Wanneer de corruptiebestrijder zelf vuile handen blijkt te hebben

Daaruit blijkt dat hij als rechter wel heel warme banden onderhield met de aanklagers van operatie Wasstraat, de grootste corruptiezaak die ooit aan het licht kwam in Brazilië. De chatberichten wekken bovendien de indruk dat justitie heeft willen voorkomen dat Arbeiderspartij PT de verkiezingen van 2018 zou winnen. De reputatie van Moro als onafhankelijke corruptiebestrijder is als een kaartenhuis ingestort.

De zaak is zondagavond aan het licht gebracht door The Intercept, een website van de Britse journalist Glenn Greenwald. Volgens Greenwald heeft een hacker ingebroken in de telefoons van aanklagers, chatberichten en andere gevoelige informatie gestolen en deze anoniem aan The Intercept doorgespeeld. Greenwald heeft “vanwege het publiek belang” besloten een deel van de inhoud openbaar te maken, en aangekondigd dat er meer publicaties in de lift zitten.

Eigen zakken vullen

Operatie Wasstraat is een corruptieschandaal waarbij politici van vrijwel alle gevestigde partijen zijn betrokken. Met valse aanbestedingen, opgeblazen contracten en andere frauduleuze praktijken vulden ze jarenlang hun eigen zakken en die van hun partijkassen. Moro was van 2014 tot en 2018 rechter in de zaak, en veroordeelde hooggeplaatste betrokkenen tot lange gevangenisstraffen.

Volgens de aanklagers vormde de linkse oud-president Lula da Silva (2003-2011) de spil in het corrupte web. Mede door die aantijgingen gingen in het hele land woedende burgers de straat op om het aftreden te eisen van Lula's partijgenoot en opvolger Dilma Rousseff. In 2016 werd Rousseff door het Congres afgezet in een omstreden impeachmentprocedure. Een jaar later werd Lula door Moro tot bijna tien jaar cel veroordeeld wegens corruptie.

Het schandaal reikte intussen tot ver buiten de grenzen, de faam van Moro ging de wereld over. Regisseur José Padilha (bekend van Narcos) baseerde zelfs een Netflix-serie op operatie Wasstraat, waarin Moro en de aanklagers naar voren komen als apolitieke gerechtigheidsstrijders. Lula en zijn aanhangers beweren juist het tegendeel: operatie Wasstraat zou zijn ingezet om te voorkomen dat Lula aan de verkiezingen van 2018 kon deelnemen. Lula ging immers ruim aan kop in de peilingen.

Nieuwe munitie

De berichtgeving van The Intercept geeft Lula nieuwe munitie. In de chats geven aanklagers toe dat het bewijsmateriaal tegen Lula mager is. Ook bespraken ze vlak voor de verkiezingen manieren om te voorkomen dat Lula vanuit de gevangenis met de media zou praten. Ze waren bang dat een interview de kansen voor PT-kandidaat Fernando Haddad zou vergroten. Uit de gesprekken komt verder naar voren dat Moro zich actief heeft bemoeid met het handelen van het Openbaar Ministerie. Dat is bij wet verboden.

Moro betwist de inhoud van de chatberichten niet, maar vindt dat er “niets aan de hand is”. Hij noemt de berichtgeving van The Intercept “sensatiebelust” en benadrukt dat de chats op illegale wijze zijn verkregen: “Zeer ernstig.” Zelf lekte Moro als rechter overigens ook gevoelige informatie naar de pers. “Ik streef naar zo veel mogelijk transparantie en publiciteit”, zei Moro nadat hij afgetapte gesprekken tussen Lula en Rousseff naar de media had gestuurd. “Het is belangrijk dat de publieke opinie kan controleren wat er gebeurt.”

Messen geslepen

De vraag is nu of Moro's positie als minister van Justitie nog houdbaar is. Verschillende kranten pleiten in hun hoofdredactioneel commentaar voor aftreden. Als blijkt dat Moro inderdaad de regels heeft overtreden, wordt een deel van zijn gerechtelijke uitspraken waarschijnlijk ongeldig verklaard. Lula's advocaten hebben de messen al geslepen.

Een deel van de bevolking blijft Moro verdedigen en pleit voor het deporteren van Glenn Greenwald. De Britse journalist is uitgesproken links en getrouwd met een linkse parlementariër. Fans van Moro verdenken Greenwald ervan de hacker zelf in de arm te hebben genomen.