Het mag dan wel volop terrasjesweer geweest zijn de afgelopen dagen – met 29 graden op zondag als tropisch hoogtepunt –, de Vlaamse bodem verdort zienderogen. Daarbij zorgt een onweer niet zomaar voor een stabiel grondwaterpeil.

‘Het is altijd gunstig dat er na een droge periode zoals afgelopen weekend een goede portie regen valt’, vertelt Katrien Smet van de Vlaams Milieumaatschappij (VMM). ‘Maar bij onweer krijgt het regenwater door de grote hoeveelheid in korte tijd de kans niet om door te sijpelen. Het stroomt meteen door naar de riolen. De rijkelijk bebouwde en dus verharde oppervlakte in Vlaanderen bemoeilijkt bovendien enige infiltratie van regenwater in de ondergrond’, aldus Smet.

Daarnaast valt het effect van zo’n warm weekend heel moeilijk te meten omdat het grondwaterpeil op een zeer geleidelijke manier schommelt. ‘Een malse regenval over een lange periode heen’, dat zorgt volgens Dhaene voor de beste aanvulling van het grondwater.

‘De berekeningen van de VMM geven nu al een tekort tot 44 millimeter aan tussen april en mei’, benadrukt Smet. De dalende neerslagcijfers van het KMI voor de lente van 2019 lijken die verdroging te verklaren. Zowel het aantal neerslagdagen (44 tegenover 49) als de hoeveelheid neerslag (177 tegenover 188 millimeter) liggen onder de voorgestelde norm.

Actieplan

In april verkeerde het grondwaterpeil al in kritieke toestand. Dat kwam deels door de bijzonder droge zomer van 2018. In verschillende delen van het land heerste een watertekort en steeg het brandgevaar. Antwerpen riep zelfs op 18 april de code rood op voor brandgevaar, terwijl die volgens het Agentschap Natuur en Bos in 2018 pas in juli werd aangekondigd.

Vlaams minister voor Omgeving en Natuur Koen Van den Heuvel (CD&V) stelde al dat ‘het minder zal regenen, maar als het regent, het wel intensiever gebeurt’. Het Actieplan van Droogte en Wateroverlast – dat voor de volgende Vlaamse regering klaarligt – moet dus zowel waterschaarste als wateroverlast behandelen. Daarbij riep Van den Heuvel iedere Vlaming op om het hele jaar spaarzaam te zijn met water.