Het rommelde vandaag aan de Franstalige kant van België. In het politiek landschap dan toch. De Parti Populaire (PP) houdt het na tien jaar voor bekeken en Listes Destexhe moet het vanaf heden stellen zonder haar oprichter en zal haar partijprogramma herbekijken.

Zowel de PP als Listes Destexhe hadden de ambitie om een uitdager te zijn voor de MR en wilden een alternatief bieden op de rechterzijde voor de Franstalige liberalen. Ze verbonden hun lijsten aan elkaar, om de kans op een zetel in het Brussels parlement te vergroten. Het mocht niet baten, op geen enkel niveau haalde een van de partijen een zetel binnen. De PP verloor bovendien haar enige zetel in de Kamer.

Kleine partijen hebben het doorgaans moeilijk om door te breken, maar het linkse DierAnimal slaagde er - mits lijstverbinding aan de PVDA/PTB - wél in een zetel binnen te halen in het Brussels Parlement. Kijken we breder dan Brussel, rijst de vraag waarom rechts nog steeds zo weinig voet aan de grond krijgt in Wallonië. Volgens Bernard Demonty, chef politiek bij Le Soir, is het antwoord dubbel.

Ten eerste is er het historisch argument, zegt Demonty. ‘Sinds de Tweede Wereldoorlog is er geen traditie van rechts aan Franstalige zijde, behalve dat van de liberalen. De mensen die rechts willen stemmen nemen genoegen met de MR. In Vlaanderen wordt de MR eerder als een centrumpartij gepercipieerd, in Brussel en Wallonië als een rechtse partij. In Wallonië leven de potentiële kiezers op rechts, zoals in andere Europese landen, veelal in de armere wijken, waar de PS - en nu ook de PTB - sinds jaar en dag de plak zwaaien.’

Charisma vs. gerecht: 0-1Maar de belangrijkste factor, volgens Demonty, is charisma. ‘In Wallonië zijn er geen grote persoonlijkheden op rechts. De voormannen van de PP en Listes Destexhe, respectievelijk Mischaël Modrikamen en Alain Destexhe, kan je niet echt gerespecteerd of graag gezien noemen. Modrikamen wordt gezien als een rijke man die stemmen zoekt in de rijke wijken. Dat werkt niet bij mensen met een “moeilijke” sociale achtergrond,’ aldus Demonty. ‘Ook Destexhe is altijd al een enfant terrible geweest.’

Bovendien hebben ze allebei al wat op hun kerfstok staan. Modrikamen zou gesjoemeld hebben met Europese subsidies, Destexhe zou valse rapporten hebben ingediend bij de Raad van Europa. ‘Zulke schandalen dragen niet echt bij aan hun geloofwaardigheid,’ benadrukt Demonty. Niet alleen de reputatie van de huidige rechtse voormannen is slecht. ‘Kijk naar Daniël Féret, de leider van het vroegere Front National in België. Die kwam meerdere malen in aanraking met het gerecht. Sindsdien worden figuren op rechts minder au sérieux genomen.’

Toch mag het rechtse gedachtegoed in Wallonië niet worden onderschat volgens Demonty. ‘Moesten ze hier kunnen stemmen voor Marine Le Pen, zouden velen dat onmiddellijk doen. Precies omdat ze zoveel charisma heeft. Het migratiediscours wordt misschien iets minder hard uitgespeeld in Wallonië, maar het heerst wel onder de mensen, net zoals de angst voor de economische achterstand. De juiste persoon om rechts te kapen heeft zich gewoon nog niet aangeboden.’