Sommige jongeren blijken “hoorntje” te ontwikkelen onderaan schedel. Maar is smartphone wel de schuldige?
WetenschapAustralische onderzoekers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan. Bij het bekijken van een paar honderd röntgenfoto’s van jongeren ontdekten ze dat bepaalde jongeren een ‘hoorntje’ bleken te ontwikkelen aan de basis van hun schedel. Ze suggereren dat de oorzaak te vinden zou zijn bij de nieuwe technologieën die we vandaag gebruiken, zoals smartphones en tablets. Maar die hypothese krijgt heel wat kritiek.
De studie werd uitgevoerd door David Shahar en Mark Sayers van de University of the Sunshine Coast. Ze publiceerden de afgelopen drie jaar in verscheidene wetenschappelijke tijdschriften over hun bevindingen, maar hun ontdekking kwam nu pas echt boven water na een artikel van de BBC over de manieren waarop ons moderne leven een impact heeft op ons lichaam.
Röntgenfoto’s
Hun onderzoek begon in 2016 met een stapel röntgenfoto’s in Queensland. Op sommige van de foto’s was een uitsteeksel te zien aan de achterkant van het hoofd van de testpersonen, op de plaats van de zogenoemde ‘external occipital protuberance’ oftewel het uitstulpsel op je achterhoofd. Die bult is vrij normaal en is bij veel mensen voelbaar aan de onderkant van hun schedel. Maar de onderzoekers ontdekten dat het uitsteeksel bij de testpersonen groter was dan normaal. In sommige gevallen waren er ‘botsporen’ tot maar liefst 30 millimeter groot te zien.
Wat extra opmerkelijk was: waar zulke sporen eerder occasioneel waren waargenomen bij oudere mensen die voorovergebogen liepen, bleken het nu vooral de schedels van jongere testpersonen te zijn die het fenomeen vertoonden, beweerden de onderzoekers. (lees hieronder verder)
Datzelfde jaar nog volgde een eerste verslag van hun bevindingen in het Journal of Anatomy. De wetenschappers maakten melding van 218 röntgenfoto’s van jongeren tussen 18 en 30 jaar. Bij 41 procent van hen werden de ‘hoorntjes’ waargenomen. En vaker bij mannen dan bij vrouwen.
Twee jaar later volgde een paper in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports. Daarin stond dat de onderzoekers hun scope hadden verbreed en deze keer 1.200 röntgenfoto’s hadden bekeken van mensen tussen 18 en 86 jaar. Het ‘uitsteeksel’ bleek aanwezig bij een derde van de testpersonen en de grootte ervan nam af met de leeftijd. Dat stond in contrast met bestaande wetenschappelijke inzichten die stelden dat het fenomeen juist geprononceerder werd met ouder worden.
Belasting
In een studie in Clinical Biomechanics kort daarna werd na aanvullend onderzoek aangevoerd dat de ‘hoorntjes’ niet veroorzaakt werden door genetische factoren of ontstekingen, maar door een belasting van de spieren in de schedel en de nek. En om de oorzaak te vinden keken de onderzoekers naar wat er de jongste decennia veranderd was aan de houding van jongeren. Hun blik richtte zich al snel op het gebruik van smartphones, laptops en andere technologische gadgets. (lees hieronder verder)
“We ontwikkelden een hypothese die stelt dat de zwaardere belasting van de spieren achteraan in de schedel veroorzaakt wordt doordat het hoofd meer naar voren en naar beneden wordt gehouden”, aldus Shahar op de Australische nieuwssite News.com.au. “Zoals wanneer je op het kleine scherm van een laptop kijkt, een smartphone of een tablet. Daardoor verschuift het gewicht van het hoofd van de beenderen van de ruggengraat naar de spieren, pezen en ligamenten achteraan de schedel en in de nek. Die moeten er dan voor zorgen dat het hoofd niet voorover valt.”
Kritiek
Er klinkt veel kritiek op die hypothese. Om te beginnen zouden er slordige foutjes staan in het rapport en is er geen controlegroep voorzien. Daarnaast zouden de studies het bestaande antropologisch onderzoek rond de vorming van zo'n ‘hoorntje’ compleet negeren.
“Ik zag een hoop vergrote EOP’s (het uitstulpsel waarover Shahar en Sayers het hebben, red.) in de vroegmiddeleeuwse schedels die ik bestudeerde”, vertelde onderzoeker Nivien Speith van de Universiteit van Derby aan Forbes. Die ‘botsporen’ kunnen immers ook genetisch zijn, of veroorzaakt worden door trauma, zoals een klap op het hoofd.
Bovendien pikken Shahar en Sayers er een heel specifieke groep van jongvolwassenen uit. De testpersonen in de studie uit 2018 waren vermoedelijk zelf naar de nek- en rugkliniek gestapt waar ze de röntgenfoto’s lieten nemen. Dat suggereert dat ze al klachten hadden en dus niet representatief zijn voor de hele bevolking. Ook frappant: in het onderzoek werd helemaal niet gemeten of de personen in de studie überhaupt vaak met hun smartphone bezig waren. De link met smartphonegebruik berust dus vooral op speculatie.
Anders gezegd: de hypothese is héél kort door de bocht. Het is mogelijk dat een slechte houding bijdraagt aan de ontwikkeling van de botmassa, maar hard bewijs is er nog niet voor gevonden. En dat die slechte houding louter aan smartphones, tablets en andere toestellen te wijten is, staat al helemaal nog niet vast.
Tot een veel uitgebreidere studie het tegendeel bewijst, is er dus geen reden om te geloven dat je een ‘hoorntje’ ontwikkelt door je smartphone te gebruiken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Econoom haalt opvoedingsmythes onderuit: ‘Borstvoeding? Overroepen!’
-
PREMIUM
Jonge renner (26) overlijdt in slaap op vakantie: “Over twee weken stond zijn hartoperatie gepland”
Op vakantie in Tenerife is maandagnacht een jonge West-Vlaamse wielrenner overleden. Joren Touquet (26) sukkelde al enkele maanden met hartproblemen en zou begin juli worden geopereerd. "Zeker tien keer heeft hij de dokters gevraagd of hij op reis mocht." -
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
2023 was wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten, met een afwijking van 1,48°C ten opzichte van het pre-industrieel gemiddelde. Voor veel mensen zijn de onverwacht hoge temperaturen een teken dat de opwarming van de aarde sneller gaat dan voorspeld. Maar klopt dat wel? Zijn de klimaatmodellen te conservatief in hun voorspellingen van opwarming, en wat betekent dit voor de toekomst? -
-
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
-
KIJK. Nieuwe robot beweegt menselijker dan ooit
Het Amerikaanse Boston Dynamics heeft zijn nieuwe robot Atlas voorgesteld, al is hij niet helemaal nieuw. Het is een serieuze verbetering op de elf jaar oude Atlas die de wereld rondging door te dansen, dozen om op te tillen en ook gewoon om te vallen. De ‘nieuwe’ Atlas ziet er opvallend ‘mensachtig’ uit tegenover zijn voorganger. Het Amerikaanse bedrijf deelde bovenstaande beelden op sociale media om het aan te kondigen. -
OPROEP. HLN zoekt mensen die zichzelf een ‘medisch wonder’ kunnen noemen
Kreeg je een slechte prognose, maar kwam je er tegen de verwachtingen in toch nog door? Heb je een zeldzame aandoening en ben je gered door een medische ingreep? HLN zoekt mensen die daarover willen getuigen. -
PREMIUM
Oude medicijnen worden opnieuw gebruikt: superpil aspirine kan mogelijk darmkanker bestrijden
-
PREMIUM
FACTCHECK. Kan je echt afvallen met hypnotherapie? Experts geven uitleg over de ‘virtuele maagband’
-
Totale plasticvangst van The Ocean Cleanup voorbij de 10 miljoen kilo: “Recente successen geven hernieuwd vertrouwen dat oceanen kúnnen worden opgekuist”
The Ocean Cleanup heeft sinds de eerste vangst in 2019 nu een geverifieerd totaalgewicht van 10 miljoen kilo plastic uit oceanen en rivieren verwijderd. De organisatie van Nederlander Boyan Slat (29) heeft de afgelopen jaren schoonmaakacties gehouden tegen de zogenaamde “plastic soep” in een deel van de Grote Oceaan en in rivieren in acht landen. Daardoor is een hoeveelheid aan plastic vergelijkbaar met het gewicht van de Eiffeltoren uit het water verwijderd, meldt de organisatie maandag. -
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
De werkende Belg kan op steeds meer extraatjes rekenen: de voorbije vijf jaar is het gemiddeld aantal extralegale voordelen met 10 procent toegenomen. Om welke voordelen gaat het precies (en welke zijn aan een terugval bezig)? Welke rol spelen je functie, statuut, opleiding en de sector waarin je werkt? En wat met de verschillen tussen man en vrouw? Jobat.be zocht het uit. -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
46 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerRoger Geens
Hanne Vlaeminck
Piet Pintens
Yvan Lindekens
Davy Rebry