Wapen waarmee Van Gogh zichzelf neerschoot, of neergeschoten werd,  geveild voor 162.500 euro 

De koper blijft anoniem, hij of zij bood telefonisch. Het veilinghuis had gehoopt op 60.000 euro. Daarom begon het bieden op een voorzichtige 20.000 euro. De veilingmeester kon uiteindelijk afkloppen op 162.500.  

Auvers-sur-Oise, een dorp in de buurt van Parijs, is de plek waar de Nederlandse schilder Vincent van Gogh zich in mei 1890 op aanraden van zijn broer Theo had gevestigd. Daarvoor woonde hij ruim 2 jaar in het zuiden van Frankrijk. In Auvers wordt de psychisch kwetsbare Vincent van Gogh verzorgd door dokter Paul Gachet. Hij levert er een zwaar mentaal gevecht, tegelijk beleeft hij er zijn meest creatieve periode. Hij maakt niet minder dan 70 schilderijen waarvan sommige tot de belangrijkste uit zijn oeuvre horen.

Op zondag 27 juli 1890 trekt hij naar een veld achter het kasteel van Auvers, waar hij zichzelf in de borst schiet met een revolver die hij geleend zou hebben van de herbergier waar hij een kamer huurt. Hij verliest het bewustzijn. Als hij weer bijkomt, sleept hij zich naar de herberg. Twee dagen later, de avond van 29 juli 1890, sterft Van Gogh. "Het verdriet zal altijd blijven duren", zijn volgens broer Theo zijn laatste woorden.

Die woorden versterken nog het beeld van Van Gogh als een wanhopige, depressieve artiest die het gevecht met zijn demonen verliest.

In 1965 vindt een landbouwer een totaal verroeste en onbruikbare revolver in een veld in Auvers. Hij geeft het wapen aan de familie die de herberg exploiteerde. Daar blijft het jarenlang liggen. In 2012 verschijnt een boek door een amateur-historicus uit Auvers, Alain Rohan, "Aurait-on retrouvé l'arme du suicide?"  Jarenlang heeft hij eraan gewerkt, er kwam heel wat onderzoek aan te pas, ook politioneel.

Het blijkt om een 7mm Lefaucheux revolver te gaan, een populair wapen in die tijd, van Belgische makelij. Paul Verlaine gebruikte hetzelfde type revolver in een poging om zijn minnaar Arthur Rimbaud te vermoorden in 1873. Dat exemplaar haalde 434.500 euro op een veiling in Parijs in 2016. 

De locatie waar de revolver gevonden werd, komt overeen met de beschrijving van het veld, waar Van Gogh dikwijls naartoe trok om te schilderen. Het 7 mm-kaliber is van hetzelfde formaat als de kogel die dokter Gachet uit zijn lichaam haalde. Het lijkt erop dat de revolver afgevuurd is net voor hij op de grond viel, en dat hij tussen de 50 en 80 jaar begraven lag.

Geen steenhard bewijs, maar voor de meeste Van Gogh-deskundigen is het duidelijk dat dit het wapen is waarmee de schilder zich van het leven probeerde te beroven. In 2016 werd het tentoongesteld in het Van Gogh Museum in Amsterdam, in de expo "De waanzin nabij", die uitgebreid aandacht schonk aan de psychische problemen waarmee de schilder kampte. Het was de eerste keer dat het wapen aan het grote publiek getoond werd.

Maar de theorie dat Vincent van Gogh echt geprobeerd heeft om zichzelf van het leven te beroven, staat de laatste jaren ter discussie. In 2011 verscheen een schitterende biografie "Van Gogh: The Life", door Gregory White Smith en Steven Naifeh, twee Amerikaanse onderzoekers. Daarin zeggen ze dat Van Gogh neergeschoten is door de 16-jarige René Secrétan.

Secrétan bracht in 1890 samen met zijn broer de zomer door in Auvers. Ze zagen in Van Gogh een makkelijk slachtoffer om te plagen en te pesten, zeggen White Smith en Naifeh. René Secretan was volgens hen ook in het bezit van het bewuste wapen. Van Gogh zou zijn neergeschoten tijdens een handgemeen met Secrétan. De schilder zou vervolgens gezegd hebben dat hij het zelf gedaan had, om de betrokkenheid van de jongens toe te dekken, leggen ze uit in Vanity Fair.

Het is een theorie die de meeste Van Gogh-experts niet kan overtuigen, maar de twee Amerikanen zijn zeker van hun zaak. "Gesprekken met forensische experts hebben mijn geloof dat Secrétan Van Gogh neerschoot, nog aangescherpt", zegt Naifeh aan LiveScience in de aanloop naar de veiling van het wapen.

Er is geen bewijs dat het wapen in kwestie gelinkt kan worden aan Van Gogh of aan de manier waarop hij aan zijn einde kwam. "Welk forensisch bewijs is er dat Vincent Van Gogh aan dit wapen verbindt? En zelfs al was dat bewijs er, wat zegt dat over wie de trekker heeft overgehaald? Dat zijn de twee vragen, en ik zie geen antwoorden." Overigens, waarom zou Vincent zelfmoord hebben willen plegen, hij stond aan het begin van zijn internationale doorbraak als kunstenaar, waar hij zo lang naar had gestreefd? 

Beluister het gesprek met Frank Renout in "De ochtend":

Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.