Veel nieuwe regels moeten de Amerikanen niet verwachten beloofde hij. Er mag slechts een nieuwe regulering komen als er twee oude regels worden afgeschaft, belooft hij.

Op zijn eerste dag als Amerikaans president zal Donald Trump de terugtrekking van de VS uit het Trans-Pacifisch Partnerschap in gang zetten. Het vrijhandelsverdrag werd in 2015 getekend door twaalf landen uit het gebied rond de Stille Oceaan. In de video die maandag door zijn overgangsteam verspreid werd, noemde Trump het akkoord dat door huidig president Obama werd gesloten een ‘potentiële ramp’ voor de Amerikaanse economie.

Bij zijn aantreden op 20 januari wil Trump meteen de intentie van de VS om zich terug te trekken uit het vrijhandelsakkoord bekendmaken. ‘In de plaats daarvan, zullen we streven naar eerlijke bilaterale handelsverdragen’, aldus Trump.

Energie

Voorts zei Trump dat zijn administratie meteen werk zal maken van het afschaffen van de beperkingen op energieproductie, inclusief de beperkingen op de productie van schaliegas. Dat moet veel nieuwe, hoogbetaalde jobs opleveren, klinkt het.Het ministerie van Defensie zal hij opdragen een strategie tegen cyberaanvallen te ontwikkelen, en ook het misbruik van visaprogramma’s zal onderzocht worden.

Overgang

In de video zei de Republikein ook dat de voorbereidingen op het Witte Huis vlot verlopen, en dat zijn team heel ‘efficiënt en effectief’ werkt. ‘Geweldige en getalenteerde mannen en vrouwen, patriotten inderdaad, worden binnengebracht en velen zullen binnenkort deel uitmaken van onze regering en ons helpen Amerika weer groot te maken.’

Media

Trump koos ervoor om de krijtlijnen voor zijn beleid uiteen te zetten in een videoboodschap. De traditie tot dusver was dat de winnaar van de verkiezingen dat op een persconferentie deed. Trump koos ervoor om de media echter links te laten liggen.Daardoor kreeg hij ook geen vragen voorgeschoteld over de onderwerpen die hij niet zelf aankaartte. Zo zweeg hij over de muur aan de Mexicaanse grens, of het terugdraaien van het gezondheidszorgprogramma van president Obama. Dat waren tijdens de campagne wel twee punten waar Trump stevig op ingezet heeft.

Trump staat momenteel nog aan het hoofd van zijn vastgoedimperium, wat naar aanloop van de verkiezingen vragen deed rijzen over mogelijke belangenvermenging. “Ik had gedacht dat ik een soort van blind trust of iets in die aard zou moeten opzetten, maar dat is niet nodig”, aldus Trump. “Ik zou graag iets doen” om de twee activiteiten te scheiden, aldus Trump, zonder meer informatie te geven. Hij voegt toe dat hij “in theorie” cheques zou kunnen blijven ondertekenen voor zijn bedrijf, maar dat hij dat “stilaan zal afbouwen” en suggereert dat hij het beheer van de Trump Organization zal overlaten aan drie van zijn kinderen, die vandaag al vicevoorzitters zijn.

De Amerikaanse wetgeving laat toe aan presidenten en vicepresidenten om hun functie te combineren met economische activiteiten. De grondwet verbiedt hen geld te ontvangen van buitenlandse machten, maar dat neemt niet weg dat ze zaken mogen doen met privépartners in het buitenland.

Tijdens het interview kwam Trump ook nog terug op de beloftes die hij maakte tijdens zijn verkiezingscampagne. Zo liet hij weten dat hij het klimaatakkoord van Parijs toch een kans zou geven, dat hij Hillary Clinton toch niet zal vervolgen vanwege haar e-mailaffaire, en hij zou ook terugkomen op zijn voorstel om folteringtechnieken zoals waterboarding weer in te voeren. Dat laatste besliste hij na een gesprek met ex-generaal James Mattis, die hij graag zou benoemen tot hoofd van het Pentagon. Mattis “heeft me gezegd ‘ik heb dat nooit nuttig gevonden’“, aldus Trump.

Bij Trump verloopt niets zoals we het gewoon zijn. De president elect maakte zijn beleidsvoornemens niet bekend op een persconferentie of in een interview, maar met een videoboodschap.

“TTP is potentiële ramp”

Bovenaan Trumps lijst staat de terugtrekking uit het TPP, dat vrijhandel wil invoeren tussen twaalf landen aan de Stille Oceaan. Het verdrag, een van de paradepaardjes van president Obama, werd dit voorjaar ondertekend, maar is nog niet van kracht. Voor Trump, die jobs wil terughalen naar de VS, is het akkoord “een potentiële ramp”. Hij wil het vervangen door “eerlijke bilaterale handelsakkoorden”. Enkele partners hebben al laten weten dat ze het akkoord overeind willen houden. Vooral in Japan wordt boos gereageerd. China wil de kans die Trump biedt niet laten liggen. Op de Pacific-top in Lima heeft president Xi Jinping al duidelijk gemaakt dat China bereid is een alternatief vrijhandelsakkoord op tafel te leggen als de VS onder president Trump afhaken.

Verder wil Trump ook alle beperkingen op energieproductie in de VS, inclusief steenkool en de zeer milieubelastende schaliegaswinning, afschaffen. Hij wil ook af van de regelneverij. “Voor elke nieuwe wet moeten twee oude wetten geschrapt worden”, klonk het. Defensie moet ook meteen mensen aan het werk zetten die de ­VS immuun moeten maken voor cyberaanvallen.

Loze beloften

Maar er waren evenveel verkiezingsbeloften waar Trump niets meet over zei. Bijvoorbeeld de muur die hij wil bouwen langs de grens met Mexico, het tijdelijke verbod voor moslims om het land binnen te komen, en het vervolgen van Hillary Clinton voor het gebruik van een privé mailserver toen ze minister van Buitenlandse Zaken was. Een medewerker van Trump bevestigde later dat de president elect niet van plan is Clinton te vervolgen.

Vervolgens schoffeerde Trump de Britse regering door te tweeten dat hij Nigel Farage van de eurosceptische UKIP wel ziet zitten als Britse ambassadeur in de VS. Het is volstrekt ongezien dat een bewindsman zich bemoeit met de aanwijzing van diplomaten van een ander land. De Britse premier Teresa May liet dan ook meteen weten dat er “geen vacature is”.

“Leugenachtige pers”

Trump had ook een “open gesprek” met de topmensen van de vijf grote Amerikaanse tv-netwerken. Volgens deelnemers liep dat gesprek, bedoeld om de moeilijke relatie van de president elect met de pers te verbeteren, uit op een “catastrofe”. Trump opende met een tirade tegen de “leugenachtige pers” en noemde journalisten “de laagste vorm van menselijk leven”. CNN-chef Jeff Zucker kreeg te horen dat Trump zijn zender “haat” en dat al zijn medewerkers “leugenaars zijn”. Vrijwel alle Amerikaanse media hebben tijdens de campagne negatief bericht over Trump. Sommige adviseerden hun kijkers en lezers om op Clinton te stemmen.

In tegenstelling tot wat gebruikelijk is heeft de verkozen president nog altijd geen persconferentie gegeven. Toen hij vorige week voor het eerst een buitenlandse regeringsleider ontving - de Japanse premier Shinzo Abe - mochten de media daar zelf geen opnames van maken. Ze moesten het doen met door Trumps medewerkers beschikbaar gestelde foto’s.

Een gesprek met de New York Times werd door Trump op het allerlaatste moment via een tweet afgeblazen, volgens de krant omdat Trump eiste dat het gesprek “off the record” zou zijn.

De president elect noemde de New York Times een “falende krant”, maar liet een paar uur later weten toch bereid te zijn om met de journalisten in gesprek te gaan.