Direct naar artikelinhoud
iTunes

Is uw muziekcollectie straks voorgoed verdwenen?

Toen The Beatles in 2010 hun catalogus op iTunes aanboden, was dat nieuws.Beeld REUTERS

Apple wil de stekker uit iTunes trekken, de digitale mediaspeler waarmee muziek- en videobestanden afgespeeld en gekocht kunnen worden. De toepassing was nochtans een gamechanger in de muziekwereld. ‘Het bezitten van een stuk mediagoed is niet meer populair.’

Volgens het Amerikaanse persagentschap Bloomberg gaat iTunes op de schop. Tijdens de Worldwide Developers Conference in San Jose zal computergigant Apple maandagavond het einde van het programma aankondigen. Via iTunes kunnen gebruikers muziek en video digitaal afspelen én aankopen. Maar na achttien jaar zullen alle functies opgaan in drie nieuwe apps: Apple Music, Apple TV en Apple Podcasts. De reden kan gevonden worden in de opkomst van streamingdiensten. Niemand koopt nog muziek of video.

“Apple wil verschuiven van een pay-per-item naar een abonnementsmodel”, zegt Olivier Braet, senior onderzoeker media-economie aan imec (VUB). “Investeerders vinden dat verdienmodel aantrekkelijker, omdat een abonnement voor een terugkerende inkomstenstroom zorgt.”

Piraterij

Dat leek begin deze eeuw – met cd’s en dvd’s – nog ondenkbaar. Braet: “Maar het verzamelmodel sterft uit. Blijkbaar is het bezitten van een stuk mediagoed niet langer populair. Bovendien duwt de technologie ons duidelijk in een andere richting. Ik voorspel dat de consument daarin mee zal gaan. En wie mediacontent nog écht wil verzamelen, volledig vrij van de ‘gesloten tuin’ van de verschillende platformen, zal zich aan piraterij moeten wagen.”

Of Apple bestaande, persoonlijke muziekbibliotheken zal wissen, lijkt echter onwaarschijnlijk. Dat denkt computerwetenschapper Jeroen Baert. “Mijn vader heeft zich de afgelopen jaren beziggehouden met het aankopen en netjes ordenen van kerstversies en covers van bestaande nummers, van The Beach Boys tot Boyz II Men. Dat is een hele investering, in tijd en geld. Ik kan me niet voorstellen dat Apple mensen als mijn vader in de steek gaat laten. Of er wachten mij thuis een aantal onaangename weken, natuurlijk.”

Gepimpt

ITunes was in 2001 zeker niet de eerste digitale mediaspeler, maar wel degene die het gebruiksgemak vooropstelde. Als winkel heeft iTunes zelfs de manier van muziek maken beïnvloed. “Vandaag denken we dat streaming ertoe geleid heeft dat artiesten steeds vaker focussen op nummers en EP’s, eerder dan albums”, zegt Baert. “Apple stak die trend al veel eerder in gang, door individuele nummers te koop aan te bieden, zonder de gebruiker een heel album aan te rekenen.”

Als applicatie zelf was iTunes dan weer geen gamechanger. “De manier waarop je daarmee muziek koopt, is niet meer dan een gepimpte webbrowser”, vindt Baert. “Ik heb dat programma altijd als een noodzakelijk kwaad ervaren. De enige reden dat het zo populair is geworden, was het gebrek aan alternatieven. Wie een i-product van Apple had – van iPod tot iPhone – kon er lang niet omheen. Om muzieknummers op zo’n toestel te zetten, moest je verplicht iTunes installeren op je Mac of pc. En Linux-gebruikers waren er sowieso aan voor de moeite.” 

Apple vs. Pepper

Ook heeft iTunes zich door verschillende identiteitscrisissen gesparteld. “Even leek het erop dat de applicatie de hele digitale wereld wou overnemen: het verkocht muziek, maar plots ook films en boeken. Het was de focus kwijt.” Die focus zal allicht duidelijker worden als de aangeboden mediacontent in aparte apps wordt ondergebracht. Binnen een abonnementsformule, welteverstaan. 

Volgens Olivier Braet is er trouwens nog een reden waarom alles net nu in een stroomversnelling komt: de zaak Apple Inc. vs. Robert Pepper. “Die Pepper voelde zich ‘beschadigd’ in zijn koopkracht, omdat Apple 30 procent commissie per download rekent. Het Amerikaans Hooggerechtshof gaf hem gelijk, en zet daarmee de deur open voor collectieve schadeclaims. Eventuele rechtszaken tussen eindconsumenten en Apple zijn nog niet begonnen, maar het kan dat dit de beslissing van Apple om iTunes te vervangen heeft versneld. Als Apple ook naar een abonnementsmodel verschuift, dan kan het met de vinger wijzen naar de al bestaande platformen en zeggen dat er voldoende alternatieven zijn voor de consument.”