Francesco Vanderjeugd wil Open VLD-voorzitter worden: "Doet pijn dat we geen verhaal hadden tegen extremen"
Francesco Vanderjeugd doet een gooi naar het voorzitterschap bij Open VLD. Dat schrijven verschillende kranten. Vanderjeugd is momenteel burgemeester in Staden, West-Vlaanderen. Volgens hem moet de partij een andere richting uit. "Het doet pijn te moeten vaststellen dat we met de liberale partij bij de laatste verkiezingen geen verhaal hadden tegen extremen, net nu dat meer dan ooit aan de orde is", vertelt hij in "De ochtend" op Radio 1.
Het is nog een lange weg tot maart 2020, wanneer er normaal gezien voorzittersverkiezingen bij Open VLD plaatsvinden. Een vacature is er nog niet. Maar toch stelt de 31-jarige Francesco Vanderjeugd zich nu al kandidaat.
"Er is inderdaad nog geen vacature open", vertelt Vanderjeugd in een interview in "De ochtend" op Radio 1. "Maar ik wil het kenbaar maken, mij voorbereiden. Op 26 mei heeft de kiezer een signaal gegeven en dat moet je niet zomaar naast je neerleggen. Het is belangrijk dat we dat signaal warm houden. Er moet aan de boom geschud worden."
Wat loopt er volgens Vanderjeugd fout bij Open VLD?
De uitslag van de verkiezingen op 26 mei heeft hem persoonlijk geraakt, vertelt hij. "Niet omdat ik niet verkozen werd, maar het doet pijn te moeten vaststellen dat we met de liberale partij geen verhaal hadden tegen extremen, net nu dat meer dan ooit aan de orde is. Dan denk je: we zijn een partij geworden van vanalles. We moeten terug naar de essentie: de politiek dichter naar de mensen brengen. Als burgemeester sta ik met de voeten tussen de mensen en dan hoor je dat ze het geloof in de politiek kwijt zijn. Ik wil de komende maanden tijd maken om naar de basis te gaan, om de basis opnieuw aan het woord te laten."
Als burgemeester sta ik met de voeten tussen de mensen en dan hoor je dat ze het geloof in de politiek kwijt zijn
Wat hem nog stoorde? De snelle reactie van huidig voorzitter Gwendolyn Rutten door de avond van 26 mei zelf nog te stellen dat Open VLD nooit met Vlaams Belang zou regeren. "Het is belangrijk om op dat moment een afwachtende houding in te nemen. Op dat moment stond ik bij de basis, die wel geschoffeerd was door zo'n uitspraak. Ik denk dat "nooit samenwerken" een gegeven is dat misschien in de sterren geschreven staat, maar op verkiezingsavond moet je eerst naar de basis luisteren."
Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal" (lees verder onder de beelden):
Hoe reageren de kopstukken?
Feit is wel dat Vanderjeugd nu kopstukken als Bart Tommelein (zijn mentor) en Vincent Van Quickenborne in snelheid voorbijsteekt. Hoe hebben zij gereageerd op zijn kandidaat-voorzitterschap? "Het is geen nieuw idee. En ja, Bart Tommelein was boos. Hij ziet dat vanuit zijn kant en soms verschillen we van mening. Hij heeft nog niet uitgemaakt wat hij wil doen, maar ik hoop op zijn geloof en steun. Hij zegt niet wat ik moet doen, dus wie ben ik om te zeggen wat hij moet doen. Maar ik denk dat het als West-Vlaanderen niet onverstandig is om met één kandidatuur naar de voorzittersverkiezing te trekken. Ik heb in het verleden bepaalde kastanjes uit het vuur gehaald, ik hoop dus dat ik wel op hen kan rekenen."
Ja, Bart Tommelein was boos
En Gwendolyn Rutten zelf? "Ik heb haar gisteren als eerste gebeld. Ze vertelde mij dat ze in mij gelooft en dat ik dat niet mag doen uit een profileringsdrang. Ik moet volgens haar een plan hebben en allianties sluiten. Maar dat heb ik vooraf net niet gedaan, omdat ik wil breken met die manier om aan politiek te doen."
In een schriftelijke reactie laat Tommelein weten dat "iedereen het recht heeft om zijn kandidatuur te stellen. Maar dat hij nu geen reacties gaat geven." Rutten op haar beurt zegt: "Het zijn volgend jaar voorzittersverkiezingen. Dat zijn open verkiezingen waar elk lid aan kan deelnemen, Francesco is sterk geëngageerd en dat siert hem."
Herbeluister hier het gesprek met Francesco Vanderjeugd in "De ochtend":
"Dit komt ongelegen voor Open VLD"
De kandidatuur van Vanderjeugd komt ongelegen voor de partij, gelooft politicoloog Bram Wauters (UGent). "Naar transparantie toe is het een voordeel, maar er zijn ook heel wat nadelen", zegt de professor in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Denk maar aan de voorzittersverkiezingen waarbij Jean-Marie Dedecker tegenkandidaat was voor Bart Somers (eind 2004, red.). Dedecker haalde toen 40 procent van de stemmen, toch een duidelijk signaal dat de leden meer naar recht wouden. De verdeeldheid binnen de partij komt dan dus aan de oppervlakte. Je speelt open en bloot je conflicten uit, en tegenstanders en media zien dat ook."
De verdeeldheid binnen de partij komt aan de oppervlakte. Je speelt open en bloot je conflicten uit, en tegenstanders en media zien dat ook
"Het komt ook ongelegen en onverwacht voor de partij", gelooft Wauters. "Het doorkruist hun timing om eerst een regering te vormen. Daardoor weet de partijleiding niet goed hoe ze moet reageren."
Bekijk hier het gesprek met Francesco Vanderjeugd in "De afspraak" (lees verder onder de beelden):
Wie is Francesco Vanderjeugd?
In 2012 werd de toen 26-jarige Francesco Vanderjeugd verkozen tot de jongste burgemeester van Vlaanderen. Sindsdien is hij burgemeester in Staden, West-Vlaanderen (bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober haalde zijn partij een absolute meerderheid).
Bij de verkiezingen in mei stond Vanderjeugd normaal gezien op de derde plaats voor het Vlaams Parlement in de kieskring West-Vlaanderen. Maar hij stond die af aan Mercedes Van Volcem nadat die laatste bijzonder misnoegd gereageerd had dat ze als lijstduwer voor de Kamer voorgesteld zou worden. Vanderjeugd nam genoegen met een vierde plaats, maar raakte niet opnieuw verkozen, ondanks zijn 18.000 voorkeurstemmen.
Vorig jaar getuigde Vanderjeugd in "De zevende dag" nog over zijn mentale inzinking. "Mensen willen winnaars. Maar politici zijn ook maar mensen. Ik ben er van overtuigd dat ik nog heel wat te bieden heb", vertelde hij toen. "Ik heb geleerd hoe ik moet luisteren naar mijn lichaam, ik zal dat ook continu moeten doen", voegt hij er nu aan toe.