgeving van Trump ten tijde van zijn kiescampagne en Russen, werden er geen aanklachten neergelegd.

Mueller deelt mee dat er geen zekerheid is over de vraag of president Trump een misdrijf begaan heeft: “Er was onvoldoende bewijs voor een bredere samenzwering”, stelde hij. “Als we zekerheid hadden dat de president duidelijk geen misdrijf begaan had, dan zouden we dat gezegd hebben.” Hij voegde eraan toe dat een president tijdens zijn ambtstermijn niet kan aangeklaagd worden. “Dat is ongrondwettelijk.” Dat is dan ook de reden waarom zijn team tijdens het onderzoek niet tot een conclusie wilde komen over de schuldvraag van Trump. “De president aanklagen voor een misdrijf was dus een optie die we niet in beschouwing konden nemen. Het zou oneerlijk zijn om iemand te beschuldigen van een misdrijf als er geen rechtsuitspraak over de aanklacht kan zijn”, aldus Mueller.

De speciaal aanklager hoopt dat dit de laatste keer is dat hij in het openbaar moet spreken over het onderzoek, zegt hij. De woorden in het rapport moeten voor zich spreken. Vooraleer hij het podium verliet, beklemtoonde Mueller nogmaals dat er meerdere, systematische pogingen waren om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden. “En die stelling verdient de aandacht van elke Amerikaan.”

Het onderzoek van Mueller nam 22 maanden in beslag, kostte zo’n 35 miljoen dollar en leverde 448 pagina’s op. De publicatie van het onderzoeksrapport ging gepaard met een hoop getouwtrek. De eerste versie was zwaar geredigeerd en daardoor feitelijk incompleet, omdat delen van ervan betrekking hadden op nog lopen zaken.

Het Huis van Afgevaardigden vroeg van Justitie vervolgens een ‘leesbare’ versie, maar eiste na inzage door een selecte groep uit de Senaat en het Huis om het volledige rapport. Het ministerie van Justitie zag dat niet zitten en noemde de eis ‘onnodig’. Er werd wel medewerking toegezegd, maar het volledige rapport kregen ze nooit.

Trump was de dagen na publicatie van het Mueller-rapport behoorlijk in zijn nopjes met de uitkomsten en tweette dat zijn naam was gezuiverd en dat er van een samenzwering, zoals hij altijd al volhield, nooit sprake is geweest. Het hele onderzoek zou zijn ingegeven door de Democraten. “Trumphaters”, klonk het.

Muellers mededeling vandaag dat “onvoldoende bewijs” gevonden was, is echter niet meteen de “totale naamszuivering” waarover Trump een maand geleden sprak. Vandaag was de president een stuk minder stellig. “Er was onvoldoende bewijs en daarom is iemand in ons land onschuldig”, tweette hij. “De zaak is afgerond.”

De Democraten willen nu onderzoeken of het rapport als munitie kan dienen om Trump op een andere manier strafrechtelijk aan te pakken. Mueller beklaagde zich er eerder over dat Trump pogingen deed om zich met het onderzoek te bemoeien. 10 keer stelt het rapport. Ook probeerde de president van Mueller af te komen.

Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden deelde woensdag mee dat de optie om een afzettingsprocedure op te starten tegen president Donald Trump nog niet van tafel is, maar dat de zaak “waterdicht” moet zijn vooraleer het Huis van Afgevaardigden die optie verder overweegt. “Wat we willen doen is zo’n onstuitbare, waterdichte zaak uitwerken, dat zelfs de Republikeinse Senaat, die op dit ogenblik niet echt een objectieve jury lijkt te zijn, overtuigd zal zijn van de weg die we als land moeten bewandelen.”

Trump houdt vol dat het hele onderzoek naar de Russische inmenging tijdens zijn presidentscampagne een “heksenjacht” is geweest en op niets is gebaseerd. Mueller op zijn beurt beklaagde zich er eind maart over dat een samenvatting van het rapport door justitieminister Barr de uitkomst geen recht doet.

“Er heerst nu verwarring over belangrijke aspecten van de onderzoeksresultaten”, schreef Mueller. “Dit dreigt een van de doelen te ondermijnen waarvoor het departement het onderzoek in de eerste plaats aangevraagd heeft: het verzekeren van het publieke vertrouwen in de uitkomsten van het onderzoek.”

In een reactie op de verklaring van speciaal aanklager Robert Mueller heeft woordvoerster Sarah Sanders van het Witte Huis gezegd dat de zaak gesloten is en dat iedereen net als de magistraat zijn gewone leven weer moet opnemen. “De speciale aanklager heeft het onderzoek afgerond, zijn kantoor gesloten, en de zaak gesloten”, luidde het in een verklaring van Sanders. “Mijnheer Mueller zei expliciet dat hij niets toe te voegen had aan het rapport en dat hij niet van plan is te getuigen in het Congres”, aldus de woordvoerster.

“Het rapport was duidelijk”, beklemtoonde ze. “Er was geen collusie, geen samenzwering- en het ministerie van Justitie heeft bevestigd dat er geen belemmering (van het onderzoek) was”, al gaf ze hiermee een draai aan Muellers woorden. “Na twee jaar (van onderzoek) knoopt de speciale aanklager weer met zijn leven aan, en iedereen zou hetzelfde moeten doen”, aldus Sanders.