Zijn strakke slips slecht voor de zaadproductie?
U zoekt een verklaring voor een mysterie over mens, dier, voeding, gezondheid? Hier moet u zijn.
Het is een vraag die vaak aan de orde is in vruchtbaarheidsklinieken. Strakke onderbroeken zouden zorgen voor een hogere temperatuur van de testikels en de aanmaak van gezonde zaadcellen in de weg staan. Klopt dat?
Waarom hangt het voortplantingsapparaat van mannen eigenlijk zo kwetsbaar tussen de benen? De evolutionaire verklaring schuilt in de temperatuur. Voor de productie van spermacellen is die optimaal rond de 35 graden, iets koeler dan het lichaam. Spiertjes in de onderbuik en het scrotum zorgen er bij koude voor dat de ballen dichter bij de warmte van het lichaam komen. Als het warm is, hangen de ballen juist lager, waardoor ze beter kunnen afkoelen.
Hitte heeft negatieve effecten op de productie van gezonde spermacellen. Twee saunabezoeken per week zorgen bijvoorbeeld voor een hoog aandeel vervormde spermacellen waarin het DNA bovendien niet naar behoren verpakt is. Onderzoeken waarbij deelnemers herhaaldelijk een heet bad namen, hadden vergelijkbare resultaten. In beide gevallen gaat het om een tijdelijk effect.
Dat strakke onderbroeken ook voor een hogere temperatuur van de testikels zorgen, bevestigden Duitse wetenschappers in vakblad Human Reproduction in 2005. Ze beplakten de edele delen van een groep mannen met temperatuursensoren en gaven ze strakke boxers of los ondergoed. De vrijwilligers zaten op stoelen of wandelden op een lopende band. Behalve het ondergoed droegen de mannen dezelfde kleding en bevonden ze zich in een kamer met een vaste temperatuur. De sensors van de strakke-onderbroekengroep bleken gemiddeld 0,3 graad hoger aan te geven. Het viel op dat bij de mannen die moesten blijven zitten ook hogere temperaturen werden geregistreerd, ongeacht het type slip.
En dan is er nog een recent Harvard-onderzoek in Human Reproduction, gebaseerd op ruim 600 mannen die bij een vruchtbaarheidskliniek langs waren geweest. Deze mannen moesten de voorkeur voor type ondergoed aangeven en er werden sperma- en bloedmonsters genomen.
De spermamonsters van de mannen die strakke boxers dragen, bleken een lagere concentratie spermacellen te bevatten. In hun bloedmonsters werden bovendien hogere concentraties FSH gemeten, een hormoon dat de aanmaak van spermacellen in de testes stimuleert. Volgens de onderzoekers gaan de testes meer FSH produceren om de lagere spermaproductie door de verwarmende werking van strakke onderbroeken te compenseren.
Is dit alles voldoende aanleiding om strakke onderbroeken te mijden voor wie kinderen wil? Nee, vindt uroloog-androloog Marij Dinkelman-Smit. “Het is goed dat er zo’n onderzoek werd gedaan, maar als ik het artikel voorafgaand aan de publicatie had moeten keuren, had ik ze aangeraden iets genuanceerder te zijn, in plaats van zulke harde conclusies te trekken.”
Dinkelman-Smit zal koppels met een kinderwens dus niet snel het advies geven om strakke boxers te mijden. Het bewijs daarvoor is te mager. “Als er al een effect is, valt dat in het niet bij de gevolgen van een ongezonde levensstijl.”
Want roken, overgewicht, veel alcohol en een zittend bestaan zijn zéker slecht voor de vruchtbaarheid.