Vertrouwen van Vlaming in media blijft groot, maar ligt veel lager bij wie jonger is dan 35
Het vertrouwen van de Vlaming in de media blijft relatief groot, maar ligt opvallend lager bij wie jonger is dan 35. Dat blijkt uit het jaarlijkse Digital News Report van het Reuters Institute for the Study of Journalism waarvoor mediagebruikers uit 38 landen bevraagd werden. 61% van de Vlaamse nieuwsgebruikers ouder dan 35 jaar vertrouwt het nieuws in het algemeen, bij nieuwsgebruikers jonger dan 35 jaar is dat slechts 38%.
Wat meteen opvalt in het onderzoek, is dat in Vlaanderen het vertrouwen in het nieuws de voorbije 4 jaar relatief stabiel gebleven is. Vlaanderen moet in de lijst enkel Finland en Denemarken laten voorgaan als regio's waar er nog meer vertrouwen in het nieuws is. Vlamingen hebben ook meer vertrouwen in het nieuws en in de media dan Walen.
"In deze tijden waarin er globaal een voelbare aanval is op nieuws, waarin er vaak gezegd wordt dat media niet te vertrouwen zijn en de Amerikaanse president Trump het geregeld over "fake news" heeft, is dit toch een opvallende conclusie. We merken dat het in Vlaanderen dus nog meevalt", zegt Ike Picone, senior onderzoeker van imec-SMIT-VUB, die de cijfers voor België en Vlaanderen analyseerde, aan VRT NWS. "Je kan Vlaanderen zien als een klein Gallisch dorpje dat nog standhoudt."
Vlaanderen is als een klein Gallisch dorpje dat nog standhoudt
Voor het onderzoek worden jaarlijks mediagebruikers in 38 landen verspreid over de hele wereld bevraagd. Voor België werden in februari dit jaar 2.075 mensen ondervraagd.
(lees verder onder de grafiek)
"Vlaamse jongeren zijn wantrouwiger"
Wat in Vlaanderen nog opvalt, is dat jongeren veel minder vertrouwen hebben in het nieuws. 61% van de nieuwsgebruikers ouder dan 35 jaar heeft over het algemeen vertrouwen in het nieuws, terwijl dat bij de jongere nieuwsgebruikers (onder 35 jaar) slechts 38% is.
Televisiejournaals en online nieuwsmedia (inclusief sociale media) blijven de belangrijkste bronnen voor de Vlaamse nieuwsgebruiker. De oudste nieuwsgebruikers gebruiken vooral de traditionele nieuwsmedia, zoals televisie, radio, en krant.
De jongste gebruikers, 18- tot 24-jarigen, blijken daarentegen vooral gebruik te maken van online nieuwsmedia, en consumeren in het bijzonder hun nieuws via sociale media (75%).
(lees verder onder de grafiek)
20% van wie jonger is dan 35 zegt dat sociale media zijn of haar belangrijkste bron van nieuws is, terwijl slechts 5% van wie ouder is dan 35 dat zegt. Het vertrouwen in nieuws via sociale media is wel opmerkelijk lager, ook onder jongere mediagebruikers.
Jongeren staan wel kritisch tegenover het nieuws dat ze online aangeboden krijgen
"Jongeren staan dus wel kritisch tegenover het nieuws dat ze online aangeboden krijgen", zegt Picone. "De focus op desinformatie die we in het nieuws gezien hebben, lijkt ook vruchten af te werpen. Jongeren checken zelf verschillende bronnen. 24% van hen stelt dat ze een bepaalde nieuwsbron niet meer volgen wegens weinig accuraat. We zien dat jongeren zelf stappen ondernemen om om te gaan met informatie. Dat gebeurt bij de oudere generatie minder."
Deze merken gebruiken de Vlamingen als nieuwsbron
Bij de verschillende nieuwsmerken in Vlaanderen valt het grote marktaandeel van de VRT op de markt van offline nieuwsmedia op. De zender Eén komt uit het onderzoek als meest gebruikte nieuwsbron. Het bereik van de VRT stijgt tot 76% (wekelijks) wanneer de som wordt gemaakt van de verschillende mediamerken van de openbare omroep.
(lees verder onder de grafiek)
Online is het marktaandeel van de openbare omroep echter minder groot, blijkt uit de bevraging. Hier blijkt vooral HLN.be de koploper op het gebied van wekelijks gebruik met maar liefst de helft (53%) van de ondervraagden die aangeven hiervan gebruik te maken. Het Nieuwsblad en VRT NWS volgen met respectievelijk 35% en 28% van de Vlaamse nieuwsgebruikers die aangeven deze merken minstens wekelijks te raadplegen.
Vlaming wil dat media helpt om het nieuws te begrijpen
Het vertrouwen in de traditionele nieuwsmerken blijft groot in Vlaanderen. "Daar komt nog bij dat Vlaanderen geen gepolariseerd medialandschap heeft", zegt Picone. "Het is niet zo dat er een aantal merken zijn die meer vertrouwd worden door wie politiek eerder rechts of eerder links georiënteerd is."
Uit het onderzoek blijkt ook dat de Vlamingen het vooral belangrijk vinden dat de nieuwsmedia hen up-to-date houden en hen helpen het nieuws te begrijpen. De rol van de media als democratische waakhond vinden ze minder belangrijk. "Dat strookt ook met wat er uit een recente bevraging van journalisten kwam", zegt Picone. "80% van de Vlaamse journalisten vindt het vooral belangrijk om betrouwbare informatie op een begrijpelijke en objectieve manier bij de burger te brengen." Vooral in rijke Noord-Europese landen zoals Finland en Noorwegen wordt de waakhondfunctie wel als belangrijker beschouwd.