AFP or licensors

Na het ongeluk met een cruiseschip in Venetië: "Cruiseschepen weren kan, maar dan moet de wil er zijn"

Spectaculaire beelden kwamen er gisteren uit Venetië: een groot cruiseschip dat wou aanmeren, stevende recht op de kade af en ramde een kleinere toeristenboot. Opnieuw barst de discussie los die al jarenlang woedt in het door toeristen overspoelde Venetië. Moet het zomaar kunnen dat enorme cruiseschepen tot vlakbij het San Marcoplein varen? Cruiseschepen weren, het kan nochtans, zegt professor Jan van der Borg. "Maar dan moet de wil er zijn. En die is er momenteel helemaal niet in Venetië."

Een "accident waiting to happen", zo zou je het incident van gisteren kunnen omschrijven. "Want wie Venetië een beetje kent, weet dat het kanaal erg krap is, en dat die schepen veel te groot zijn voor de antieke haven van Venetië", zegt Jan van der Borg, professor economie en toerismemanagement aan de KU Leuven en de universiteit van Venetië, in "De wereld vandaag". "Vroeg of laat moest zo'n incident zich voordoen, dat was heel voorspelbaar."  

Juist voor de sociaal-economische balans is het zo belangrijk dat het cruise-toerisme aan banden wordt gelegd

Meteen na het ongeluk barstte opnieuw kritiek los van actiegroepen die al jarenlang ageren tegen de "drijvende flatgebouwen" die aanmeren in de Dogenstad. De betogers hameren vooral op de veiligheids- en milieu-aspecten, maar Van der Borg vindt dat ze hun pijlen beter ook zouden richten op de andere negatieve aspecten van het cruise-toerisme. 

Ook uit sociaal-economische analyses blijkt immers dat het cruise-toerisme, "of cruise-excursionisme" (want de cruise-toeristen brengen maar een paar uur door in de stad) uiterst schadelijk is voor de stad. "De cruises brengen maar heel weinig positieve effecten met zich mee", zegt Van der Borg. "En het kost de collectiviteit enorm veel om de rommel die ze achterlaten op te ruimen. Juist voor de sociaal-economische balans is het zo belangrijk dat het cruisetoerisme aan banden wordt gelegd."

Weren? Waarom niet?

Waarom gebeurt dat dan niet? "Omdat er een aantal heel belangrijke internationale spelers zijn die maar blijven lobbyen voor het groei-groei-groeibusinessmodel", zegt Van der Borg. "Voor lokale overheden is het heel moeilijk om daaraan het hoofd te bieden."

En daarom wordt ook nu weer uitgekeken naar een alternatief, een ander kanaal om naar de terminal te varen, of zelfs een offshore port. "Maar dat wordt opnieuw ingegeven door economische belangen. Weer gaat het niet om een fundamentele discussie over de pro's en contra's van cruisetoerisme", betreurt Van der Borg. "Weer wordt er overheidsgeld tegenaan gegooid om het toch maar weer allemaal te faciliteren en die internationale cruisemaatschappijen niet tegen de haren in te strijken."  

Toeristen in hotels zouden voorrang moeten krijgen

Nochtans is een andere aanpak wel degelijk mogelijk. Voor Van der Borg zou het cruisetoerisme resoluut moeten worden gelijkgeschakeld met andere vormen van gehaast bezoek aan Venetië -"de dagjestoerist die vanuit andere bestemmingen een paar uurtjes naar Venetië komt om het dan van de bucketlist te kunnen schrappen".

Die twee toerismevormen moeten op één hoop gegooid worden. Ze moeten voor de kosten opdraaien, wat nu niet gebeurt. "De kosten worden nu gedragen door de verblijfstoeristen en de lokale bevolking, niet door cruisetoeristen en dagjesmensen. Dat is absoluut paradoxaal". Zo stelt Van der Borg voor dat op bepaalde momenten dat Venetië vol zit, bezoekers die in de stad in hotels verblijven, voorrang zouden moeten krijgen in musea of op het openbaar vervoer. 

Maar het kan ook drastischer. In het Caraïbische gebied, op Bermuda of de Bahama's bijvoorbeeld, zijn ze een restrictief beleid gaan voeren jegens cruisetoerisme. "Daar vinden ze dat de kosten veel hoger zijn dan de baten. Voor hen hoeft het niet meer", zegt Van der Borg. "Het kán dus. Maar dan moet de wil er zijn, en die is er in Venetië momenteel helemaal niet." 

Beluister hier het gesprek met Jan van der Borg in "De wereld vandaag":

Bekijk hier de reportage uit "Het Journaal" van gisteren:

Videospeler inladen...

Meest gelezen