Militairen vallen betogers aan in de Soedanese hoofdstad Khartoem: "zeker 13 doden"
Vanochtend vroeg hebben militairen de sit-in van betogers vlakbij het ministerie van Defensie in de Soedanese hoofdstad Khartoem aangevallen en ontruimd. Die sit-in was uitgegroeid tot een icoon van het volksprotest tegen het militaire regime in Soedan.
"Er is een poging aan de gang van de Militaire Overgangsraad om de sit-in met geweld te verdrijven", zo waarschuwde vanochtend de vakbondskoepel SPA, een van de drijvende krachten achter het nu al maanden durende volksprotest in Soedan.
De Soedanese veiligheidsdiensten moeten hun aanvallen tegen betogers en burgers meteen stopzetten
Correspondenten van het Franse persbureau AFP en van andere media zoals het tv-station al-Jazeera bevestigen dat er grote troepenbewegingen aan de gang zijn in de hoofdstad Khartoem en ook dat er explosies en schoten gehoord worden.
Volgens de oppositie hebben militairen het nu al maanden oude sit-in-kamp van nabij het legerhoofdkwartier bestormd en ontruimd in wat "het grootste geweld sinds het begin van het protest" genoemd worden. Medici maken melding van "zeker 13 doden" en er zouden ook twee ziekenhuizen aangevallen zijn door de ordediensten. De aanval is dus een succes: het kamp van de sit-in is na maanden van protest ontruimd en mensen zouden in paniek wegvluchten. Op andere plaatsen in Khartoem en in de zusterstad Omdurman zijn boze betogers uit protest dan weer net massaal op straat gekomen om er barricades op te richten en er worden autobanden in brand gestoken.
Sinds de afzetting van president Omar al-Bashir op 11 april is de macht in handen van een Militaire Overgangsraad. Voor het democratisch protest is dat evenmin te pruimen als de dictatuur van al-Bashir en de oppositie eist dat de macht aan burgers wordt overgedragen. De onderhandelingen tussen de legertop en de oppositie zijn echter afgebroken. De junta ontkent overigens te maken te hebben met de onderdrukking van het protest en stelt "criminelen" verantwoordelijk. De militairen roepen de demonstraten op om "opnieuw onderhandelingen aan te knopen". Dat zou er kunnen op wijzen dat er binnen de junta geen eensgezinsheid is over de harde aanpak van vandaag.
De Amerikaanse, Britse en Duitse ambassades in Khartoem veroordelen het geweld en eisen dat het regime daar meteen met ophoudt evenals de Afrikaanse Unie en de Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties, Michelle Bachelet.
Een "Tiananmen"-moment in Soedan?
Het ziet er dus naar uit dat het geduld van de legertop met het aanhoudende volksprotest opgeraakt is en dat gewelddadige onderdrukking daarvan een optie is geworden. Tot nu toe had de Militaire Overgangsraad echter vooral geaarzeld en de indruk ontstond dat niet alle leden daarvan op dezelfde lijn zaten. (Lees verder onder de foto).
Dat er nu opgetreden worden tegen de sit-in die zowel de kern van het protest geworden was, is een gok, maar het ziet er naar uit dat de "hardliners" binnen de militaire junta nu aan zet zijn. Zeker is dat de vicevoorzitter van de Overgangsraad, generaal Mohammed Hamdan Dagalo (ook "Hemedti" genoemd) daarbij een rol speelt. Enkele dagen geleden heeft hij opvallend de toon verhard richting betogers die hij verweet "chaos te stichten".
Dagalo (of Hemedti) is ook de topman van de Rapid Support Forces (RSF), een paramilitaire eenheid die erg berucht en gevreesd is in Soedan, vooral dan wegens brutale schendingen van de mensenrechten tegenover de bevolking van de westelijke provincie Darfoer. Die RSF is deels voortgekomen uit de Janjaweed-milities die meer dan tien jaar geleden door het regime werden ingezet om de verzet in Darfoer neer te slaan. Samengevat: de RSF is bij uitstek geschikt voor "het vuile werk".
De situatie nu doet denken aan het neerslaan van het democratisch volksprotest op het Tiananmen-plein in de Chinese hoofdstad Peking morgen precies 30 jaar geleden. Ook toen sloeg het regime brutaal toe na maanden van aarzeling en mislukte dialoog met de manifestanten. Of dat nu een inspiratie wordt voor het Soedanese leger, moet nu blijken. Zeker is dat Dagalo en de RSF internationaal gesteund worden door Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte en dus wellicht denken dat ze -net als China eerder- het protest vanuit het Westen aan hun laars kunnen lappen. Het Soedanese leger -en de RSF- hebben overigens duizenden strijders geleverd om voor rekening (letterlijk: betaling) van Saudi-Arabië in Jemen tegen de sjiitische Houthi's te gaan vechten.
- Groen: bondgenoten van Soedanese junta
- Rode pijl: Soedanese troepen steunen Saudi's in Jemen
Bekijk de reportage uit "Het Journaal"
