Extreemrechtse en eurosceptische frontvorming in Europees parlement krijgt flinke knauw

In heel wat landen gingen (extreem)rechtse en eurosceptische partijen er op 26 mei op vooruit. De eurosceptici zullen dan ook met heel wat meer zijn in het toekomstige halfrond, maar op dit moment lijkt het er op dat de verschillen tussen een aantal van hen nog altijd te groot zijn om samenwerking mogelijk te maken. 

Ruwweg waren er de voorbije legislatuur op de rechterflank drie blokken: de ECR-fractie (Europese Conservatieven en Hervormers) met de Britse Conservatieven en ook de N-VA, de uiterst rechtse EFDD (Europa van Vrijheid en Directe Democratie), met daarin het Britse UKIP van Nigel Farage en de Italiaanse Vijfsterrenbeweging, en het extreemrechtse ENF (Europa van Naties en Vrijheid) met onder andere de Lega van Salvini, de Franse Rassemblement National van Marine Le Pen en bij ons het Vlaams Belang.

Salvini, de winnaar van de Europese verkiezingen in Italië, had nu gehoopt een groot rechts blok te kunnen vormen met vooral partijen uit zijn eigen ENF en uit de EFDD. Hij probeerde de afgelopen weken en dagen partijen uit een minstens tien lidstaten ervan te overtuigen hun meningsverschillen opzij te zetten. Hoe groter een fractie, hoe meer macht en invloed ze krijgt in het parlement.

Maar Salvini's opzet lijkt nu mislukt. Vandaag hebben zowel de Brexit Party, de nieuwe partij van Farage, als de Poolse regeringspartij PiS laten weten niet met Salvini te zullen samenwerken. Jaroslaw Kaczynski, voorzitter van de PiS, is bijvoorbeeld niet erg opgezet met de goede relaties die Salvini, Le Pen en het Duitse AfD erop na houden met de Russen. “Hij wil een groep vormen met formaties die wij kunnen aanvaarden”, aldus Kaczynski vanmorgen op de Poolse radio. De PiS zal wellicht in de ECR-fractie blijven. 

De Brexit Party was in het VK de onbetwiste winnaar en stormt het Europees Parlement binnen met 29 zetels. Die partij liet eveneens verstaan dat ze niet op het voorstel van Salvini ingaat, maar gaf geen reden voor de stellingname. “Ik kan bevestigen dat wij ons niet zullen aansluiten bij de ENF-groep”, is het enige wat Farage kwijt wilde in een mededeling. Farage hoopt de EFDD te kunnen samenhouden.

Vorige week distantieerde de Hongaarse premier Viktor Orban zich al van Salvini's fractie. De Fidesz-partij hoopt de brokken met de christendemocraten van de Europese Volkspartij EVP te kunnen lijmen en in die fractie te mogen blijven.

Het AfD is daarmee voorlopig de enige grote partij die de sprong naar Salvini’s nieuwe fractie Europese Alliantie van Volken en Naties (EAPN) zal maken. Voorlopig telt de groep 73 Europarlementsleden, één minder dan de groenen. Derde fractie zijn de liberalen van Alde + de partij En Marche van de Franse president Emmanuel Macron, tweede partij de sociaaldemocraten van S&D. De EVP blijft de grootste met 179 zitjes.

Vandaag stemde de ECR-fractie, waar N-VA tot nader order nog altijd deel van uitmaakt, overigens ook voor de toetreding van de drie Forum voor Democratie-leden, de Nederlandse partij van Thierry Baudet. Twee andere Nederlandse partijen die tot nu toe in de ECR zaten, de ChristenUnie en de SGP, stapten uit protest net op uit de fractie. Zij hadden elk één Europarlementslid. Voor de Europese verkiezingen had Peter Van Dalen (ChristenUnie) al gezegd de ECR-fractie te zullen verlaten als Forum zou worden toegelaten. “Forum is voor een nexit en daar ben ik fel tegen”, aldus Van Dalen. “De ECR haalt een partij binnen die niet wil samenwerken en hervormen, maar die voor afbreken is.” Hij zoekt nu een andere fractie om zich bij aan te sluiten.

Op maandag 2 juli vindt de installatievergadering van het nieuwe Europees Parlement plaats en moet duidelijk zijn hoe het halfrond er de komende vijf jaar zal uitzien.