‘De kloof tussen wat we hopen dat nog kan en de werkelijkheid wordt steeds groter’: de vicieuze cirkel van het klimaat
De wereldwijde energieconsumptie en de CO2-uitstoot stijgen weer snel, en dat komt ook door het extremere weer, blijkt voor het eerst. ‘Dit kan een zorgwekkende vicieuze cirkel worden’, waarschuwt de hoofdeconoom van British Petrol.
Door de opwarming van de aarde wordt het weer grilliger, met vaker uitschieters. En meer erg koude of net erg warme dagen maken dat mensen hun verwarming of airco vaker en intensiever gebruiken. Daardoor stijgen het energieverbruik en de CO2-uitstoot en verergert het klimaatprobleem.
Die vicieuze cirkel komt voor het eerst naar voren in cijfers over het wereldwijde energieverbruik vorig jaar. Ze staan in het gerespecteerde jaarlijkse energierapport van de oliereus British Petroleum (BP).
Hoogste energieverbruik in negen jaar
Tussen 2014 en 2017 leek de wereld op de goede weg: de uitstoot stabiliseerde, terwijl de economie aantrok. Maar in 2017 keerde dat. Vorig jaar klom het energieverbruik met 2,9 procent naar het hoogste niveau in negen jaar, ondanks bescheiden economische groei. Het resulteerde in 2 procent meer uitstoot, de snelste stijging sinds 2010-2011. “Het is alsof er 400 miljoen extra auto’s op fossiele brandstoffen bij zijn gekomen in 2018”, stelt Spencer Dale, hoofdeconoom bij BP.
Twee derde van de grotere energieconsumptie komt door meer energiehonger in China, India en de VS. Die is deels aangedreven door de industriële vraag van voornamelijk China, maar ook door ‘het weer-effect’.
Lees ook
De wereld slaagt er maar niet in economische vooruitgang los te koppelen van broeikasgasuitstoot
Zo bleek de energievraag in de VS vorig jaar ‘buitenproportioneel’. Dat is volgens BP enkel te verklaren door het extreme weer. Sinds de jaren 50 waren er in de VS nooit meer dagen die warmer of net kouder waren dan gemiddeld. “Op de warme dagen zetten mensen hun airco en ventilatoren aan, op de koude hun verwarming. Dat heeft een grote impact”, zegt Dale.
Ook in China en Rusland waren er opmerkelijk meer bloedhete en ijskoude dagen. De sterke temperatuurschommelingen leidden wereldwijd tot de grootste toename van de gasconsumptie van de laatste dertig jaar en tot de tweede opeenvolgende toename van het steenkoolverbruik.
Of meer extreem weer en daardoor een hogere energievraag enkel iets zijn van vorig jaar, zal moeten blijken. De eerste aanwijzingen voor dit jaar wijzen eerder in de richting van een trend die zich doorzet.
Kloof tussen hoop en werkelijkheid
“Dit kan een vicieuze cirkel worden, en het is een reden tot bezorgdheid”, zegt Dale. “De kloof tussen wat we hopen dat nog kan en de werkelijkheid wordt steeds groter.”
Bovendien blijkt dat de groei van de hernieuwbare energie de stijgende energievraag niet bijbeent. Alleen al om de impact van steenkoolverbranding voor elektriciteit te neutraliseren, hadden de hernieuwbare energiebronnen de laatste drie jaar dubbel zo snel moeten groeien. Steenkool, olie en gas stilden in 2018 driekwart van de toegenomen energiehonger.
“Net vandaag kondigt Groot-Brittannië aan dat het in 2050 klimaatneutraal wil zijn”, reageert beleidsexpert Josh Burke (London School of Economics). “Maar dit rapport zet in de verf hoe enorm veel meer versneld moet gebeuren om uit die vicieuze cirkel te ontsnappen.”
Ook voor Mathias Bienstman, beleidscoördinator van Bond Beter Leefmilieu, is dit slecht nieuws, “zeker nu het internationale klimaatbeleid is verzwakt door het schuldige verzuim van de VS. De VN-klimaattop in september en de Amerikaanse presidentsverkiezingen (volgend jaar, red.) zijn waarschijnlijk de laatste twee momenten om het klimaatdoel van Parijs binnen bereik te houden.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
