Na de Russische censuur van ‘Rocketman’: ook in deze films werd stevig gesneden door andere landen

De Chinese censuurcommissie had een behoorlijke klus aan ‘Skyfall’, de 23ste James Bondfilm uit 2012. Dat een huurmoordenaar, gespeeld door Ola Rapace, een Chinese beveiligingsagent vermoordde, kon al niet door de beugel en de scène belandde in de prullenbak. Ook een scène waarin Sévérine (Berenice Marlohe) Bond (Daniel Craig) vertelt dat haar tatoeage betekent dat ze in de prostitutie gedwongen was, moest aangepast worden. Het geluid werd behouden, maar op de ondertiteling stond te lezen dat de vrouw afgeperst werd door de maffia. Ook toen Raoul Silva (Javier Bardem) aan de Britse superspion vertelde dat hij in Hongkong vastgehouden en gemarteld werd, werden de ondertitels aangepast. 

“Schilder me als een van je Franse meisjes, Jack.” Wie herinnert zich die beroemde scène uit ‘Titanic’ niet waarin Kate Winslet naakt geschilderd wordt Leonardo DiCaprio? De Chinezen dus, want toen de 3D-versie van de film werd uitgebracht, besloot de censuurcommissie om het beeld van Winslet bij te snijden zodat alleen haar gezicht te zien was. “Gezien de levendige 3D-effecten vrezen we dat kijkers hun handen zullen uitstrekken om haar aan te raken en zo de kijkervaring van anderen zullen belemmeren", klonk het bij een ambtenaar van de commissie.

Het leek initieel misschien een goed idee om een van China’s grootste acteurs, Chow Yun-fat, in te huren om een rol te spelen in ‘Pirates of the Caribbean: At World’s End’. Want daarmee breek je sowieso potten op de Chinese markt, toch? Wel, niet als de censuurcommissie besluit om al Yun-fats scènes te schrappen, wat effectief gebeurde. Volgens ambtenaren was zijn personage, piratenkapitein Sao Feng, een belediging en een racistische karikatuur. Dat draaide dus niet erg goed uit. 

Ook ‘Men in Black 3' verscheen in aangepast versie in de Chinese bioscopen. Wie wilde zien hoe Will Smith de geheugens van een groep Aziatisch-Amerikaanse mensen wist om te voorkomen dat verhalen over de aliens een breder publiek bereiken, is eraan voor de moeite. Volgens de Chinese krant Southern Daily heeft het schrappen van de scène met censuur te maken: “Je zou het kunnen zien als een hint over het gebruik van censuur op het internet om sociale stabiliteit te handhaven”, klonk het. Met andere woorden: de Chinese overheid gebruikte censuur zodat haar bevolking zich geen vragen zou beginnen stellen over censuur. Ingewikkeld. 

Geen censuur van de Chinese overheid bij ‘Iron Man 3', maar wel Marvel Studios zelf die stappen ondernam om ervoor te zorgen dat de film intact zou blijven. Dat ‘Iron Man 3' mogelijk problematisch zou zijn, wist de studio op voorhand. The Mandarin - in de stripverhalen een uitgesproken Aziatische slechterik - is precies waar de Chinese censuurcommissie niet van houdt, en dus werd het personage aangepast: een blanke acteur (Ben Kingsley) én een speciale twist, halverwege de film. Daarnaast kreeg de Chinese versie van de film nog enkele bijkomende scènes met enkele Chinese acteurs, waaronder Fan Bingbing. 

‘Bohemian Rhapsody’ wist over heel de wereld verschillende belangrijke filmprijzen weg te kapen, maar China bleek net iets minder enthousiast over het levensverhaal van Freddie Mercury. Enkele scènes waarin Mercury zijn seksualiteit bespreekt met zijn verloofde en waarin Jim Hutton, zijn toekomstige geliefde, wordt geïntroduceerd, moesten sneuvelen. Wanneer Mercury aan zijn groepsleden vertelt dat hij aids heeft, vond de censuurcommissie er niets beter op dan het geluid af te zetten en geen ondertiteling te voorzien. 

‘Die Hard’ blijft nog steeds een van de meest legendarische actiefilms ooit. De film, waarin een groep Duitse terroristen onder leiding van Hans Gruber (een rol van wijlen Alan Rickman) een kantoorgebouw binnenvalt, lanceerde de carrière van Bruce Willis als actieheld. Maar toen de film in Duitsland zelf uitgebracht moest worden, werd het land geteisterd door organisaties als de Rote Armee Fraktion, een links-extremistische terreurgroep. Om de gemoederen niet verder te verhitten, kregen de terroristen Engelse namen en werd hun achtergrondverhaal veranderd van Duitse terroristen naar voormalige IRA-huursoldaten. 

Dat ‘The Wolf of Wall Street' geen brave biopic is geworden, is wel duidelijk: 506 keer wordt het woord ‘fuck’ genoemd, drugs vliegen in het rond en blote lichamen sieren het scherm. Maleisië en Nepal besloten de film gewoon niet te vertonen in de zalen, en India en Singapore knipten enkele extreme scènes weg. Maar de censuurcommissie van Dubai liet zich helemaal gaan. Volgens Juma Obaid Al Leem, directeur van Media Content, werden 45 minuten uit de film geknipt: een vierde van de oorspronkelijke lengte. De commissie verwijderde alle beelden van naaktheid, druggebruik en geweld én bliepte alle vloekwoorden weg. 

De live-actionremake van ‘Beauty and the Beast’ veroorzaakte heel wat heisa in Maleisië en Rusland. Vooral één bepaalde scène, waarin LeFou zich afvraagt of hij gevoelens heeft voor slechterik Gaston, deed de censuurcommissie naar adem happen. Volgens de commissie in Maleisië kon de film alleen maar goedgekeurd worden als het ‘homo-moment’ geknipt werd. “We hebben de film goedgekeurd, maar moeten een kleine ‘cut’ maken omwille van een ‘homo-moment’,” klonk het. “Het is maar een korte scène, maar het is ongepast omdat heel veel kinderen deze film zullen gaan bekijken.” Daar kon Disney dan weer niet mee lachen, en het bedrijf besloot om de film niet uit te brengen in het Aziatische land. In Rusland werd de film wel goedgekeurd, maar mochten kijkers jonger dan 16 de film niet zien. 

Niet alleen voor de Chinese markt worden films soms aangepast. Ook iets dichter bij huis is de vrees voor een strenge rating - en dus beperkte inkomsten - soms een motivatie om wat wijzingen aan te brengen. Toen Oliver Stone zijn film ‘Savages’ in Groot-Brittannië wilde uitbrengen, werden een hoop seksscènes geschrapt, net als fragmenten waarin heel wat geweld te zien is. Daardoor haalde de film nog net een BBFC 15 rating (geschikt voor 15 jaar en ouder) in plaats van een BBFC 18 rating (18 jaar en ouder). 

Ook de meest kindvriendelijke films moeten soms aangepast worden. ‘Ice Age 4' moest voor de release in Groot-Brittannië één zin schrappen voordat het de U rating kreeg toegewezen (geschikt voor iedereen). Dat een personage een ander personage ‘spastic’ (spastisch) noemt, was blijkbaar niet kindvriendelijk genoeg. 

In de categorie ‘Het Moet Niet Altijd Seks En Geweld Zijn’: de animatiefilm ‘Inside Out’ werd om een wel heel speciale reden aangepast voor de Japanse markt. In de film wordt het meisje Riley gedwongen om broccoli te eten, iets wat ze walgelijk vindt. Maar regisseur Peter Docter besefte dat Japanse kinderen broccoli eigenlijk best lekker vinden, en besloot om de groente te vervangen door groene paprika, iets wat kinderen uit die regio normaal gezien helemaal niet lekker vinden.

Er bestaan tien verschillende versies van ‘Captain America: The Winter Soldier’, die allemaal door de studio zelf gemaakt zijn én afgestemd zijn op de verschillende landen waarin de film vertoond zou worden. Herinner je je die scène waarin Captain America een lijstje maakt met de dingen die hij moet inhalen nu hij eindelijk ontdooid is? De makers kozen ervoor om die lijst per land te laten verschillen. Enkele dingen komen overal terug (Thais eten, ‘Star Wars/Trek’, Nirvana (Band), ‘Rocky’ (‘Rocky II’?)), maar de rest is erg anders. Zo staat op de Britse lijst de groep The Beatles, op de Zuid-Koreaanse versie de film ‘Oldboy’ en het spelletje Dance Dance Revolution.

Ook Stanley Kubrick besloot vier verschillende versies te maken van één bepaalde scène uit ‘The Shining’, zodat ze perfect zouden aansluiten bij het land waar de film vertoond werd. In de Engelse versie krijg je een close-up te zien van het manuscript dat Jack aan het schrijven is: ‘All work and no play make Jack a dull boy’, staat er te lezen. Niet ideaal voor buitenlandse markten, vond Kubrick. En dus liet hij zijn secretaris enkele nieuwe manuscripten maken met het equivalent van die zin in het Frans, Duits, Italiaans en Spaans. Telkens 500 pagina’s, op een typemachine gemaakt. Je moet er iets voor over hebben.