Repatriëring 6 Belgische kinderen van IS-strijders uit Syrië is al volop aan de gang: wie zijn ze?
Zes Belgische kinderen worden teruggehaald uit Syrië: vijf minderjarigen en een achttienjarige. Het gaat om kinderen die destijds door hun ouders naar het 'kalifaat' ontvoerd zijn. De operatie, die minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) gisteren aankondigde, is geen kwestie van weken: ze wordt nu al uitgevoerd. Over welke kinderen gaat het?
Tot voor kort achtte de Belgische regering het onmogelijk: kinderen van Belgische IS-strijders vanuit Syrië terughalen naar ons land. De regio waar de meeste van die kinderen zich bevinden, het noorden dat onder controle is van de Koerden, zou te gevaarlijk zijn. En het gebrek aan diplomatieke banden zou de zaak alleen maar moeilijker maken.
En toch is net dàt nu gebeurd. Zes kinderen van Belgische IS-strijders die in het Koerdische kamp Al-Hol verbleven, zijn ter plaatse in alle discretie door de Koerden overgedragen aan diplomatieke vertegenwoordigers van ons land, met het oog op repatriëring. Ze hebben allen de Belgische nationaliteit. Een van hen is meerderjarig.
Ontvoerd door radicale ouders
De vijf minderjarigen verbleven zonder familie in het gesloten Koerdische kamp. Vier van hen zijn weeskinderen en verloren zowel hun vader als hun moeder in IS-gebied.
Het gaat om drie jongens van 6, 8 en 14 jaar van dezelfde moeder uit Brussel. Zij nam in 2014 haar vier kinderen vanuit België mee naar Syrië; een van hen, het oudste kind, is bij IS overleden. Ook de vader van de jongste twee én de vrouw zelf zijn gedood in het 'kalifaat'. De vader van de jongen van veertien, en van het overleden kind, zou nog in leven zijn.
Eerder deze week zijn er twaalf Franse en twee Nederlandse kinderen geëvacueerd uit Noord-Syrië en ook Zweden, Noorwegen en Duitsland hebben de afgelopen weken kinderen gerepatrieerd
Daarnaast worden ook een jongen van 14 en zijn zusje van 10 gerepatrieerd. Ook zij werden door hun ouders vanuit Brussel in 2014 meegenomen naar Syrië. Ze waren toen negen en zes jaar oud. Hun vader, een IS-strijder, is in 2015 dood verklaard. De moeder zou eind 2017 overleden zijn. De afgelopen maanden brachten de kinderen zonder familie door in gesloten kampen in Noord-Syrië. De grootouders in België proberen al een tijd hun kleinkinderen terug te halen.
De jonge vrouw ten slotte, de enige meerderjarige van het gezelschap, werd begin dit jaar achttien en is als jonge tiener door haar vader ontvoerd om uit te huwelijken aan een IS-strijder. Ze is zwaar getraumatiseerd en zou dringende psychologische bijstand nodig hebben.
Diplomatie en medische hulp
Voor de evacuatie sloot ons land een overeenkomst met de lokale Koerdische autoriteiten. Die werd ondertekend door de Koerdische minister van Buitenlandse Zaken, Abdulkarim Omar, en door Belgische diplomatieke vertegenwoordigers die daarvoor naar Noord-Syrië afgereisd waren. De overdracht zelf gebeurde in alle discretie.
De diplomaten waren de afgelopen dagen niet de enige Belgen ter plaatse. Een medisch hulpteam van Belgische artsen en psychologen onder leiding van VUB-professor Gerrit Loots, vergezeld door een delegatie van Child Focus en de Franstalige Kinderrechtencommissaris, bracht de toestand van de Belgische kinderen in het kamp Al-Hol in kaart en bood verzorging aan de dringendste gevallen. De hele missie werd gevolgd door een VRT-ploeg.
Talloze kinderen hebben psychologische en specifieke medische hulp nodig. Sommige kinderen zijn ernstig gewond geraakt onder meer tijdens de belegering van Baghouz, het laatste IS-bolwerk dat eind maart werd bevrijd.
Gewijzigd beleid?
In totaal zijn er 413 Belgische mannen en vrouwen naar Syrië en Irak gereisd. Samen hebben ze 186 kinderen, waarvan maar liefst 80% daar geboren werd. Sommigen van hen zijn intussen teruggekeerd naar België, maar de meeste kinderen verblijven op dit moment nog steeds in Syrië en Irak. Het grootste deel is vermist.
Tot nu toe was België enkel bereid kinderen onder de 10 jaar terug te halen als ze op eigen kracht een ambassade of consulaat in Turkije of Irak konden bereiken (wat in de praktijk zo goed als onmogelijk bleek) én als hun Belgische nationaliteit bewezen kon worden. Nu is er voor het eerst ook een diplomatieke vertegenwoordiging van ons land ter plaatse gereisd om in Noord-Syrië actief te onderhandelen met de Koerden over een overdracht.
Nog een honderdtal Belgen
Volgens officiële cijfers van OCAD, het overheidsorgaan dat het dreigingsniveau in ons land monitort, verblijven er nog een honderdtal Belgen in het noorden van Syrië. Het merendeel zijn kinderen die met hun moeders opgesloten zitten in de kampen zoals dat van Al-Hol. Of na deze eerste operatie meer repatriëringen zullen volgen, is niet duidelijk.
Sinds de val van het IS-kalifaat en de strijd om Baghouz verblijven buitenlandse vrouwen en kinderen uit veertig verschillende landen in gesloten kampen bij de Koerden in het noorden van Syrië, onder hen ook honderden weeskinderen. In het kamp Al-Hol alleen al leven meer dan 70.000 vrouwen en kinderen, onder wie ongeveer 10.000 buitenlanders die actief lid waren van IS. 6.500 van hen zijn jonge kinderen.
De Koerden vragen al langer aan buitenlandse overheden om hun IS-vrouwen en kinderen weg te halen uit de overvolle kampen en hen zelf op te vangen of te berechten. Eerder deze week zijn er zo twaalf Franse en twee Nederlandse kinderen geëvacueerd uit Noord-Syrië en ook Zweden, Noorwegen en Duitsland hebben de afgelopen weken kinderen gerepatrieerd.
België lijkt nu dus deze politiek te volgen.
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier:
Bekijk hieronder het gesprek met Rudy Vranckx in "Terzake":
