Finland wil al koolstofneutraal worden tegen 2035: "Meest ambitieuze klimaatplan ter wereld"

Finland wil hard gaan in de strijd tegen de klimaatopwarming: de nieuwe regering van het land wil al tegen 2035 koolstofneutraal worden en daarmee een voortrekkersrol spelen in Europa. "Dit is het meest ambitieuze klimaatplan ter wereld", zei Pekka Haavisto, voorzitter van de Finse groenen, bij de voorstelling van de nieuwe Finse regering. Finland neemt volgende maand het EU-voorzitterschap op zich.

De Europese Commissie stelt 2050 voor om de omschakeling naar een maatschappij zonder fossiele brandstoffen - of tenminste toch een koolstofneutrale maatschappij - af te ronden. Maar voor de Finnen mag het allemaal wat sneller gaan. Uit een bevraging voor de verkiezingen bleek dat 80 procent van de Finnen gelooft dat er dringende maatregelen nodig zijn om de opwarming van de aarde tegen te gaan, en 70 procent zei dat de nieuwe regering meer moet doen om dat te bereiken. "De mensen wilden meer actie en die gaan we ook krijgen", twitterde Sini Harkki van Greenpeace Nordic. 

De Finnen wilden meer klimaatactie en die gaan we ook krijgen

Rinne wil "investeren in de toekomst"

De verkiezingen van april werden nipt gewonnen door de sociaaldemocraten (heel nipt voor de populistische Finnenpartij), die een centrumlinkse coalitie met o.a. de groenen op de been brachten, de eerste linkse coalitie in Finland in 20 jaar. 

Antti Rinne, die de coalitiegesprekken leidde, herinnerde zijn gesprekspartners tijdens de formatie eraan dat het parlement eerder al voor een opwarming met maximum anderhalve graad had gekozen, en dat ze tegen 2035 koolstofneutraal willen worden. Hij vroeg of ze daarin wilden meegaan. Daarop haakte de Finnenpartij af, die het plan te ambitieus vond. Rinne wil een einde maken aan de bezuinigingen van de vorige regering, en "investeren in de toekomst", zo meldde hij.  

Om een statement te maken, reisde de nieuwe regeringsploeg maandag met de tram naar de persconferentie in de openbare bibliotheek Oodi in Helsinki. 

Om een statement te maken ging de nieuwe regeringsploeg met de tram naar de persconferentie

Wint Finland de race van de Scandinavische landen?

De nieuwe ploeg wil dus zo snel mogelijk de omschakeling maken naar een economie en een maatschappij die niet meer afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Het is die verbranding van fossiele brandstoffen zoals gas, steenkool, diesel, benzine en kerosine die CO2 in de atmosfeer pompt en in grote mate bijdraagt tot de opwarming. 

Het doel is een koolstofneutraal model, maar daarna mag het zelfs gaan naar een koolstofnegatief model, waarbij ze gebruik zouden kunnen maken van negatieve emissietechnieken (NETs) om actief CO2 uit de lucht te halen.

Finland wordt daarmee een van de grote voortrekkers, naast Zweden en Noorwegen. De Noren willen al klaar zijn in 2030, maar zij kopen nog CO2 af in het buitenland, iets wat Finland niet van plan is. De plannen van de Finse overheid worden in 2025 wel opnieuw afgetoetst - en eventueel bijgestuurd - met de realiteit.  

Er zal veel meer nodig zijn dan enkele mooie woorden

Hoe gaat Finland eigenlijk de klus klaren?

"De eerste koolstofvrije maatschappij bouwen wordt een hele uitdaging, en er zal veel meer nodig zijn dan enkele woorden in de krant. Maar we zijn vastbesloten. Het wordt boeiend", zei Harkki. Momenteel zijn turf en fossiele brandstoffen (steenkool, olie en gas) goed voor 40 procent van de Finse energievoorziening. 

Vooral in de bosbouwindustrie en turfwinning zullen knopen moeten worden doorgehakt. Beide sectoren zijn goed voor heel wat jobs. Specialisten zeggen dat er "systematische veranderingen" nodig zullen zijn. De Finnen willen in sneltempo verder inzetten op wind- en zonne-energie, en willen naar elektriciteit gaan als energiebron voor transport en verwarming. Finland houdt wellicht ook vast aan kernenergie, momenteel goed voor 17 procent van de energievoorziening. 

We moeten af van turf, maar we moeten die boodschap op tijd brengen

"We zullen op termijn af moeten van turf", zei Lauri Muranen van de vakbondskoepel SAK. "Een leuke boodschap is dat niet voor de mensen, maar we moeten er op tijd mee beginnen, zodat het niet als een verrassing komt." Er komt o.a. ook een hogere taks op brandstoffen.  

Hernieuwbare energie zoals van hout en afgeleiden zou wel nog kunnen: daarmee stoot Finland wel CO2 uit, maar het aanplanten van nieuwe bomen haalt ook weer CO2 uit de lucht - vandaar de term koolstofneutraal. Maar hoe meer bomen gekapt worden, hoe sneller ze zouden gaan snoeien in de klassieke fossiele brandstoffen zoals olie en gas. 

De nieuwe regering heeft nog niet concreet beslist hoe ze het wil aanpakken, op concrete maatregelen is het nog wachten.

Europa kijkt toe

Europa zal intussen met argusogen kijken hoe Finland, dat in juli het EU-voorzitterschap op zich neemt, zal proberen om zijn klimaatdoelen met de economische realiteit te verzoenen. De Centrumpartij die de vorige regering leidde wilde minder ver gaan, maar wat nu op tafel ligt is een compromis. 

Maar Finland is bereid om de handschoen op te nemen: "We denken dat het belangrijk is dat we de EU beïnvloeden en het niet alleen doen." 

Meest gelezen