Antwerpenaar Hugo Van Kuyck brein achter succes landing D-day
Wat weinig mensen weten is dat een Antwerpenaar, Hugo Van Kuyck, een cruciale rol speelde bij de landing in Normandië. In dienst van het Amerikaanse leger ontwikkelde hij de kaarten die de troepen gebruikten op de Franse stranden. En hij was een van de weinige Belgen die op D-day in Normandië landde.
"Hugo Van Kuyck was als burgerlijk ingenieur-architect van alle markten thuis," vertelt ere-luitenant-kolonel en militair historicus Eric Rombouts. In zijn vrije tijd was hij ook een fervent zeiler en hij behaalde het brevet van stuurman en schipper ter kustvaart. En hij werd ook piloot.
In de jaren 30 doceerde Van Kuyck bouwkunde aan de Universiteit van Yale in de Verenigde Staten. Op het moment dat de Duitsers ons land binnenvielen is hij voor een conferentie terug in België. Hij vlucht samen met de Belgische regering naar Frankrijk en zal in opdracht van minister Spaak met de laatste diplomatieke missie naar Amerika terugkeren.
Na de aanval op Pearl Harbor in 1941 treedt Van Kuyck in dienst bij het Amerikaanse leger waar hij opklimt tot luitenant-kolonel.
Ontwerper van cruciale kaarten
In 1943 beslissen de Amerikanen om Hugo Van Kuyck naar Groot-Brittannië te sturen voor een geheime missie. "Als Europeaan kende hij onze stranden en zandbanken als geen ander," vertelt Eric Rombouts. "Vanuit Engeland vertrok hij in een vliegtuig om laag boven de bezette Normandische kusten verkenningswerk uit te oefenen. Vanuit de lucht maakte hij onder een bepaalde hoek foto's om de stromingen te bestuderen".
"Hugo Van Kuyck is de man die adviseerde om de landing bij laagwater uit te voeren rond 6 juni," zegt Rombouts. Landingsvaartuigen die op het strand vast zaten, konden zich bij het opkomende hoogtij weer los maken.
De spionagemissie van Van Kuyck heeft uiteindelijk geleid tot de landingskaarten die alle stuurmannen gebruikten op 6 juni 1944 en later. Die kaarten maakten het mogelijk om de verschillen in diepte en vloedlijn te zien op elk moment van de getijdencyclus. De bestaande kaarten hielden daar geen rekening mee en waren zelfs misleidend.
Van Kuyck al op 6 juni op Omaha
Hugo Van Kuyck was ook betrokken bij de ontwikkeling van bijzondere landingssloepen van de geallieerden op D-Day. "Iedereen kent de Higgins Boat waarvan de voorkant opengaat om de soldaten op de Franse stranden te brengen," zegt Eric Rombouts. "Van Kuyck besefte dat de militairen zo dicht mogelijk bij de kust moesten landen. Hij stond mee aan de wieg van de zeer lage diepgang van de sloepen."
Van Kuyck is op 6 juni ook zelf in Normandië aan land gegaan. "Dat gebeurde op Bloody Omaha, zo genoemd omdat er 3.000 Amerikaanse soldaten gesneuveld zijn. Eens aan land begon Van Kuyck met zijn team de zandlagen te onderzoeken of ze sterk genoeg zouden zijn om de latere bevoorrading en het zwaarder militair materieel op te vangen," verduidelijkt Rombouts.
Miskende oorlogsheld
Hugo Van Kuyck is na de Tweede Wereldoorlog overladen met Amerikaanse eretekens zoals de 'Bronze Star' en de 'Legion of Merit' uit de handen van de Amerikaanse president. "In ons land verliep het enigszins anders," vertelt militair historicus Eric Rombout. Het Belgisch leger spande een proces in tegen de man wegens landverraad.
"Belgische staatsburgers die tijdens de oorlog voor een vreemde krijgsmacht hadden gevochten riskeerden een veroordeling door de krijgsraad. Of je nu voor nazi-Duitsland of de Amerikanen vocht, dat maakte niet uit. Pas na tussenkomst van de Amerikaanse generaal Thompson is Van Kuyck gerehabiliteerd. Hij werd nog korvetkapitein in de Belgische Marine."
'Den Bell' & Brel
Na de oorlog hernam Hugo Van Kuyck zijn burgerlijke leven als architect. Hij is de man achter de iconische en vaak verguisde 'Canadablokken' in de Antwerpse wijk Luchtbal. Van Kuyck ontwierp in Antwerpen ook de bekende toren 'Den Bell'. De vroegere kantoren van de firma Alcatel waar tegenwoordig de diensten van de stad Antwerpen zitten (foto hier onder).
Van Kuyck heeft bovendien nog een bijzondere link met zanger Jacques Brel. De chansonnier werd in de jachthaven van Linkeroever verliefd op het zeiljacht 'ASKØY II' dat Van Kuyck had ontworpen en gebouwd. Brel kocht het schip over van Van Kuyck en vertrok ermee op wereldreis in 1974 (foto hier onder) . Brel zou met de 'ASKØY II' de Markiezeneilanden bereiken, waar hij in 1978 zou sterven.
Hugo Van Kuyck overleed in 1975 op 72-jarige leeftijd in zijn thuisstad Antwerpen als vergeten oorlogsheld.
