CdH stapt overal in oppositie: welke coalities zijn nu nog mogelijk?

Het cdH verloor fors bij de verkiezingen van 26 mei. In de Kamer zakte het van negen naar vijf zetels, in Wallonië bleven er van de dertien nog tien over. Ook in Brussel verloor de partij drie zetels en zakte ze van negen naar zes. De laatste dagen riepen een aantal kopstukken, onder wie Kamerfractieleidster Catherine Fonck, dan ook op tot een oppositiekuur om te herbronnen.

“De kiezers hebben ons een heel duidelijk signaal gegeven”, zegt nu ook partijvoorzitter Maxime Prévot. “Een signaal dat zegt dat de Brusselaars en Walen overduidelijk geen vragende partij zijn dat het cdH verder regeringsverantwoordelijkheid opneemt.”

Ecolo blijft wel open staan voor initiatieven, hetzij van de federale informateurs, hetzij van de regionale initiatiefnemers, laat de partij weten. De PS wilde niet reageren op de beslissing van cdH. De Franstalige socialisten gaan door met hun consultaties in de gewesten. 

Waals: paars(-groen)

Als het cdH effectief naar de oppositie verhuist, wordt een Waalse coalitie tussen de grootste partij PS (23 zetels) en tweede partij MR (20 zetels) zo goed als onvermijdelijk, al dan niet aangevuld met winnaar Ecolo (12 zetels). PS en Ecolo hebben samen geen meerderheid, en met de PTB (10 zetels) regeren lijkt uitgesloten. 

Het cdH zat de afgelopen legislatuur in de Waalse meerderheid, eerst met de PS, daarna met de MR.

In Brussel is er zowel een meerderheid aan Franstalige als aan Nederlandstalige kant nodig. Groen, Open Vld en het project one.brussels-sp.a vonden al een akkoord langs Vlaamse kant, aan Franstalige kant liggen de opties nog open. Het valt echter wel te verwachten dat als de MR in de Waalse regering stapt, de liberalen er ook in Brussel bij willen. Dat is trouwens ook een eis van Open Vld, die zijn zusterpartij mee aan boord wil nemen.

De Franstaligen hebben 72 van de 89 zitjes in het Brusselse parlement, een meerderheid is er dus vanaf 37. PS en MR hebben met z’n tweeën geen meerderheid, en hebben sowieso een derde partij nodig. Enige optie lijkt dan ook of DéFI (10 zetels) of Ecolo (15 zetels). Groen zal allicht liefst zusterpartij Ecolo aan boord zien komen, het voordeel zou dan zijn dat er in beide taalgroepen dezelfde politieke families regeren.

De vraag of het in Brussel en Wallonië gewoon paars of toch paars-groen wordt, lijkt uiteindelijk steeds meer af te hangen van de vraag wat er federaal gebeurt. Want niet alleen in Vlaanderen, ook in Brussel wordt er getemporiseerd tot er daar meer duidelijkheid is. 

Paars-groen heeft federaal een bijzonder nipte meerderheid van 76 op 150 zetels, maar geen meerderheid langs Vlaamse kant. “Een majeur probleem”, aldus grootste partij N-VA, en ook Open Vld gaf al aan daar geen zin in te hebben.

De twaalf zetels van CD&V erbij zouden paars-groen wel een comfortabelere meerderheid geven, maar nog altijd niet langs Vlaamse kant. Van de 89 leden in de Nederlandse taalgroep hebben CD&V, Open Vld, sp.a en Groen er nog altijd maar 41.

Het lijkt er dus op dat N-VA en PS op de een of andere manier toch een vergelijk zullen moeten vinden, al dan niet over confederalisme. Een coalitie tussen N-VA, PS, Open Vld, MR en CD&V heeft een comfortabele meerderheid van 83 zetels op 150, heeft een meerderheid in beide taalgroepen en bestaat uit 'slechts' vijf partijen: drie belangrijke voorwaarden om een werkbare regering te vormen. Blijft uiteindelijk nog wel de belangrijkste voorwaarde waar het schoentje knelt: de inhoud.

Datzelfde probleem stelt zich ook met bijvoorbeeld een coalitie tussen N-VA, liberalen, groenen en CD&V. Die heeft een meerderheid - zij het niet langs Franstalige kant - maar lijkt ideologisch zo’n grote spreidstand te maken dat ze praktisch moeilijk werkbaar lijkt. Groen en vooral Ecolo hebben al meermaals aangegeven niet met N-VA te zullen regeren.