Hoge Raad voor Justitie licht volledig Antwerps gerecht door na moord op Julie Van Espen

De man werd in juni 2017 veroordeeld tot vier jaar cel voor de verkrachting van zijn ex-vriendin. De rechter ging niet over tot een onmiddellijke opsluiting, hoewel de procureur daarop had aangedrongen.

Bijna twee jaar later liep Bakelmans nog altijd vrij rond omdat zijn proces in beroep op de lange baan was geschoven. De voorzitter van het hof van beroep had in september 2018 een strafkamer gesloten omdat hij onvoldoende rechters had. 

Deze gang van zaken leidde mee tot de tragedie waarbij de 20-jarige Julie Van Espen uit Schilde begin mei 2019  het leven verloor. Zij werd gewurgd aan de brug van het Sportpaleis. Bakelmans gooide haar stoffelijke overschot in het Albertkanaal. 

De Hoge Raad voor Justitie laat vandaag weten dat een bijzonder onderzoek wordt ingesteld naar de handelswijze van de Antwerpse rechters. 

“Dit onderzoek gebeurt door de Advies- en Onderzoekscommissie, het onafhankelijke orgaan dat verantwoordelijk is voor de externe controle op de rechterlijke macht .  De conclusies van dit onderzoek worden na de zomer verwacht”, aldus de Hoge Raad voor Justitie in een persbericht. 

Na de dood van Julie Van Espen besliste de nieuwe voorzitter van het hof van beroep in Antwerpen om de gesloten strafkamer te heropenen. De zaak van de eerdere verkrachting door Bakelmans werd vorige week met spoed door deze strafkamer behandeld.  Op 26 juni doen de rechters uitspraak. Steve Bakelmans riskeert vijf jaar cel voor de verkrachting van zijn ex-vriendin.

Voorzitter Christian Denoyelle van de Hoge Raad voor Justitie  legt uit dat zowel rechters van het hof van beroep als van de rechtbank van eerste aanleg  betrokken worden. Ook de procureur en de procureur-generaal zullen om informatie worden verzocht.  Voor de Hoge Raad is het nooit de  bedoeling  om  individuele rechters te sanctioneren op basis van dit onderzoek. De Raad heeft enkel een adviserende functie. 

Christian Denoyelle: “Een rechter is altijd onafhankelijk. Hij kan niet gestraft worden omdat hij een bepaalde uitspraak in een dossier heeft gedaan. Dat kan ook de Hoge Raad niet. Het zou de onafhankelijkheid van de rechters aantasten.  Je kan moeilijk een rechter een tuchtstraf geven omdat hij een bepaalde uitspraak heeft gedaan.” 

De Hoge Raad wil met het onderzoek vooral naar ‘systeemfouten’ zoeken. Een van de punten die  eruit springt,  is de sluiting van de strafkamer door het Antwerpse hof van beroep.  

Christian Denoyelle: “Hoe is die sluiting tot stand gekomen? Wie is daarover geraadpleegd? Hoe is de opvolging gebeurd? Dat zijn vragen die wij ons  vanaf het begin stellen. De antwoorden kunnen helpen om in de toekomst betere beslissingen te nemen, niet enkel in Antwerpen maar in het hele land.”

Het onderzoek naar het Antwerpse gerecht wordt geleid door een magistraat, samen met twee  auditors van de Hoge Raad voor Justitie.   Voorzitter Christian Denoyelle houdt zich afzijdig van het onderzoek omdat hij zelf lange tijd jeugdrechter was bij de Antwerpse rechtbank van eerste aanleg. 

Het onderzoeksrapport wordt na de zomer overgemaakt aan het parlement, de minister van Justitie en aan de hoogste gerechtelijke instanties. Normaal gesproken wordt het ook op de website van de Hoge Raad gepubliceerd. 

Christian Denoyelle, voorzitter van de Hoge Raad voor de Justitie, kaartte de kwestie al aan op 10 mei.

Eerste voorzitter Rob Hobin van het Antwerpse hof van beroep gaf op 8 mei uitleg over de “enorme onderbezetting in de zomer van 2018”.

Hobin legde ook uit dat een behandeltijd van twee jaar voor een procedure in hoger beroep “écht niet normaal is”.