Een reconstructie van hoe de nieuwe soort, Fostoria dhimbangunmal, er kan uitgezien hebben.
James Kuether

Fossielenvondst in Australië blijkt een kudde van een nieuw soort iguanodon-achtige

Een aantal fossielen die in 1980 gevonden werden in een ondergrondse opaalmijn in de outback van New South Wales, bevatten een aantal verrassingen en primeurs. Het blijkt te gaan om een 'kudde' - de eerste die ooit in Australië gevonden is - van bovendien een nieuwe soort dinosauriërs uit de groep van de iguanodontia, en onder de fossielen bevindt zich ook het meest volledig 'geopaliseerde' skelet van een dinosaurus ter wereld. De fossielen zijn nu pas bestudeerd en wetenschappelijk uitgegeven. 

Doctor Phil Bell van de University of New England, de belangrijkste onderzoeker van de fossielen, zei dat hij versteld stond van het grote aantal beenderen dat gevonden was. "In het begin namen we aan dat het om één enkel skelet ging, maar toen ik begon te kijken naar een aantal van de beenderen, realiseerde ik me dat we vier schouderbladen hadden, allemaal van dieren van een verschillende grootte", zo zei hij in een mededeling van de universiteit. 

De nieuwe dinosaurus werd Fostoria dhimbangunmal genoemd, ter ere van de opaalzoeker Robert Foster, die het fossiel in de jaren 80 ontdekte. Opaal is een mineraloïde dat vaak een prachtige glans heeft en een hele schakering aan kleuren vertoont. Het wordt gebruikt in juwelen. In Australië komt het vaak voor en wordt het gezocht in mijnen. Sommige fossielen zijn volledig "geopaliseerd' - veranderd in opaal, maar meestal gaat het dan om kleinere stukken, zoals een schelp of het rostrum - het skeletje - van een belemniet, een uitgestorven soort inktvis. 

De soortnaam van de nieuwe dinosaurus, dhimbanunmal, moet bim-baan goon-mal uitgesproken worden en betekent 'terrein voor schapen' in de plaatselijke Yuwaalaraay en Yuwaalayaay-talen. Het is een verwijzing naar het plaatsje Sheepyard waar de beenderen gevonden zijn. 

Een rostrum van een belemniet, ook kortweg belemniet genoemd, dat volledig in opaal is omgezet.
Géry Parent/Public domain

In 2015 weggegeven

De beenderen bestaan voor het grootste deel uit grijs 'potch' opaal. Potch opaal vertoont niet de mooie kleurenschakeringen die ander opaal zo gewild maken. Ze werden zoals gezegd in de jaren 80 gevonden door opaalmijnwerker Robert Foster in het Sheepyard opaalveld, in de buurt van Lightning Ridge.

Onderzoekers van het Australian Museum in Sydney hielpen bij het opgraven van de beenderen, maar die werden niet bestudeerd tot de kinderen van Robert de fossielen in 2015 aan het Australian Opal Centre schonken. 

"Fostoria heeft ons het meest volledige geopaliseerde dinosaurusskelet ter wereld geschonken", zei Jenni Brammall, paleontoloog bij het Opal Centre. "Gedeeltelijke skeletten van uitgestorven zwemmende reptielen zijn al wel gevonden in andere Australische opaalvelden, maar bij geopaliseerde dinosaurussen hebben we meestal slechts een enkel been of een tand, of in zeldzame gevallen, een paar beenderen. Tientallen beenderen terugvinden van een skelet is een primeur."

Fostoria was een tweebenige planteneter uit de groep van de iguanodontia, die de beroemde iguanodons bevat, die in ons land in Bernissart zijin gevonden, en hun verwanten. 

De ontdekking van de nieuwe soort volgt op die van een nieuwe, kleine plantenetende dinosaurus in Lightning Ridge, die eind vorig jaar door doctor Bell en zijn collega's Weewarrasaurus pobeni genoemd werd.

"De snelheid waarmee de ontdekkingen elkaar opvolgen is verbluffend", zei Bell. "Gemiddeld wordt er minstens elke week ergens ter wereld een nieuwe dinosaurus ontdekt. "Met meer paleontologen en onderzoekers die in verdere uithoeken zoeken dan ooit tevoren, is het overal een opwindende tijd voor liefhebbers van dinosaurussen, en in het bijzonder in Australië."

Het onderzoek waarin de nieuwe soort voor het eerst wetenschappelijk beschreven staat, is gepubliceerd in het Journal of Vertebrate Paleontology

Een 'geopaliseerde' ruggenwervel (links) en een voetbeentje van Fostoria.
Robert A. Smith, courtesy of Australian Opal Cnetre

Meest gelezen