Direct naar artikelinhoud
Regeringsonderhandelingen

PS sluit samenwerking met N-VA eerst wel uit. En dan niet. En dan weer wel

PS-topmannen Elio Di Rupo en Paul Magnette aan de onderhandelingstafel met PVDA/PTB. Hoewel ze zich profileren als duo, strijden ze intern ook om de macht over de partij. Magnette heeft nu de deur voor N-VA dichtgeslagen.Beeld BELGA

Heel even zette PS-voorzitter Elio Di Rupo de deur voor een coalitie met N-VA op een kier, maar gisteravond gooide partijgenoot Paul Magnette ze weer dicht. Magnette denkt zelfs luidop na over een noodregering zonder N-VA.

“Wij willen geen staatshervorming”, zei PS-voorzitter Elio Di Rupo donderdagochtend bij de RTBF. Maar als de N-VA bereid zou zijn om haar confederale plannen los te laten “komen we terecht in een heel ander universum”, klonk het. Daarmee leek Di Rupo de deur op een kier te zetten voor een federale coalitie met N-VA. Om die deur even later op Twitter toch weer een beetje te sluiten. “Voor alle duidelijkheid: de PS wenst niet met de N-VA te regeren.”

De kronkel typeert de dubbelzinnigheid waarmee Di Rupo al maanden over N-VA communiceert. Tijdens de campagne benadrukte hij dat de PS nooit een regering met N-VA zou vormen, ook als zij langs weerszijden van de taalgrens de grootste partijen zouden zijn. Op andere momenten klonk hij genuanceerder: als het kan, zonder N-VA. Net zoals hij gisteren liet uitschijnen dat een politicus zijn partners niet altijd te kiezen heeft. “Ik neem akte van de politieke realiteit.”

De uitspraken zijn volgens RTBF-journalist Alain Gerlache geen toeval. “Het is duidelijk dat Di Rupo een federale regering met N-VA niet formeel uitsluit”, zegt hij. “Het probleem is dat die boodschap moeilijk aanvaardbaar is voor de achterban van de PS, zeker nu in Wallonië een mogelijke coalitie met de PTB/PVDA is afgesprongen. Voor veel militanten is dat een teleurstelling, want Di Rupo had beloofd dat hij een zo progressief mogelijke regering zou vormen.”

Baas van de PS

Di Rupo pleitte in Wallonië voor een minderheidsregering tussen Ecolo en PS, met de steun van de uiterst linkse PTB/PVDA. Maar PTB-kopman Raoul Hedebouw trok dinsdag zelf de stekker uit de gesprekken omdat Di Rupo zijn partij niet ernstig zou nemen. En dat terwijl het voor de achterban van de PS net belangrijk is dat de partij oprecht een poging doet. Enkele dagen geleden schreven activisten en academici nog een open brief in Le Soir waarin ze pleitten voor de vorming van een links front. 

Door de abrupte botsing leek het alsof Di Rupo de communisten nooit echt een kans heeft gegeven. Alsof hij er eigenhandig voor heeft gezorgd dat de Parti Socialiste na het vertrek van de PTB/PVDA – en eerder ook die van cdH – veroordeeld is tot de liberalen van de MR. Een beeld dat de partijvoorzitter duidelijk parten speelt. Op de RTBF noemde hij het vertrek van Hedebouw “onaanvaardbaar” en vergeleek hij diens partijtop met een ‘politbureau’ onder Stalin.

Toen al viel op dat de toon van Di Rupo scherper was voor de PTB dan die van de andere PS-topper Paul Magnette, die twee dagen geleden nog liet verstaan hoe jammer het was dat de federale informateurs Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (sp.a) de uiterst linkse partij niet hadden ontvangen. “Di Rupo wil tonen dat hij nog de baas is van de PS”, zegt Gerlache. Hoewel Magnette en Di Rupo zich profileren als duo, strijden ze intern ook om de macht over de partij. 

Gisteravond zette Magnette dan toch de puntjes op de i. De PS zal nooit onderhandelen met de N-VA, laat staan regeren. “We willen niet over confederalisme spreken. We willen geen splitsing van de sociale zekerheid. We willen niet praten over hun sociaal-economische recepten”, zei hij op de RTBF. Daarmee is de deur van Di Rupo niet alleen dicht, maar ook afgesloten en vergrendeld. “Ons standpunt is duidelijk: het is of de N-VA zonder de PS, of met de PS en zonder de N-VA.”

Noodregering

Magnette stelt voor tijd te winnen met een noodregering. Die zou bestaan uit de huidige minderheidsregering van MR, Open Vld en CD&V, aangevuld met PS/sp.a en Groen/Ecolo. Ongeveer alle partijen buiten N-VA en Vlaams Belang, dus. Die regering van dringende zaken zou dan een programma voor een jaar kunnen uitwerken rond sociaal en ecologisch beleid. Net zoals er na de verkiezingen van 2007 ook een interimregering op de been werd gebracht. 

Noodregering
Beeld BELGA

Dat de Vlaamse partijen niet staan te springen om in zijn scenario mee te stappen, is volgens Magnette geen probleem. “De voorbije jaren was het ook heel moeilijk voor Wallonië en Brussel, toen er een federale regering was zonder meerderheid in Wallonië”, merkt hij op. Nu zijn de Vlamingen misschien weigerachtig. Maar wat als de begroting verder ontspoort, het Verenigd Koninkrijk voor een harde brexit kiest en het volk ongeduldig wordt? Zoals Di Rupo zei: wat je als politicus wenst, is niet altijd wat je krijgt.

Hoe dan ook zetten Reynders en Vande Lanotte hun zoektocht naar een nieuwe regering verder. Daarbij sluiten ze een coalitie met N-VA en PS nog altijd niet uit, ongeacht de uitspraken van Magnette. De vraag is wel hoe ver N-VA haar communautaire plannen wil doordrijven. Volstaan enkele kleine verschuivingen? Dan vallen er mogelijk toch zaken te doen, want Di Rupo wil ook meer geld voor Wallonië. Wil de partij België uitkleden? Dan is een gesprek per definitie onmogelijk.

Cruciaal is ook welke partijen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië in de regering stappen. In Wallonië lijkt PS in zee te zullen gaan met MR, eventueel aangevuld met Ecolo. Brussel lijkt af te stevenen op een regering van PS, Ecolo en DéFI. In Vlaanderen blijft het wachten op een aankondiging van formateur De Wever, die zijn derde gespreksronde heeft aangevat. Het Vlaams Belang is daar nog altijd bij betrokken.