Juristen willen Europese Unie voor Strafhof slepen voor de verdrinkingsdood van duizenden migranten
Een groep internationale juristen wil dat het Internationaal Strafhof de Europese Unie en een drietal EU-landen aanklaagt voor de dood van duizenden migranten die de afgelopen jaren in de Middellandse Zee zijn verdronken.
De juristen vinden dat de EU zich ook schuldig heeft gemaakt aan misdaden door migranten terug te sturen naar Libië waar zij in kampen aan ‘executies, martelingen en andere vergrijpen’ blootstaan.
In een 245 pagina’s tellende juridische motivatie schrijven de juristen dat het strenge migratiebeleid van de EU sinds 2014 het leven heeft gekost aan ruim 12.000 mensen. Volgens hen was het doel van de nieuwe aanpak “de levens van migranten in nood op zee op te offeren met als enig doel anderen ervan af te schrikken toevlucht te zoeken in Europa”. Ook Italië, Frankrijk en Duitsland worden in het document genoemd als aanjagers van het strenge migratiebeleid.
De aantijgingen tegen de EU zijn gebaseerd op interne documenten van het grensagentschap Frontex van de EU waarin ambtenaren in 2014 waarschuwden voor het stoppen van de operatie Mare Nostrum, waarbij Frontex-schepen in één jaar 150 duizend drenkelingen redden. In plaats daarvan stapte de EU over op een beperktere operatie, Triton. Die strekte zich niet uit tot aan de grenzen van de territoriale wateren van Libië.
De waarschuwing van EU-ambtenaren dat het aantal doden daardoor zou oplopen, bleek juist. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) liep het aantal verdrinkingen in de jaren daarna sterk op.
Marteling
Voormalig ICC-medewerker Juan Branco en de Israëlische volkenrechtexpert Omer Shatz, de hoofdopstellers van het document, beschuldigen de EU er ook van dat zij willens en wetens migranten naar Libië heeft teruggestuurd, hoewel EU-ambtenaren er zich ‘volledig van bewust’ waren dat teruggestuurde migranten daar in detentiekampen zouden belanden ‘waar moord, seksueel geweld, marteling en andere misdaden schering en inslag zijn’.
Het feit dat EU-ambtenaren zowel bij het stoppen van de Mare Nostrum-operatie als bij het terugsturen van migranten naar Libië voor de gevolgen waarschuwden, voeren de juristen aan als bewijs dat er sprake was van “kwade opzet”.
De oproep aan het Strafhof is een nieuw voorbeeld van de trend om te proberen politiek beleid via de rechter te corrigeren. Maar het is de vraag of het ook zal lukken de EU via het Strafhof tot een ommezwaai in het migratiebeleid te dwingen.
‘Ongegrond’
De Europese Commissie wilde niet inhoudelijk reageren op de poging de EU voor het Strafhof te slepen, aangezien er nog geen aanklacht ligt. Volgens een woordvoerder is het migratiebeleid van de EU conform het volkenrecht en het Europees recht en doet de EU haar best om levens te redden en een menselijke behandeling van migranten af te dwingen. Frankrijk deed de beschuldigingen af als “juridisch volstrekt ongegrond”.