Sommige jongeren blijken “hoorntje” te ontwikkelen onderaan schedel. Maar is smartphone wel de schuldige?
WetenschapAustralische onderzoekers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan. Bij het bekijken van een paar honderd röntgenfoto’s van jongeren ontdekten ze dat bepaalde jongeren een ‘hoorntje’ bleken te ontwikkelen aan de basis van hun schedel. Ze suggereren dat de oorzaak te vinden zou zijn bij de nieuwe technologieën die we vandaag gebruiken, zoals smartphones en tablets. Maar die hypothese krijgt heel wat kritiek.
De studie werd uitgevoerd door David Shahar en Mark Sayers van de University of the Sunshine Coast. Ze publiceerden de afgelopen drie jaar in verscheidene wetenschappelijke tijdschriften over hun bevindingen, maar hun ontdekking kwam nu pas echt boven water na een artikel van de BBC over de manieren waarop ons moderne leven een impact heeft op ons lichaam.
Röntgenfoto’s
Hun onderzoek begon in 2016 met een stapel röntgenfoto’s in Queensland. Op sommige van de foto’s was een uitsteeksel te zien aan de achterkant van het hoofd van de testpersonen, op de plaats van de zogenoemde ‘external occipital protuberance’ oftewel het uitstulpsel op je achterhoofd. Die bult is vrij normaal en is bij veel mensen voelbaar aan de onderkant van hun schedel. Maar de onderzoekers ontdekten dat het uitsteeksel bij de testpersonen groter was dan normaal. In sommige gevallen waren er ‘botsporen’ tot maar liefst 30 millimeter groot te zien.
Wat extra opmerkelijk was: waar zulke sporen eerder occasioneel waren waargenomen bij oudere mensen die voorovergebogen liepen, bleken het nu vooral de schedels van jongere testpersonen te zijn die het fenomeen vertoonden, beweerden de onderzoekers. (lees hieronder verder)
Datzelfde jaar nog volgde een eerste verslag van hun bevindingen in het Journal of Anatomy. De wetenschappers maakten melding van 218 röntgenfoto’s van jongeren tussen 18 en 30 jaar. Bij 41 procent van hen werden de ‘hoorntjes’ waargenomen. En vaker bij mannen dan bij vrouwen.
Twee jaar later volgde een paper in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports. Daarin stond dat de onderzoekers hun scope hadden verbreed en deze keer 1.200 röntgenfoto’s hadden bekeken van mensen tussen 18 en 86 jaar. Het ‘uitsteeksel’ bleek aanwezig bij een derde van de testpersonen en de grootte ervan nam af met de leeftijd. Dat stond in contrast met bestaande wetenschappelijke inzichten die stelden dat het fenomeen juist geprononceerder werd met ouder worden.
Belasting
In een studie in Clinical Biomechanics kort daarna werd na aanvullend onderzoek aangevoerd dat de ‘hoorntjes’ niet veroorzaakt werden door genetische factoren of ontstekingen, maar door een belasting van de spieren in de schedel en de nek. En om de oorzaak te vinden keken de onderzoekers naar wat er de jongste decennia veranderd was aan de houding van jongeren. Hun blik richtte zich al snel op het gebruik van smartphones, laptops en andere technologische gadgets. (lees hieronder verder)
“We ontwikkelden een hypothese die stelt dat de zwaardere belasting van de spieren achteraan in de schedel veroorzaakt wordt doordat het hoofd meer naar voren en naar beneden wordt gehouden”, aldus Shahar op de Australische nieuwssite News.com.au. “Zoals wanneer je op het kleine scherm van een laptop kijkt, een smartphone of een tablet. Daardoor verschuift het gewicht van het hoofd van de beenderen van de ruggengraat naar de spieren, pezen en ligamenten achteraan de schedel en in de nek. Die moeten er dan voor zorgen dat het hoofd niet voorover valt.”
Kritiek
Er klinkt veel kritiek op die hypothese. Om te beginnen zouden er slordige foutjes staan in het rapport en is er geen controlegroep voorzien. Daarnaast zouden de studies het bestaande antropologisch onderzoek rond de vorming van zo'n ‘hoorntje’ compleet negeren.
“Ik zag een hoop vergrote EOP’s (het uitstulpsel waarover Shahar en Sayers het hebben, red.) in de vroegmiddeleeuwse schedels die ik bestudeerde”, vertelde onderzoeker Nivien Speith van de Universiteit van Derby aan Forbes. Die ‘botsporen’ kunnen immers ook genetisch zijn, of veroorzaakt worden door trauma, zoals een klap op het hoofd.
Bovendien pikken Shahar en Sayers er een heel specifieke groep van jongvolwassenen uit. De testpersonen in de studie uit 2018 waren vermoedelijk zelf naar de nek- en rugkliniek gestapt waar ze de röntgenfoto’s lieten nemen. Dat suggereert dat ze al klachten hadden en dus niet representatief zijn voor de hele bevolking. Ook frappant: in het onderzoek werd helemaal niet gemeten of de personen in de studie überhaupt vaak met hun smartphone bezig waren. De link met smartphonegebruik berust dus vooral op speculatie.
Anders gezegd: de hypothese is héél kort door de bocht. Het is mogelijk dat een slechte houding bijdraagt aan de ontwikkeling van de botmassa, maar hard bewijs is er nog niet voor gevonden. En dat die slechte houding louter aan smartphones, tablets en andere toestellen te wijten is, staat al helemaal nog niet vast.
Tot een veel uitgebreidere studie het tegendeel bewijst, is er dus geen reden om te geloven dat je een ‘hoorntje’ ontwikkelt door je smartphone te gebruiken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Econoom haalt opvoedingsmythes onderuit: ‘Borstvoeding? Overroepen!’
-
WEERBERICHT. Kletsnat weekeinde op komst, maar maandag klaart het op
In Laag- en Midden-België wordt het vandaag stilaan betrokken, met regen die traag vanaf de Kuststreek en de monding van de Schelde zuidoostwaarts trekt. Ten zuiden van Samber en Maas blijft het nog droog tot vanavond met soms mooie opklaringen. De maxima schommelen tussen 11 graden vlak aan zee en 15 graden in Belgisch Lotharingen. Dat voorspelt het KMI. -
Livios
Zonnepanelen en thuisbatterij met stekker straks ook in België toegelaten? “Lagere kosten, maar ze leveren minder op”
Kleine thuisbatterijen en zonnepanelen met een stopcontactstekker: ze bestaan, maar of je ze in België ook mag gebruiken, is niet duidelijk. Synergrid, de Belgische netbeheerderskoepel, wil daar verandering in brengen, omdat de vraag vanuit de markt zou toenemen. Maar is dat echt zo? Zijn de toestellen veilig en voordelig? En kun je ze in elke woning gebruiken? Bouwsite Livios vroeg het aan energie-expert Dirk Van Evercooren. -
-
HLN Shop
SOS onkruid: hoe pak je het snel en eenvoudig aan? Met deze vijf toestellen is je tuin klaar voor de lente
-
PREMIUM
Jonge renner (26) overlijdt in slaap op vakantie: “Over twee weken stond zijn hartoperatie gepland”
Op vakantie in Tenerife is maandagnacht een jonge West-Vlaamse wielrenner overleden. Joren Touquet (26) sukkelde al enkele maanden met hartproblemen en zou begin juli worden geopereerd. "Zeker tien keer heeft hij de dokters gevraagd of hij op reis mocht." -
PREMIUM
Oude medicijnen worden opnieuw gebruikt: superpil aspirine kan mogelijk darmkanker bestrijden
Aspirine om hart- en vaatziekten te voorkomen, antidepressiva om beter te slapen, vitamine B6 tegen epilepsie en cholesterolremmers als behandeling bij MS. Sommige geneesmiddelen hebben meer in hun mars dan alleen maar wat er op de bijsluiter staat. Véél meer, gelooft het Antikankerfonds, dat zwaar inzet op ‘drug repurposing’ of het zoeken naar nieuwe toepassingen van bestaande medicijnen. Vooral over aspirine als hulpmiddel in de strijd tegen darmkanker liggen de verwachtingen hoog. -
PREMIUM
Waarom warmt de aarde eigenlijk op? En zijn een paar graadjes extra echt zo erg? Klimaatwetenschapper beantwoordt 5 vragen
-
PREMIUM
Om long covid (beter) te begrijpen, moet je ook naar andere ziektes kijken: “Altijd is het zoeken naar x-factor die klacht verklaart”
-
Genezingspercentage tuberculose in België is stuk lager dan wereldwijde gemiddelde
In België geneest gemiddeld 78 procent van de patiënten van tuberculose, een opvallend lager percentage dan het wereldwijde gemiddelde van 87 procent. Damiaanactie roept op tot een beter gecoördineerd tuberculosebeleid in ons land. -
PREMIUM
Onderzoek ontdekt plastic deeltjes in verstopte slagaders: Belgische professor licht gevaar van micro- en nanoplastics toe
Een Italiaanse onderzoeker vond plastic deeltjes in de verstopte slagaders van meer dan de helft van zijn patiënten. Professor ecotoxilogie Jana Asselman (UGent) is niet meteen verrast. “De opname van plastic gebeurt onder meer via onze voeding en water.” Ze waarschuwt voor meerdere potentiële gevolgen, zoals (chronische) ziektes. “Nanoplastics zijn het gevaarlijkst.” -
Berkenpollenseizoen is officieel begonnen: “Komende dagen kan het lokaal om zeer hoge hoeveelheden gaan”
46 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerRoger Geens
Hanne Vlaeminck
Piet Pintens
Yvan Lindekens
Davy Rebry