Röntgenfoto onthult iconische waterlelies onder ander schilderij van Monet
Onder het schilderij "Blauweregen" van Claude Monet zit nóg een schilderij verstopt, van zijn iconische waterlelies. De ontdekking kwam aan het licht toen een röntgenfoto van het schilderij gemaakt werd tijdens restauratiewerken.
Enkele jaren voor zijn dood in 1926 schilderde Claude Monet zijn "Blauweregen" in zijn beroemde tuinen in Giverny, vlakbij Parijs. Daar maakte hij ook zijn iconische waterlelies. Voor zover bekend maakte Monet slechts zeven schilderijen over de blauwe regen en één ervan hangt sinds 1961 in het Gemeentemuseum in Den Haag.
Lees verder onder de afbeelding:
Schade door honderden glasstukjes na aanvallen tijdens WOII
Omdat er een grote Monet-tentoonstelling aankomt, besloot het museum een grondig restauratieonderzoek uit te voeren. Zo werd de vernislaag - die aangebracht was na de dood van de schilder - verwijderd. Daaronder ontdekte restaurator Ruth Hoppe verschillende vreemde beschadigingen: honderden stukjes glas hebben de linkerzijde van het doek doorboord. Nog opvallend: in het MoMA in New York vertoont een van de andere werken van Monet dezelfde schade.
Kunsthistorisch onderzoek wees uit dat die schade waarschijnlijk te wijten is aan aanvallen tijdens de Tweede Wereldoorlog - en dus lang na de dood van Monet zelf. Tijdens zware vuurgevechten rond Giverny stortte het glazen dak van Monets studio in. Al die jaren na zijn dood waren zijn werken onaangeroerd in de verlaten studio blijven hangen en zo liepen ze de schade op. In die periode was er weinig tot geen interesse in de latere werken van Monet. Pas toen Amerikaanse kunstenaars zoals Kelly en Rothko vanaf de jaren 50 hun bewondering voor de Giverny-schilderijen uitspraken, werden ze opnieuw gegeerd goed. Dat is meteen de verklaring waarom de schade door de glasscherven zo snel en onzorgvuldig weggewerkt werd.
Terug naar 2019: een röntgenfoto en een speciale ontdekking
Terug naar 2019: om de schade aan het werk beter te kunnen onderzoeken en behandelen, was er een röntgenfoto nodig. En wat blijkt? Onder het schilderij schuilt nog een ander schilderij, en wel een van de waterlelies van Monet.
Röntgenfoto: Arnold Truijen, SRAL Maastricht, gedigitaliseerd door Rik Klein Gotink
Aan NOS vertelt conservator Frouke van Dijke: "We waren helemaal niet op zoek naar een achterliggende voorstelling. De foto moest gemaakt worden om te zien of achter het doek nog een ander doek geplaatst was." Ze vervolgt:"De ontdekking lijkt erop te wijzen dat dit werk een experiment was van de kunstenaar en wellicht zelfs het eerste schilderij dat Monet in de blauweregen serie gemaakt heeft. Maar dat is niet met zekerheid te zeggen."
Lees verder onder de afbeelding:
Restaurator Ruth Hoppe vervolgt: "In mijn wellicht wat romantische voorstelling van Monet werd hij op een dag wakker en besloot hij dat hij toe was aan iets anders dan waterlelies. Ik zie voor me hoe hij zich een weg naar zijn studio baande, een eerder gemaakt waterlelie doek pakte, delen van de oude verf weg schraapte en al schilderend naar een juiste compositie zocht voor dit nieuwe thema".
Ik zie voor me hoe hij zich een weg naar zijn studio baande, een eerder gemaakt waterlelie doek pakte, delen van de oude verf weg schraapte en al schilderend naar een juiste compositie zocht voor dit nieuwe thema
De tentoonstelling "Monet - Tuinen van verbeelding" zal te zien zijn vanaf 12 oktober in het Gemeentemuseum De Haag. Vanavond zendt "Nieuwsuur" een aflevering uit die gewijd is aan deze restauratie.