Paars-groene samenwerking tekent zich af in Franstalig België

Paars-groen is in Brussel al een feit aan Nederlandstalige kant. Gisterenmiddag kondigde Groen-kopvrouw Elke Van den Brandt aan ze regeringsonderhandelingen opstart met one.brussels van sp.a-boegbeeld Pascal Smet en Open Vld van Guy Vanhengel. Of dat ook iets zegt over wat de Franstalige partijen van plan zijn in de hoofdstad? “Het is toch een duidelijke aanwijzing”, zegt een hooggeplaatste PS-bron. De piste wordt ook elders bevestigd.

De Franstalige partijen volgen traditioneel hun eigen pad bij de Brusselse regeringsvorming. Dat dezelfde politieke families besturen in de twee taalgroepen is geen noodzaak. Maar nu speelt simpele rekenkunde.

Tot elkaar veroordeeld

De PS is als grootste partij aan zet en kijkt in de eerste plaats naar Ecolo, dat zondag fors vooruitging. Maar de twee linkse partijen hebben geen meerderheid in Brussel. DéFI zou de nodige zetels kunnen leveren in het Brussels Parlement – er zou zelfs een voorakkoord zijn. Maar die coalitie schiet tekort in de afvaardiging in het parlement van de Franse Gemeenschap en in de ‘gemeenschappelijke gemeenschapscommissie’ (COCOM), een van de miniparlementjes in Brussel. 

Ook in die organen wil de PS een meerderheid. Gevolg: MR is de enige partij die nog overblijft. CdH-voorzitter Maxime Prévot heeft al gezegd dat hij kiest voor een oppositiekuur, PTB/PVDA weigert voorlopig deel te nemen aan de macht.

Welke coalitie vindt u de beste (of de meest haalbare)? Bouw ze hier zelf

Wat meer is: in het Waals Parlement tekent zich hetzelfde scenario af. Daar kan DéFI geen enkele zetel in de schaal werpen, waardoor PS en Ecolo automatisch bij MR uitkomen. De Franstalige liberalen hebben ook al laten verstaan dat ze, als ze gevraagd worden in Wallonië, ook in Brussel willen meebesturen. “Er is zich een paars-groene as aan het aftekenen in Franstalig België”, zegt een goedgeplaatste Brusselse bron. 

Alle niveaus verbonden

Het water tussen Charles Michel (MR) en Elio Di Rupo (PS) was tijdens de campagne erg diep, maar de persoonlijke lijnen zijn altijd opengehouden, klinkt het bij de Franstalige liberalen. Woensdag startte PS-topvrouw Laurette Onkelinx de verkennende gesprekken op in Brussel. Het viel op dat ontslagnemend premier Michel hoogstpersoonlijk opdook aan de zijde van de Brusselse MR-voorzitter Didier Reynders. Ook bij de Waalse gesprekken met PS-onderhandelaars Elio Di Rupo en Paul Magnette schoof Michel mee aan tafel. Het maakt duidelijk: de onderhandelingen zijn op alle niveaus met elkaar verbonden.

De grote vraag is wat dit betekent voor het federale niveau. Zal zich aan Franstalige kant een paars-groen blok vormen dat één en ondeelbaar de onderhandelingen aanvat?  Aan Vlaamse kant lijkt een voortzetting van de Zweedse coalitie, met N-VA, Open Vld en CD&V, in de sterren geschreven. 

Het is daarom dat Onkelinx in Brussel tijd probeert te winnen tot er meer duidelijkheid is op federaal niveau. Ze sprak deze week met MR en Ecolo, maar tijdens het lange Hemelvaart-weekend zijn er geen gesprekken meer. Vanaf maandag ziet ze de andere Brusselse partijen en mogen de sociale partners langskomen. “Het is ook een kwestie van niet te snel te gaan”, klinkt het bij de PS. “En we moeten nog zien of we grond vinden voor een gemeenschappelijk programma.” In Wallonië wordt evenzeer getemporiseerd.

Een paars-groene federale regering wordt sowieso bijzonder moeilijk. De coalitie heeft slechts één zetel op overschot, en heeft bovendien geen meerderheid aan Vlaamse kant. Al geldt in de huidige situatie: zeg nooit nooit.

Het is aan de informateurs Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (sp.a) om te kijken welke coalities levensvatbaar zijn. De twee begonnen donderdag aan hun opdracht. Pas volgende donderdag, 6 juni, willen ze voor het eerst met nieuws naar buiten komen.