N-VA praat met Vlaams Belang en PS met PTB: "Een paringsdans die wellicht niet tot huwelijk zal leiden"

De PS en de N-VA hebben allebei in percentage en in zetels verloren bij de parlementsverkiezingen van 26 mei. Maar ze blijven wel elk aan hun kant van de taalgrens de grootste partij en zijn dus aan zet bij de vorming van de regionale regeringen. "En beide partijen krijgen nu te maken met hetzelfde fenomeen", stelt Ivan De Vadder vast. "Met name met een partij die de verkiezingen heeft gewonnen."

Aan Franstalige zijde gaat het dan om het uiterst linkse PVDA-PTB, in Vlaanderen om het uiterst rechtse Vlaams Belang. "En de formateurs Bart De Wever aan Vlaamse kant en Elio Di Rupo/Paul Magnette aan Waalse kant nemen dat serieus", aldus De Vadder.

"Zo serieus zelfs dat men in beide gevallen bereid zou zijn - dat zegt men toch openlijk - om een minderheidsregering te vormen die vanuit de oppositie gedoogsteun zou krijgen van die extreme partner die er tot nog toe nog nooit bij geweest is." Al is er wel één licht verschil.

"Vlaams Belang wil namelijk heel graag mee besturen. Dat zou het doorbreken zijn van het cordon sanitaire. En dat noopt de N-VA tot een iets andere strategie", weet Ivan De Vadder. Zo zei N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover vorige vrijdag in "De afspraak op vrijdag" dat zijn partij wil weten hoe ver Vlaams Belang wil gaan om mee beleid te voeren. "Aan de andere kant heb je bij de PS een PTB die er eigenlijk niet bij wil zijn", aldus De Vadder.

"En dan krijg je allerlei manoeuvres om dat duidelijk te maken. De PTB zegt bijvoorbeeld in Wallonië dat ze er wel willen bij zijn op voorwaarde dat ze er dan ook op het federale niveau worden bij genomen, en dat is voor alle duidelijkheid niet het geval. Waarop Magnette meteen een tweet richt aan de federale informateurs met de opmerking om de PTB op dat niveau ook uit te nodigen."

Een schaduwspel aan de twee kanten van de taalgrens, noemt Ivan De Vadder het. "Een paringsdans die in mijn ogen uiteindelijk niet tot een huwelijk zal leiden."

Met andere woorden: Ivan De Vadder neemt het scenario van minderheidsregeringen met gedoogsteun van Vlaams Belang dan wel PTB niet erg ernstig. "De N-VA en PS moeten zich eigenlijk eerst van die partner ontdoen om verder te kunnen werken", denkt de Wetstraatspecialist.

Een vorm van zachtjes dumpen, dus. "En op zijn minst aan de buitenwereld duidelijk maken dat ze het hebben geprobeerd en argumenten aanbrengen waarom het niet gelukt is. Bij de PS zal het zijn omdat de PTB zichzelf buitenspel zet. Bij N-VA zal het zijn omdat de voorstellen van Vlaams Belang niet compatibel zijn en omdat er bepaalde persoonlijkheden in die partij zitten."

Dat de N-VA en de PS zich elk aan hun kant "moeten bevrijden" van respectievelijk Vlaams Belang en PVDA-PTB heeft volgens Ivan De Vadder ook te maken met de vorming van de federale regering. "De informateurs willen namelijk met de N-VA en de PS verder werken als basis voor de federale regering. De samenvallende verkiezingen die we sinds 2014 hebben, dwingen ons tot dit soort paringsdansen en pirouettes."

Op dit moment zitten we nog aan het prille begin van die paringsdans en schijnbewegingen. Wat schieten we ermee op? "Tijd kopen, de andere het hof maken en kijken hoe diep het water is", dixit Ivan De Vadder. En het water tussen de PS en de N-VA is nog behoorlijk diep.

Al zijn er volgens De Vadder een aantal factoren die dat water minder diep zouden kunnen maken. "Een economische crisis, een begroting die moet worden ingediend..."

Beluister het gesprek met Ivan De Vadder in "De wereld vandaag" op Radio 1:

In "Terzake" praten Hendrik Vuye, professor staatsrecht aan de Universiteit van Namen, en Dave Sinardet, politicoloog (VUB), over deze kwestie: