Volgens het reglement van de Kamer wordt de installatievergadering voorgezeten door de uittredende Kamervoorzitter. Maar aangezien Siegfried Bracke (N-VA) niet herkozen werd, moet het Kamerlid met de grootste anciënniteit die taak op zich nemen. Enter Patrick Dewael, de Limburgse liberaal die in 1985 voor het eerst verkozen werd. Hij moest bijgestaan worden door de jongste twee parlementsleden, in dit geval dus de 26-jarige Melissa Hanus (PS) en de eveneens 26-jarige Dries Van Langenhove. Niet dat hun taken erg gewichtig zijn: ze zouden bij de eedaflegging de namen van de parlementsleden afroepen, de Kamerleden loten die de geloofsbrieven van de parlementairen moeten onderzoeken, en eventuele bezwaarschriften tegen de verkiezingsuitslag voorlezen.

Een voornamelijk holle en protocollaire taak, maar zelfs dat is er te veel aan voor enkele Waalse partijen: PS, MR en Ecolo vinden het niet kunnen dat de leider van Schild & Vrienden, die deze week ook formeel in verdenking werd gesteld voor inbreuken op de racismewet, de negationismewet en de wapenwet, plaats mag nemen op een ereplaats in het Paleis der Natie, het epicentrum van de Belgische democratie.

Eigen plaats

Dus zocht tijdelijke voorzitter Dewael een creatieve oplossing. Hij koos ervoor de installatiezitting te leiden vanop zijn eigen plaats en niet vanop de voorzittersstoel. “Ik zal dit doen vanop mijn eigen plaats. Dit is mijn bank, mijn zetel en de enige plaats die de kiezer mij heeft toebedeeld. En dat geldt voor ons allemaal." Op die manier kon hij de hele situatie ontmijnen. Om de commissie samen te stellen die de geloofsbrieven onderzoekt ging hij vooraan rechtstaan, maar niet op de plaats van de voorzitter. Hij werd daarbij geflankeerd door ambtenaren van de Kamer.

Van Langenhove reageerde niet op de oplossing van Patrick Dewael. Hij plant geen acties meer, zo zei hij aan De Standaard. “De Waalse partijen hebben al genoeg circus verkocht. We gaan het establishment slopen, maar niet vandaag. Ik zit vooraan zoals gezegd, of toch vooraan genoeg. Geen stunts vandaag.” Van Langenhove heeft dan ook zijn eed zonder problemen afgelegd.

Achterpoortjes

Dewael heeft dus zelf voor een oplossing gezocht. Maar voor de zitting werd er al gekeken naar achterpoortjes. Zo zou Ecolo-voorzitster Zakia Khattabi hebben willen weigeren om de eed af te leggen. Ze zou dat dan volgende week kunnen doen, in de veronderstelling dat er tegen dan een nieuwe voorzitter met volwaardige assistenten is. N-VA-fractieleider Peter De Roover suggereerde dan weer dat het reglement anders geïnterpreteerd zou kunnen worden: "Dat reglement zegt niet wat die twee jongste Kamerleden moeten doen. Ze kunnen de voorzitter ook koffie brengen of zijn veters knopen. En ze hoeven ook niet vooraan te zitten." En CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten suggereerde dat Vlaams Belang Van Langenhove zelf zou terugtrekken, omdat de beschuldigingen “toch niet niks zijn”.

Daar was volgens de partij van onafhankelijk Kamerlid Van Langenhove echter geen denken aan. "Ik heb daar geen seconde aan gedacht", aldus fractieleider Barbara Pas. "Wij passen het reglement toe. Het circusgehalte is niet te danken aan Dries Van Langenhove, maar aan de buitensporige reacties van de Franstalige linkerzijde. Wij gaan ons niet laten intimideren". En ook van Langenhove liet al weten gewoon zijn rol te willen spelen. “Het volk kiest zijn vertegenwoordigers, en het volk heeft mij verkozen. Links moet eindelijk de democratie leren respecteren. Donderdag zetel ik vooraan. Wie nu nog niet doorheeft dat niets mij ervan zal weerhouden om mijn plicht te doen, heeft afgelopen jaar niet goed opgelet”, klonk het op Twitter.

Nieuwe voorzitter?

Wie na de installatievergadering Kamervoorzitter wordt, is nog niet duidelijk. Mogelijk wordt dat donderdag ook niet beslist: volgens het reglement moet de Kamer het vast bureau (waarvan de voorzitter deel uitmaakt) binnen de vijftien dagen na de installatie kiezen. Verschillende fracties overwegen om een eigen kandidaat naar voren te schuiven. Zo staat Patrick Dewael zelf naar verluidt alvast te trappelen om na een eerste ambtstermijn tussen 2008 en 2010 (en een korte interimperiode in 2014) opnieuw eerste burger van het land te worden. En met Tinne Van der Straeten schuiven ook de groenen een (tijdelijke?) Kamervoorzitter naar voren.

Er dient zich met Valerie Van Peel ook een opvallende tegenkandidaat aan. Omdat de regeringsvorming nog niet eens in haar kinderschoenen staat, vindt de N-VA’ster het logisch dat de grootste fractie een voorlopige kandidaat naar voren schuift. Bovendien wil ze een nieuwe wind door het parlement laten waaien. Dat komt volgens Van Peel neer op meer transparantie, dichter bij de mensen en meer efficiëntie. Geen debatten meer tot in het holst van de nacht waarbij Kamerleden voor de derde keer met dezelfde argumenten komen aandraven. Of digitaal stemmen in plaats van op papier. De heisa rond Van Langenhove noemt ze ook aanstellerij. “Er zijn belangrijkere dingen te doen dan ons zorgen te maken over wie de naampjes mag voorlezen”, luidt het.

Taalgroepen

De eedaflegging moet ook duidelijk maken hoe groot de taalgroepen precies zijn. De taalgroep van de in Brussel verkozen Kamerleden hangt af van de taal waarin ze de eed afleggen. Doen ze dat in de twee talen, dan is de taal waarin de eed het eerst is afgelegd bepalend. In Brussel zijn twee Nederlandstalige Kamerleden verkozen op hoofzakelijk Franstalige lijsten. Het gaat om Tinne Van der Straeten (verkozen op een Ecolo-lijst) en Maria Vindevoghel (PVDA). Als ze de eed eerst in het Nederlands afleggen, groeit de Nederlandstalige taalgroep van 87 naar 89 Kamerleden.