Direct naar artikelinhoud
Australië

Australië voert moordonderzoek naar vermiste jonge Belg: ‘We zijn verbijsterd’

Théo Hayez.Beeld rv

Tweeënhalve week is de Belgische student Théo Hayez vermist. De 18-jarige jongeman verdween in de nacht van 31 mei op 1 juni in de Australische nacht. De politie tast sindsdien in het duister. 

Op 31 mei stapt Théo Hayez om 19.44 uur een drankwinkel in Byron Bay binnen, gekleed in een kaki-kleurige broek, zwarte hoodie met grote print op de borst, zwarte schoenen en een grijze pet van Puma. Hij is in het gezelschap van een jongeman met donkere krullen. Hayez stapt op de winkelbediende achter de toonbank af. Die wijst naar de rekken aan de overkant van de winkel. De andere kerel loopt erheen, terwijl Hayez een praatje slaat. Twee minuten later verlaten ze de winkel, de compagnon van Hayez heeft een pakje vast. Drank, vermoedelijk.

Dat is te zien op de bewakingsbeelden die de Australische politie maandag heeft vrijgegeven. Het is nog maar het tweede puzzelstukje dat de politie vond sinds Hayez op 6 juni als vermist werd opgegeven omdat hij al vijf dagen niet meer was opgedaagd in zijn hostel, Wake Up Backpackers. 

Het enige wat de politie nog met zekerheid weet, is dat Hayez in de loop van de volgende uren in de Cheeky Monkey is geweest, een nachtclub in de uitgaansbuurt van het lieflijke kustplaatsje Byron Bay. Het is een surfersparadijs in het uiterste oosten van Australië, waar Instagram-hipsters zich in de talrijke lunchbars graag te goed doen aan toast avocado en artisanale koffie. Het is zo’n plaatsje waar jongeren weleens een paar dagen van de radar durven te verdwijnen als ze zich goed amuseren, maar altijd weer boven water komen.

Acht maanden Down Under

Voor Hayez is het de voorlaatste stop voor hij terugkeert naar België. Sinds november trekt de jongeman, die zijn tijd verdeelt tussen zijn moeder in Overijse en zijn vader in La Louvière en ondertussen een eigen leven opbouwt in Brussel, rond langs de Australische oostkust. Hij is daarheen gereisd met een werkvisum en plant acht maanden Down Under te blijven. Vorig jaar is hij afgestudeerd aan de middelbare school in Oudergem, maar hij weet niet goed welke richting hij uit wil. Hij kiest voor een sabbatjaar. 

Net zoals zijn nicht Lisa Hayez. Zij trekt ook rond in het oosten van Australië, maar ze reizen niet samen. In het weekend van 25 en 26 mei zien ze elkaar wel in Sydney. Théo vertelt zijn nicht dat hij nog naar Byron Bay plant te gaan voor hij op 4 juni naar Melbourne afreist. Daar woont zijn peter, Jean-Philippe Pector, al een jaar of twaalf. Hij heeft met hem afgesproken enkele dagen voor zijn vertrek naar België. Hij weet intussen ook dat hij ingenieur wil worden.

Rond 23 uur registreert een bewakingscamera hoe Hayez de Cheeky Monkey verlaat. Hij heeft zijn gsm in de hand en kijkt er regelmatig op, alsof hij de weg zoekt. De laatste beelden zijn rond halftwaalf gemaakt door een bewakingscamera op een kwartiertje wandelen van Wake Up!, het hostel vlak bij de kust waar Hayez al enkele dagen verblijft. De politie gaat er, gezien zijn route, van uit dat hij wel degelijk naar daar op weg was. 

Radicale koerswijziging

Rond 01.40 uur stuurt hij via WhatsApp nog een berichtje naar een vriend in België, weten de speurders intussen. Dat klinkt doodnormaal. Maar in het hostel is hij dan niet. Het signaal van zijn gsm zou opgepikt zijn door een gsm-mast in de buurt van de vuurtoren van Byron Bay. Die staat op Cape Byron, een mooi aangelegd nationaal park waarvan de steile rotswanden uitgeven op de Stille Oceaan. Dat is zo’n vijf kilometer van het hostel vandaan, de Cheeky Monkey ligt zowat perfect tussen de twee locaties in. 

Het hostel Wake Up! waar Hayez verbleef.Beeld EPA

Dat zou erop kunnen wijzen dat Hayez nadat hij voor het laatst gefilmd is door een bewakingscamera radicaal van koers is veranderd. Of hij dat uit eigen beweging deed of had afgesproken met iemand daar in de buurt, of dat hem op weg naar het hostel iets is overkomen: de politie heeft er het raden naar.

Het enige wat die vandaag zeker weet, is dat de jongeman in wiens gezelschap hij in de drankwinkel was niets met de verdwijning te maken heeft. De uitgebreide zoektochten met vrijwilligers en drones in de brede omgeving worden voortgezet, verzekerde de politie maandag op een persconferentie, maar vooralsnog hebben die niets opgeleverd. 

Moordonderzoek

“Geef ons informatie. Of die geloofwaardig is of niet zullen we achteraf wel beoordelen, maar alle informatie die we kunnen krijgen, is goede informatie”, zei Dave Roptell van de politie in Byron Bay. Ook Hayez’ vader Laurent, die sinds vrijdag in Australië is, deed een emotionele oproep voor de aanwezige pers. “Toen ik uit België vertrok, heb ik zijn broer beloofd dat ik Theo terug naar huis zou brengen. Help mij om mijn belofte na te komen.” 

Nachtclub Cheeky Monkey, waar Hayez zeker geweest is voor zijn verdwijning.Beeld EPA

Het onderzoek naar de verdwijning van Hayez, dat internationale aandacht heeft getrokken, wordt inmiddels behandeld als een moordonderzoek. Niet dat de politie ook maar enige indicatie heeft dat Hayez niet meer in leven is, wel omdat ze op die manier meer middelen ter beschikking heeft. Moordrechercheurs zijn vanuit Sydney naar Byron Bay afgezakt.

Ook in ons land heeft het federale parket een onderzoek geopend. Dat is standaard, zegt parketwoordvoerder Eric Van Duyse, als een landgenoot in het buitenland vermoord wordt of als er sprake is van een onrustwekkende verdwijning. 

De hoofdtaak van de Belgische diensten is momenteel het bijstaan van de familie. “Mochten we merken dat het onderzoek ter plaatse niet loopt zoals het hoort, dan kunnen we een internationale rogatoire commissie ter plekke sturen. Maar daar is nu geen sprake van, integendeel. We hebben de indruk dat de Australiërs alles doen wat wij zouden doen en meer. Ze hebben middelen waar wij niet over beschikken.”

En toch heeft dat na tien dagen intensief zoeken niets opgeleverd. Dat verbaast ook de Australische hulpdiensten zelf, geeft Roptell toe. “We zijn verbijsterd dat dit alles is wat we hebben.”

Laurent Hayez doet een emotionele oproep om informatie. Hij wordt geflankeerd door zijn broer Jean-Philippe en zijn nicht Lisa Hayez.Beeld EPA

Wat weet WhatsApp?

WhatsApp zal meewerken in de zoektocht naar Théo Hayez. Maar inzage in de berichten die hij vlak voor zijn verdwijning vermoedelijk stuurde, zal de politie niet krijgen.

Een woordvoerder van de berichtendienst stelde maandag de Australische pers gerust: WhatsApp zal meewerken met de politie in de zoektocht naar de vermiste Belg. De familie van Hayez had zondag een publieke oproep gedaan om het bedrijf onder druk te zetten om inzage te geven in het WhatsApp-verkeer van de jonge Belg.

Die gegevens zijn belangrijk voor het onderzoek, aangezien Hayez op de laatste beelden die van hem gemaakt zijn aan de nachtclub in Byron Bay met zijn gsm bezig was. “Er is een grote kans dat hij een conversatie heeft gehad met iemand die alles zou kunnen veranderen”, zegt zijn nicht Lisa Hayez op Facebook.

Dat WhatsApp zal meewerken, wil niet zeggen dat de politie inzage krijgt in de inhoud van de gesprekken. WhatsApp werkt met end-to-end-encryptie. In mensentaal: de berichten worden beveiligd met een uniek slot waarvan alleen de verzender en de ontvanger de sleutel hebben. Het bedrijf gaat er prat op dat derde partijen de berichten daardoor niet kunnen lezen. Meer zelfs: ook WhatsApp zelf heeft geen toegang tot de berichten.

Wie, waar en wanneer

“Dat zegt het”, zegt hoogleraar Bart Preneel, cryptoanalist aan de KU Leuven. “Mocht blijken dat het die gegevens wel bijhoudt, dan zou dat strafbaar zijn. Wees maar zeker dat Mark Zuckerberg (CEO van Facebook, dat eigenaar is van WhatsApp, AVB) dat niet zal toegeven.”

Er zijn volgens Preneel slechts twee mogelijke manieren waarop de politie toch aan de berichten van Hayez kan geraken. “Of ze moet het fysieke toestel terugvinden en dat kraken. Of Hayez moet een back-up van zijn berichtengeschiedenis gemaakt hebben via iCloud of Google Drive. Die optie geeft WhatsApp, maar je moet ze wel handmatig instellen.”

Toch kan WhatsApp de speurders nuttige informatie verschaffen. Het beschikt over interessante metadata. Het kan achterhalen met wie Hayez contact gehad heeft, op welke tijdstippen dat was, hoe groot de uitgewisselde informatie was en op welke locaties dat gebeurde.