België een van Europese koplopers in longkankersterfte

Van alle sterftegevallen in de Europese Unie is een kwart te wijten aan kankers. Een vijfde daarvan zijn longkankers. Maar in ons land ligt dat laatste cijfer hoger: 23 procent van alle fatale kankers zijn longaandoeningen. Alleen Nederland, Polen, Griekenland, Denemarken en Hongarije hebben nog iets meer sterftes door de ziekte. Portugal, Zweden en de Baltische staten doen het met 15 à 16 procent een pak beter. De cijfers komen van het Europese statistiekbureau Eurostat.

Waarom België in de top van het weinig eervolle lijstje eindigt? “De oorzaak van longkanker moet je altijd twintig jaar eerder zoeken”, zegt professor oncologie Jacques De Grève (VUB). “Vandaag zien we sterftes door rookgedrag van twintig jaar geleden.” Maar ook nu roken nog altijd een op de vijf volwassen Belgen dagelijks. In de grote meerderheid van alle longkankers heeft de patiënt gerookt, weet De Grève. “Voor die andere 5 à 10 procent spelen er andere zaken, die we nog niet allemaal kennen. Al is er in België wel redelijk veel pollutie.”

Luchtvervuiling

De Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT) kijkt behalve naar rookgedrag meteen naar de luchtvervuiling. “In bijna driekwart van het land hangt er te veel stikstof in de lucht, terwijl je in andere Europese landen nog vaker open plekken hebt met zuivere lucht”, zegt arts en voorzitter Wouter Arrazola de Oñate. “Eigenlijk zou heel Vlaanderen een lage-emissiezone moeten worden. Dieselwagens en vrachtverkeer moeten zeker uit bebouwde gebieden worden geweerd, en de bedrijfswagens moeten langzaamaan worden afgeschaft.”

Een direct verband tussen luchtvervuiling en longkanker blijft moeilijk hard te maken, omdat andere klachten zoals hart- en vaatziekten vaak eerder de kop opsteken. Longkanker is dan pas het laatste stadium. Oncoloog De Grève weet bovendien dat de diagnose dikwijls laat wordt gesteld. “We zijn meestal te laat om nog te opereren, maar longkanker is heel agressief. Zo liggen de sterftes gemiddeld hoger dan voor andere kankers.” 

‘Prijs tabak omhoog’

Om die sterftecijfers te drukken pleit De Grève voor jaarlijkse screenings van rokers. “Dan kunnen we vlugger behandelen en zullen rokers eerder geneigd zijn om te stoppen, want ze worden elk jaar geconfronteerd met hun ongezond gedrag.”

De VRGT vindt dan weer dat de prijzen van sigaretten nog altijd te goedkoop zijn. Een pakje kost bij ons zo’n 5 à 7 euro. “Daar moet zeker 2 euro per pakje bij om de verkoop te doen dalen”, zegt Arrazola. Hij juicht toe dat sigaretten vanaf volgend jaar in identieke, neutrale pakjes zullen worden verkocht. Dat heeft volgens onderzoek een afradend effect.