Oude ‘CVP-hooligans’ over 10 jaar Park Spoor Noord: “Ze wilden er een bedrijventerrein van maken”

LEES OOK. Zo zag het jarige Park Spoor Noord er uit toen het nog een verlaten spoorwegsite was

Met stoelen en tapijten kropen leden van de Badgroep (een mantelorganisatie van de toenmalige CVP) over de prikkeldraad die de spoorwegsite Stuivenberg-Dam afschermde. Even werd het spannend, toen een rijkswachtcombi voorbijreed, maar ze slaagden wel in hun opzet: het planten van een treurwilg. Met deze commando-actie kloegen de ‘CVP-hooligans’ de impasse rond het spoorwegemplacement aan, zo rapporteerde uw krant op 14 maart 1998. Aanwezig bij die actie waren geboren en getogen buurtbewoners en CD&V’ers Herman De Bleser en Paul De Vroey. De twee hebben uiteindelijk jarenlang gestreden om hun wijk van groen en ademruimte te voorzien.

Werkloosheid

“We hebben inderdaad hard moeten vechten om dit verhaal tot een goed einde te brengen”, blikt Paul De Vroey terug. “Er werd destijds voor gepleit om van de site een bedrijventerrein te maken, om zo de hoge werkloosheid in Antwerpen-Noord aan te pakken. Of om er sociale woningen te bouwen. Maar wij zegden: maak hier geen kleine Luchtbal van.”

“Leona Detiège zag een park dan weer niet zitten omdat de veiligheid van de buurt niet kon gegarandeerd worden”, vult Herman De Bleser aan. “Er waren dus vele kapers op de kust en een park bleek geen prioriteit. Maar wij zagen een opportuniteit voor onze buurt toen de NMBS liet weten de immense oppervlakte te verlaten.”

Een opportuniteit op meer groen, ruimte, water, licht en lucht: Landschapspark Spoor Noord moest Den Dam, Stuivenberg en de Seefhoek zuurstof geven. “De meeste mensen hebben hier geen tuintje. Een buurtsporthal was er niet voor de 40.000 inwoners van onze wijk. Het Stuivenbergplein was het enige wat we hadden. Een park zou voor verademing zorgen”, vertelt De Vroey.

Europees geld

De clandestiene treurwilgactie bracht dat idee breder onder de aandacht. “Maar meer dan van de politici, kregen we steun van verschillende ambtenaren van de stad”, zegt De Bleser. “Want toen begon alles nog maar pas: de onderhandelingen met de stad, met de NMBS en Eurostation. Er werd veel gelobbyd. Vlak voor de verkiezingen leidden we politici als Guy Verhofstadt en Jean-Luc Dehaene rond in onze buurt. Uiteindelijk werd Charles Piqué, toenmalig minister voor Grootstedenbeleid, aangesproken en kon met de hulp van diens kabinetsmedewerkster Monica De Coninck Europees geld worden binnengehaald. Dat heeft alles in een stroomversnelling gebracht, want haal je dat budget binnen, dan moet je project op korte tijd gerealiseerd worden.”

Park Spoor Noord werd ook een van de eerste grote participatieprojecten in Antwerpen. “Mensen werden uitgenodigd om tijdens overlegmomenten te dromen over wat ze op de site verwezenlijkt wilden zien. De waterpartijen en openbare barbecues, sportvelden, het behoud van de historisch waardevolle gebouwen die men eerst wilde afbreken, het feit dat het park ‘doorzichtig’ is geworden, zonder struiken of hoekjes waarachter men zich kan verstoppen: die ideeën kwamen vooral van de bewoners.”

Vandaag is Park Spoor Noord een van de meest succesvolle stadsontwikkelingsprojecten die Antwerpen de voorbije decennia heeft gekend. “Het is inderdaad een schitterende realisatie”, zegt De Vroey. “Heel Antwerpen komt hier samen. Dat is een van de grote sterktes van het park”, vindt De Bleser.

En ook op de omliggende buurten heeft Park Spoor Noord een groot effect gehad. “Vroeger was Den Dam volledig geïsoleerd door het spoorwegemplacement. Die buurt was ten dode opgeschreven. Door het park is men hier gaan investeren, al wordt er nu wel heel veel gebouwd. Perfect zal het nooit zijn.”

Zelf fietsen en wandelen de twee geregeld door ‘hun’ park Spoor Noord. Met de kinderen en de kleinkinderen. Of hun clandestiene treurwilg het park ook gehaald heeft? “Nee, helaas niet”, lachen ze. “Die sneuvelde algauw, bij de sanering van de hele site. We stopten bij het planten van die boom ook een oorkonde in de grond. Misschien wordt die ooit nog wel teruggevonden.”