Direct naar artikelinhoud
Lichaamsbeeld

De perfecte lijven in ‘Love Island’ zijn zorgwekkend afgeborsteld

Een fragment uit 'Love Island'.Beeld Vier

Zadelt een realityreeks vol spierbundels en pikante bikini’s jongeren op met onrealistische verwachtingen over hun eigen lichaam? Een Britse gezondheidsorganisatie waarschuwt voor de zorgwekkende impact van afgeborstelde lijven in programma’s als Love Island

“Islanders, vandaag beslissen de meiden welke jongen het beste lichaam van de villa heeft.” In aflevering 5 van het VIER-programma Love Island worden de ‘meiden’ getrakteerd op een waar fitnesswalhalla. Terwijl de mannen achter een scherm staan en met schijnbaar zelfgenot hun afgetrainde biceps en sixpack opspannen, mogen zij zich om de beurt wagen aan een potje betasten. “Dit is wel heel heftig”, kirt Chey. In de realityreeks, die sinds vorige week loopt, lijkt de zoektocht naar ‘ware liefde’ er meer dan ooit een naar het perfecte lijf.

Op Love Island - of eerder Las Palmas - moeten Vlaamse en Nederlandse singles onder het goedkeurende oog van de (stemmende) kijker koppeltjes vormen, een formule die aan de andere kant van het Kanaal al vier seizoenen furore maakt. Vorige zomer stemden gemiddeld zo’n 4 miljoen kijkers per aflevering af op de Britse versie. Ook daar passen de lijven in een soort Photoshop-ideaalbeeld.

Fitgirls en gespierde mannen

De start van het vijfde Britse seizoen deze week gaat gepaard met scherpe kritiek vanuit de Mental Health Foundation over het gebrek aan lichaamsdiversiteit. Een bevraging van de gezondheidsorganisatie bij 4.505 volwassenen toont: programma’s genre Love Island en Temptation Island zadelen bijna een kwart van de 18- tot 24-jarigen op met zorgen over hun lichaamsbeeld.

Gezien de populariteit van het programma bij jongeren – ongeveer de helft van de kijkers zou tussen 16 en 34 jaar zijn – kan dat volgens de gezondheidsorganisatie tot duizenden potentiële beslommeringen leiden. “Zorgen over het lichaamsbeeld zijn gelinkt aan angst, depressie en gevoelens van schaamte”, klinkt het in een statement. Volgens dezelfde bevraging geeft 23 procent van de leeftijdsgroep aan dat zorgen over het lichaamsbeeld tot zelfmoordgedachten of -gevoelens hebben geleid.

De achterliggende dynamiek is vergelijkbaar met de perfecte plaatjes op Instagram, zegt de Nederlandse expert Dian De Vries, die aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde over de effecten van sociale media op het lichaamsbeeld. “Realityshows en sociale media schotelen kijkers ideeën over de werkelijkheid voor. Daarmee zetten ze een bepaalde norm, waar sommigen zich aan willen spiegelen.” 

Deeltje van de puzzel

Lang niet iedereen lijdt volgens haar aan die vergelijkingsdrang – zo zou een goede band met de moeder een beschermende factor zijn – maar de boodschap van Love Island komt dus wel aan bij het vatbare publiek: je moet er goed uitzien om van tel te zijn. 

“De meest gespierde mannen, of de vrouwen die aan het ‘fitgirlplaatje’ voldoen met opgespoten lippen, vinden snel een partner en zouden het gelukkigst zijn. Dat is natuurlijk een heel smal beeld van de werkelijkheid”, zegt De Vries. Zou het toeval zijn dat experts de laatste jaren waarschuwen voor de obsessie bij tieners in fitnesscentra om steeds groter, explosiever en krachtiger te worden?

De Vries benadrukt wel dat televisieprogramma’s slechts een deeltje van de puzzel zijn. “Een ideaalbeeld is een optelsom, waar bijvoorbeeld ook je vriendengroep een impact op heeft.” 

Ook Ann Vandeputte, coördinator van het kenniscentrum Eetexpert.be, ziet de onrealistische verwachtingen, die zich soms vertalen in eetstoornissen in een bredere context: van reclame in de ‘boekskes’ over plaatjes op het wereldwijde web tot televisiegebruik. En bij alle leeftijden. “Ook van volwassen vrouwen weten we dat drie minuten in een boekje bladeren voldoende kan zijn om het zelfbeeld aan te tasten.”

Toch lijken jongvolwassenen vatbaarder: uit de Britse bevraging blijkt dat sociale media en reclame het lichaamsbeeld van liefst één op de drie 18- tot 24-jarigen aantasten, bij alle volwassenen is dat slechts één op de vijf. De Vries: “Wellicht door de vragen die op die leeftijd sterk naar voren komen. Wie ben ik? Wat vinden mensen van mij?”

Love Island België.Beeld Vier

‘Love Island’-look

Moeten de producers van realityprogramma’s geen rekening houden met de impact op kijkers? “We hadden gehoopt dat de makers van Love Island een grotere verscheidenheid aan deelnemers zouden kiezen voor de nieuwe reeks”, zegt de National Health Foundation, die vorige zomer ook al kritiek uitte. Toen was die gericht op reclame van een cosmetisch bedrijf die volop de ‘Love Island look’ promootte. Die reclame werd toen door de Britse reclame-autoriteiten als schadelijk en onverantwoord bestempeld.

Wat het programma betreft, zegt de zender ITV dat er bij de casting oog was voor onder meer de ‘diversiteit’ bij het kijkpubliek. Ook bij VIER klinkt het dat een diverse cast is samengesteld, volgens een aantal criteria: “sprankelende en open persoonlijkheden” en “mensen die makkelijk praten over hun gevoelens en openstaan voor de zoektocht naar liefde”. Ofwel zijn de sixpacks dus toeval, ofwel moet je erover beschikken om te ‘sprankelen’.

“Televisie is natuurlijk een kwestie van vraag en aanbod, misschien trekt het gewoon meer kijkers”, zegt De Vries, die niet per se met de vinger richting media wil wijzen. Anderzijds: als steeds meer reclamemakers of influencers een publiek vinden voor #bodypositivity, denk maar aan de campagnes van Dove, waarom zou een realityshow dan niet bevolkt kunnen worden met ontblote lijven die iets minder strak zijn?

Een fragment uit Love Island.Beeld Vier