‘Het kwam niet in mijn vrouw op dat ik het misschien wel elders wilde proberen’: klanten van prostituees spreken

Ook Peter heeft het wel een paar keer zonder condoom gedaan met een prostituee, omdat ze er verzorgd uitzag en hij dus dacht dat het veilig was. Hij is een jonge vijftiger met een goed huwelijk, drie kinderen en een saaie kantoorbaan. “Meestal gebruik ik bij sekswerkers een condoom. Pijpen is wel altijd zonder.”

We ontmoeten Peter in het stationsbuffet, hij heeft een grote bos bloemen bij zich. Voor zijn echtgenote. “We zijn vandaag 26 jaar getrouwd. Vanavond doen we een restaurantje. Mijn echtgenote en ik doen veel samen: citytrips, musea bezoeken, wandelen, lekker gaan eten, een danscursus. We praten ook veel, en goed.”

Hoe is jullie seksleven?

Peter: “Minder goed. Ik vind mijn vrouw aantrekkelijk, en ik apprecieer haar enorm voor wie ze is, maar al tien jaar neuken we nog zelden. Het doet pijn en ze heeft er weinig behoefte aan, zegt ze. En dan heb ik het ook liever niet. We knuffelen gelukkig wel nog vaak en ik masturbeer geregeld. Maar we hebben nooit een spetterend seksleven gehad.”

Wanneer heb je voor het eerst een sekswerker bezocht?

Peter: “Ongeveer twintig jaar geleden, tijdens een lange periode van droogte in ons seksleven. Ik was een dertiger. Het internet was toen nog niet wat het vandaag is, maar we kregen thuis een reclamekrantje in de bus waarin die dames zich aanprezen. Na lang dubben stond mijn besluit vast: ‘Ik ga dat pad eens verkennen.’”

Bij de meeste mannen valt die eerste keer tegen.

Peter: “Het was inderdaad niet echt een succes. Ik kreeg niet wat ik gevraagd had. In die business groeien de borsten enorm, hè. Ik had gevraagd naar een dame met een D-cup, maar haar borsten bleken kleine citroentjes. Ze bood aan om me te wassen, maar dat deed ze zo overdreven grondig dat ik toen al bijna klaarkwam. Dat zijn de truken van de foor, en het was snel gedaan. Na afloop voelde ik me niet zo fantastisch: ‘Waarom heb je dit nu gedaan? Was het wel de moeite?’

“Ik weet nog hoe ik na die eerste keer thuiskwam, met een geheim dat niemand mocht kennen. Het was spitsroeden lopen: ‘Ziet ze iets aan mij?’ Maar thuis was het gewoon business as usual: de kinderen liepen rond, mijn vrouw stond te koken, het was een dag als een andere. Dus weet je wel dat je ermee wegkomt.

“Want ik ging natuurlijk terug, ik had er te veel behoefte aan. Omdat ik thuis te weinig seks kreeg, en omdat ik graag dingen wilde doen die mijn vrouw niet zag zitten. Pijpen, beffen, anale seks, dat wilde ze niet. Haar eens op de keukentafel nemen of iets kinky doen, zoals blinddoeken, dat was out of the question. ‘Ik kan toch geen dingen doen waar ik me ongemakkelijk bij voel?’, zei ze dan. Ik wilde dan ook geen eisen stellen, dat is mijn stijl niet. Maar ik denk niet dat het in haar opkwam dat ik het misschien wel elders wilde proberen.”

Nooit gedacht aan een minnares?

Peter: “Nee, dat brengt te veel verplichtingen met zich mee. Nu betaal ik voor de seks en ben ik ervan af. Ik heb ook vaste werkuren, het is moeilijk om ertussenuit te knijpen.”

Doe je je trouwring uit als je een sekswerker bezoekt?

Peter: “O nee, daar zit ik niet mee. Ik zal de eerste of de laatste niet zijn. Mijn vrouw en ik hebben samen heel veel vrienden. Die zien me als een modelechtgenoot, ja. Ik doe mijn deel in het huishouden, doe allerlei klussen, heb veel aandacht voor mijn vrouw. Ik zie haar ook heel graag. Ik wil met haar oud worden.”

Vind je dan niet dat je haar bedriegt?

Peter: “Het voelt niet zo aan, omdat ik het gevoel heb dat ik aangenamer ben tegenover mijn vrouw. Het haalt de angel uit ons seksleven. Ik moet niet als een kwijlende hond naast haar in bed kruipen, en zij moet me niet telkens afwijzen omdat ze hoofdpijn heeft. Het geld dat ik eraan uitgeef, 150 euro per keer, verdien ik zelf. Ik ga eens in de zes weken. Na zo’n bezoekje kan ik nog twee weken nagenieten. Dan is het een tijdje neutraal, en dan groeit het verlangen weer. Mijn vrouw zou kwaad zijn als ze het wist, maar ik denk niet dat ze bij me weg wil. Ze zou vooral willen weten waarom ik haar niets verteld heb.”

Goede vraag.

Peter: “Omdat het zo’n gedoe gaat zijn! Ik heb geen zin om er verantwoording over af te leggen. We zitten op seksueel gebied op heel verschillende golflengtes, en dit is iets van mij. Ze zou me ook tot op het bot uitvragen. Waarom ik na de seks nog even bij die vrouw blijf liggen. Om te babbelen, hè, wat strelen en lachen. En dan nog eens neuken. Tot je, plat gezegd, helemaal leeg bent.”

De nieuwe standaard

Eén op de vijf klanten van sekswerkers dringt aan op seks zonder condoom, zo blijkt uit een online enquête van Violett. Een groot deel van die groep zit in een vaste relatie, en loopt dus niet alleen zelf risico op een soa, maar ook om die door te geven aan zijn nietsvermoedende partner. “Uit onze enquête bleek dat 46 procent van de klanten zich nog nooit had laten testen”, zegt Katleen Peleman, coördinator van Violett.

Peleman: “Dat was voor ons een eyeopener. Klanten beseffen niet dat ze, net als sekswerkers, een risicogroep zijn voor seksueel overdraagbare aandoeningen, en de ziektes mee verspreiden. Ze gaan er verkeerdelijk van uit dat sekswerkers verplicht zijn om zich te laten testen om safe te zijn, maar dat is helemaal niet zo, want prostitutie is nog altijd geen erkend beroep en op het gebied van gezondheidszorg is voor sekswerkers niets wettelijk geregeld. Wel merken we dat ze veel meer dan vroeger met hun gezondheid bezig zijn.”

Jullie zijn een organisatie voor sekswerkers, waarom dan een enquête bij de klanten?

Peleman: “Omdat sekswerkers de jongste jaren de druk van klanten voelen toenemen om zonder condoom te vrijen. Sinds een besmetting met hiv niet langer een doodvonnis betekent, wordt er veel slordiger met condoomgebruik omgesprongen. Onze enquête was natuurlijk beperkt, maar ze geeft wel een eerste beeld van een voor ons totaal onbekende en vrijwel onzichtbare groep. Van de 334 mannen die de enquête invulden, gaf 19 procent toe dat ze vaginale of anale seks zonder condoom vroegen. Dat zijn 64 mannen. Pijpen zonder condoom is bijna standaard geworden – 76 procent van de klanten vraagt het én krijgt het meestal ook. Er zijn sekswerkers die het weigeren, maar alleen diegenen die assertief genoeg zijn en financieel sterk staan. Met onze enquête willen we klanten van sekswerkers sensibiliseren om toch een condoom te gebruiken en zich jaarlijks te laten testen op soa’s.”

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen, een van de behandelcentra voor hiv en andere soa’s, stelde de afgelopen jaren een forse toename van seksueel overdraagbare aandoeningen vast. In het Helpcenter, dat verbonden is aan het instituut, kunnen mensen met een verhoogd risico zich laten testen op alle soa’s, in bepaalde omstandigheden ook anoniem, en voor hiv kan het zelfs gratis.

Tom Platteau, seksuoloog: “De soa die we het vaakst diagnosticeren is chlamydia, een ontsteking die zowel bij mannen als vrouwen tot ernstige complicaties kan leiden als ze niet wordt behandeld. De meest recente cijfers over soa’s in België dateren van 2016: toen werden 7.353 nieuwe infecties vastgesteld, een stijging van bijna 60 procent in vergelijking met 2012. Bij gonorroe, de zogenaamde ‘druiper’, is het aantal diagnoses meer dan verdubbeld: van 931 gevallen in 2012 tot bijna 2.000 in 2016. Bij syfilis is de stijging nog groter, van 658 gevallen naar 1.531.”

Vanwaar die stijging?

Platteau: “Misschien laten meer mensen zich testen, maar de stijging is te opvallend om alleen daaraan toe te schrijven. Bij chlamydia en syfilis zijn uitwendige symptomen niet altijd zichtbaar. Mannen én vrouwen kunnen lang drager zijn zonder er iets van te merken, maar geven hun soa intussen wel door. Onbehandeld kunnen beide ontstekingen op termijn tot ernstige complicaties leiden.”

Peleman: “Gonorroe wordt heel vaak bij het pijpen doorgegeven. Bij vrouwen kan de bacterie in de keelholte zitten, bij mannen in de plasbuis. Sommigen denken dat een soa niet wordt doorgegeven als je niet klaarkomt, maar dat is natuurlijk niet zo, want de bacterie komt al met het voorvocht naar buiten. Als je ziet dat pijpen zonder condoom in de prostitutie bijna standaard is geworden, is het logisch dat het aantal besmettingen stijgt.”

Hoe loop je zo’n soa op? Kan dat enkel door seksueel contact, of kan het ook door handdoeken of een vuile wc-bril?

Peleman: “Nee, enkel door seksueel contact. Als je buitenshuis een soa oploopt, wordt het inderdaad moeilijk om het thuis aan je partner uit te leggen. Hiv kan ook worden overgebracht via een bloedprik, maar het virus overleeft maar zeer kort buiten het lichaam.

“De drempel om zich te laten testen op soa’s is bij klanten erg hoog. Een huisarts behandelt dikwijls het hele gezin en komt te dichtbij. Het is voldoende dat de dokter vraagt: ‘Hoe is het met je dochter en haar studies?’ om de klant toch maar van die soatest te laten afzien. Sommige mensen laten hun bloed één keer per jaar onderzoeken en gaan er dan ten onrechte van uit dat ze ook op soa’s getest zijn. Je moet die tests expliciet aanvragen, en bovendien kun je chlamydia en gonorroe alleen opsporen via een urinetest, een anale test of een keeltest. Uit de enquête bleek ook dat sommige klanten bloed geven aan het Rode Kruis en dat beschouwen als een soort anonieme test op soa’s. Maar dat is natuurlijk niet het geval.

“Positief in onze enquête is dat meer dan de helft van de klanten zich wel laat testen, 30 procent doet dat jaarlijks. Er zijn duidelijk twee groepen: klanten die principieel vóór condoomgebruik zijn en het nooit zonder zullen doen, en een andere groep die seks zonder condoom tot norm verheffen. Ze krijgen er blijkbaar een kick van. Er bestaan fora waar klanten tips uitwisselen om meisjes zo ver te krijgen dat ze het zonder condoom doen.

“Klanten veronderstellen nog te vaak dat een ogenschijnlijke goede hygiëne gelijkstaat aan een goede seksuele gezondheid. Dat is een grote misvatting. Ook iemand die fris gewassen is, kan een infectie hebben.”

Platteau: “Meer dan 7 procent van de sekswerkers die zich voor een medische controle aanboden bij Violett kreeg de diagnose chlamydia, en nog eens 7 procent bleek drager van gonorroe. Dat zijn hoge cijfers, zeker als je weet dat een vijfde van de klanten vraagt naar seks zonder condoom. Dan wordt de kans op overdracht wel heel reëel. Als die klanten thuis nadien seks hebben met hun partner – meestal zonder condoom – loopt die evengoed risico om besmet te worden. Zo zie je dat er maar één klant nodig is om een soa over te brengen van een groep die een hoog risico loopt – de sekswerkers – naar de rest van de bevolking. Dat maakt de noodzaak van soatesten wel duidelijk.”

Het Helpcenter van het Instituut voor Tropische Geneeskunde is een van de enige plekken in België waar mensen met een verhoogd risico zich anoniem kunnen laten testen op soa’s. Zien jullie veel klanten uit de prostitutie?

Platteau: “Er zit een behoorlijk grote groep bij die vaste klant is bij sekswerkers. Zij komen naar hier vanwege onze expertise en maken weinig misbaar over hun prostitutiebezoeken. Daarnaast zijn er ook mensen die eenmalig naar een sekswerker zijn gegaan, in een dronken bui of onder druk van vrienden, en zich daar heel slecht bij voelen. Ze zijn angstig, voelen schuld en schaamte, en komen naar ons om zich in alle privacy te laten testen, want naar hun huisarts durven ze niet te stappen. Vaak hebben ze ook nood aan een goed gesprek, want het heeft een enorme impact op hen: ‘Ik herken mezelf niet, ik ben normaal niet zo.’ Ze zijn ook bang dat ze alles in hun leven zullen verliezen door één foute avond. Zelfs als uit de test blijkt dat alles in orde is, kunnen ze amper geloven dat ze er ‘zomaar van afkomen’.”

Opvallend in de enquête: maar liefst 12 procent van de klanten verkiest een transgender.

Peleman: “In de mainstreammaatschappij is het een kleine groep, maar in de prostitutie vormen transgenders een belangrijke populatie. Acht procent van de 2.600 sekswerkers die we jaarlijks met Violett bereiken, is man of transgender. Concreet komt het neer op 110 mannen en 100 transen. Meestal werken ze als escort, maar je vindt hen soms ook in de vitrines. Vooral mensen in de overgangsfase zijn erg gewild. Een sekswerker met borsten en een penis biedt iets heel uitzonderlijks aan, er is veel vraag naar. Het seksuele verleidingsspel is uitdagender, het is een soort prostitutie voor gevorderden.

“Onlangs hebben we een enquête gedaan onder die transseksuele sekswerkers, omdat we ons zorgen maakten over het eigenhandig geëxperimenteer met hormonen in de sector. Mannen die de overstap maken naar een vrouwenlichaam krijgen tijdens hun transitie extra vrouwelijke oestrogenen en remmers voor hun mannelijke hormonen toegediend. Een neveneffect van die hormoonbehandeling is dat de zin in seks vermindert, en dat is natuurlijk niet handig als je in de prostitutie werkt. Als man moet je meerdere erecties per dag kunnen krijgen. Omdat dat met die behandeling dikwijls niet lukt, beginnen velen zelf met hormonen te experimenteren, nemen ze bijvoorbeeld viagra bij, of anticonceptiepillen om een zachtere huid of minder haargroei te krijgen. Allemaal erg ongezond, en daarom bieden we voor transgenders nu ook hormoontherapieën aan onder begeleiding.”

Uit jullie enquête bleek ook dat klanten niet stonden te springen voor een legalisering van prostitutie, omdat ze vrezen dat de diensten duurder zouden worden en een grote groep sekswerkers in het verdoken circuit zou terechtkomen.

Peleman: “Er is enorm veel zwartwerk in de prostitutie, net omdat de wetgeving schromelijk tekortschiet. Je prostitueren is an sich niet strafbaar – als klant naar een prostituee gaan trouwens ook niet – maar sekswerkers hebben het bijvoorbeeld erg moeilijk om een brandverzekering te krijgen of een boekhouder te vinden. Dat komt omdat het volgens de wet verboden is om profijt te halen uit de prostitutie van anderen, op welke manier ook. Zo is er een gigantische grijze zone in de wetgeving, en de sector zou dus wel gebaat zijn bij een betere reglementering. Maar ook dat kan onvoorziene gevolgen hebben, zoals in Nederland, waar het beleid enkele jaren geleden een nieuwe wetgeving heeft voorzien, met vergunningen en belastingen voor sekswerkers. Sindsdien zien we het aantal vergunde bordelen in Nederland dalen en het aantal sekswerkers dat buiten het reguliere circuit werkt groter worden.”

Hijgen en kreunen

In de twintig jaar dat hij sekswerkers bezoekt, heeft Peter de sector erg zien veranderen. “Vijftien jaar geleden vond je in de privéhuizen bijna allemaal Vlaamse meisjes, nu zitten er vooral meisjes uit het Oostblok. Zelf ben ik altijd bij Belgische dames geweest, een beetje uit principe, want ik wil niet in aanraking komen met uitbuiting. Een andere evolutie is het schaamhaar: de meisjes zijn tegenwoordig allemaal volledig geschoren. Ik vind dat mooi. Kortgetrimd vind ik ook nog oké, maar het wilde oerwoud kan me niet meer opwinden.”

Bezoek je altijd dezelfde dames?

Peter: “Nee, want er is een heel groot verloop in die branche. Ik heb een heel parcours afgelegd, eerst in de hoerenbuurt, daarna in privéhuizen. Vijf jaar geleden ben ik overgestapt naar niet-professionele dames, die het doen als bijverdienste. Professionele sekswerkers kijken te vaak op hun horloge, er zitten ook bijzonder slechte actrices tussen. Die beginnen al te hijgen en te kreunen voor je ze aanraakt. ‘Mens, doe eens normaal’, denk ik dan. Of ze liggen ongeïnteresseerd naar het plafond te kijken terwijl je bezig bent.

“Bij vrouwen die het doen als bijverdienste gaat alles veel ongedwongener. Dat zijn mensen zoals jij en ik, die ook nog een gewone job hebben. Ik heb behoefte aan seks, zij willen extra zakgeld. Iedereen blij. Vaak zijn het gescheiden vrouwen die iets willen bijverdienen. Ik heb altijd al een studente willen proberen, maar dat is nog niet gelukt.

“Als ik me goed voel bij iemand, vind ik het leuk om het met dezelfde te doen. Ik voel me daar beter bij. Niet dat ik verliefd word, maar soms wordt ze een soort vriendin. Het nadeel is dat die vrouwen na een tijdje ook weer stoppen, als ze een vriend vinden, of trouwen.”

Hoeveel vrouwen heb je zo al gehad?

Peter: “(denkt na) In die twintig jaar… honderd? (pretoogjes) De jongste was 18, met volle borsten, en wist al goed waar de klepel hing. De oudste, een van de beste, was bijna 60. Ik had er een heel authentiek gevoel bij.”

Het aantal soa’s is de afgelopen jaren de hoogte in geschoten. Ben je niet bang voor een besmetting?

Peter: “Ik heb me eerlijk gezegd nog nooit laten testen. Ik lig er niet echt wakker van, en ik ben er altijd zonder kleerscheuren van afgekomen. De beste preventie is natuurlijk om ermee te stoppen, maar dat ben ik niet van plan. Het is een te mooie verrijking van mijn leven.”

© Humo

Lees hier deel 1: ‘Ik moet het soms met handen en voeten uitleggen’

Lees hier deel 2: ‘In het begin gaf ik zo’n 2.000 euro per maand uit aan prostituees, nu iets minder’