Europees parlement verbiedt Catalaanse ex-premier Carles Puigdemont de toegang, hoewel hij verkozen is

Puigdemont kreeg samen met eveneens voormalig minister Antoni Comín meer dan een miljoen stemmen op de lijst Lliures per Europa (Vrijheid voor Europa) en werd zo verkozen tot een van de 54 Spaanse afgevaardigden voor het Europese parlement. Puigdemont verblijft al meer dan anderhalf jaar in ons land en is op de vlucht voor het Spaanse gerecht dat hem wil berechten voor de organisatie van het onafhankelijkheidsreferendum van Catalonië in het najaar van 2017.

De Catalaan trok woensdagavond net als een hele reeks andere verkozen Europarlementsleden naar het parlementsgebouw in Brussel om er een voorlopige accreditatie op te halen. Het parlement komt pas op 2 juli voor het eerst formeel bij elkaar, maar de parlementsleden kunnen nu al wel aan het werk. Toen Puigdemont en Comín zich aanboden bij de veiligheidsdiensten, kregen ze echter geen toegang. Hun beide namen stonden in het grijs op de lijst van parlementsleden, en niet in het zwart. 

Puigdemont reageerde woedend. “Dit is een duidelijke discriminatie”, verklaarde hij voor het gebouw aan journalisten. “Het Europees parlement zal hier een serieuze uitleg voor moeten geven, ze verbieden de vertegenwoordigers van Europese burgers de toegang, terwijl wij verkozen zijn door meer dan een miljoen mensen. Wij moeten onze rechten kunnen uitoefenen, dit is een grove schending zonder voorgaande.” Hun advocaten hebben een klacht ingediend bij parlementsvoorzitter Antonio Tajani.

Puigdemont en Comín konden volgens de diensten van het parlement niet geaccrediteerd werden omdat er nog geen officiële lijst van Spaanse verkozenen bestond. Formeel moeten Spaanse Europarlementsleden midden juni eerst de eed afleggen voor de Spaanse kiescommissie in Madrid voor ze definitief verkozen zijn, maar in de praktijk krijgen de verkozen kandidaten nu al gewoon een voorlopige accreditatie. Andere nieuw verkozen parlementsleden, ook Catalaanse, mochten woensdag het gebouw wel gewoon binnen. Het Catalaanse onafhankelijkheidskamp vermoedt dan ook Spaanse inmenging in de zaak omdat er tegen Puigdemont en Comín nog altijd een aanhoudingsmandaat loopt.

“De beslissing om Carles Puigdemont en Toni Comín te verhinderen hun formaliteiten te komen vervullen en het gebouw te betreden, en de andere Spaanse verkozenen wel al toe te laten werd genomen door de secretaris-generaal Klaus Welle, een niet-verkozen ambtenaar van het Europees parlement”, zegt Puigdemonts advocaat Simon Bekaert in een reactie. “Deze beslissing was politiek, arbitrair en discriminatoir. Intussen pronkten leden van de Partido Popular wel uitdagend op hun Facebookpagina met hun voorlopige accreditatie. Op onze vraag waarom de anderen wel binnen mochten, bleef het windstil.” 

Gisterenochtend kwam dan plots het bericht dat voorlopig geen enkel Spaans Europarlementslid nog een accreditatie krijgt. De fractieleiders van de Spaanse partijen PP, PSOE en Ciudadanos vroegen aan parlementsvoorzitter Tajani dat “alle voorlopige accreditaties van de Spaanse Europarlementsleden onmiddellijk worden opgeschort tot de officiële bekendmaking van de lijst met parlementsleden, en dat de foutief al uitgegeven accreditaties worden ingetrokken”. Vermoedelijk wilden ze daarmee een klacht tegen discriminatie vermijden.

Eerder hadden de Ciudadanos-parlementsleden per brief al aan Tajani gevraagd Puigdemont niet toe te laten. “Die brief geeft minstens de indruk dat de voorzitter of de secretaris-generaal van het Europees Parlement Carles Puigdemont en Toni Comín de toegang heeft ontzegd in opdracht van hun individuele politieke concurrenten”, zegt advocaat Bekaert.

Puigdemont en Comín staan nu voor een groot dilemma. Als ze op de lijst met parlementsleden willen komen te staan, moeten ze over twee weken naar Madrid om de eed af te leggen en trouw te zweren aan de grondwet. Maar zodra ze een voet op Spaanse bodem zetten, zullen ze worden gearresteerd. Gaan ze niet en blijven ze in België, dan blijven ze wel in vrijheid maar verliezen ze hun parlementszetel. 

Puigdemonts advocaat Bekaert vecht aan dat zijn cliënt verplicht kan worden de eed in Madrid af te leggen. “Dat is niet voorzien in de Europese verdragen, noch in het besluit van de Europese Raad over de verkiezingen, noch in het reglement van het Europees Parlement. Meer zelfs, dergelijke eis is in strijd met verschillende verdragen, die uitdrukkelijk bepalen dat de leden van het Europees Parlement rechtstreeks de burgers vertegenwoordigen en niet de lidstaten, en dat zij hun mandaat persoonlijk en ongebonden uitoefenen. Bovendien bepaalt het besluit van de Europese Raad dat de verkozenen worden toegelaten te zetelen louter op basis van de bekendgemaakte uitslagen en de geloofsbrieven. Op basis daarvan, en niets anders. Door daar nu bijkomende eis van een eedaflegging aan toe te voegen, worden de Europese Verdragen en het Europees recht miskend.”

Bekaert zegt dat Spanje zijn bezwaren “maar moet overmaken aan de Europese parlementscommissie voor juridische zaken. Die buigt zich over de geloofsbrieven en behandelt eventuele bezwaren. Zolang er over een bezwaar geen uitsluitsel is, dan bepaalt het reglement van het Europees Parlement dat de betrokkenen in tussentijd met volledige rechten zitting nemen in het Parlement.”