Trump belooft meer economische sancties tegen Iran: "Als leiders zich slecht gedragen, wacht hen moeilijke tijd"
De Amerikaanse president Donald Trump heeft nieuwe economische sancties aangekondigd tegen Iran. "Iran is momenteel een economische puinhoop, het land heeft het bijzonder moeilijk. Er komen sancties, veel meer." De Verenigde Staten en Iran leven al een tijdlang onder hoogspanning. Eerder vandaag zei de president nog dat hij "niet uit is op een oorlog met Iran, maar als het zover komt, zal het een nooit geziene verwoesting zijn". Een duidelijke waarschuwing aan Iran, nadat hij eerder een aanval afblies.
Het is en blijft hard tegen harder tussen de Verenigde Staten en Iran. De Amerikaanse president Donald Trump heeft nu beloofd nieuwe economische sancties te nemen tegen Iran. "Iran is momenteel een economische puinhoop, het land heeft het bijzonder moeilijk. Er komen meer sancties, veel meer", zei Trump in de tuin van het Witte Huis, voor hij vertrok naar het presidentiële buitenverblijf Camp David, waar hij gesprekken zal voeren over de crisis. Trump benadrukte dat hij niet zal toestaan dat Iran nucleaire wapens ontwikkelt. "Als het land dat kan aanvaarden, zal het rijk en gelukkig zijn en zal ik zijn beste vriend zijn. Maar als de Iraanse leiders zich slecht gedragen, staat hen een bijzonder moeilijke tijd te wachten."
"Laat ons hopen dat ze zich intelligent gedragen. Als we Iran economisch weer op de rails kunnen zetten, zou dat een fantastische zaak zijn", aldus de Amerikaanse president. "Maar zolang het conflict aanhoudt, zullen we nieuwe economische sancties blijven aannemen".
Zolang het conflict aanhoudt, zullen we nieuwe economische sancties blijven aannemen
De spanningen lopen al een tijdlang op tussen de twee landen en bereikten een (voorlopig) hoogtepunt toen Trump op het laatste nippertje een aanval op Iran afblies. In een interview met NBC News zegt de president eerder dat hij "niet uit is op een oorlog met Iran, maar als het zover komt, zal het een nooit geziene verwoesting zijn".
Iran laat van zijn kant weten dat het "hard zal optreden tegen elke vorm van agressie of dreiging van de Amerikanen". "We zullen geen enkele schending van onze grenzen toelaten", zegt de woordvoerder van de minister van Buitenlandse Zaken, Abbas Mousavi. "Eén verkeerde zet van vijanden van Iran, vooral van de Verenigde Staten en hun bondgenoten, zou de lont in het kruitvat steken. Het zou Amerika, hun belangen en hun bondgenoten tot de grond opbranden", waarschuwt generaal Abolfazl Shekarchi.
Wat is er aan de hand?
Nadat Iran donderdag een Amerikaanse drone neerhaalde, lopen de spanningen met de Verenigde Staten opnieuw hoog op. Volgens de Amerikanen bevond de drone (een "Global Hawk") zich in het internationale luchtruim, maar Iran zegt dat het spionagetoestel over Iraans grondgebied vloog.
Gisteren maakte de Amerikaanse president bekend dat hij op het laatste nippertje een tegenaanval heeft afgeblazen. Die zou gericht geweest zijn op drie doelwitten in Iran, mogelijk voorzieningen die betrokken waren bij het neerhalen van de drone. Maar omdat bij die tegenaanval 150 mensen zouden omkomen, gelastte Trump die op het laatste moment af. "De aanval zou niet in verhouding zijn tot de vernietiging van een onbemande drone", tweette de president.
Daarmee was het tweede incident tussen de grootmachten op twee weken tijd geschied. Vorige week beschuldigden de Verenigde Staten Iran er al van dat het twee olietankers zou hebben doen uitbranden in de Golf van Oman, wat Iran met klem ontkent. De olietankers passeerden langs een belangrijke olieroute, en door die instabiliteit zitten de olieprijzen nu in de lift. Verschillende luchtvaartorganisaties leiden hun vluchten om zodat ze niet over het gebied moeten vliegen.
Hoe moet het verder?
Het is vooral afwachten of er nu diplomatiek overleg kan komen tussen beide landen. Trump zou alvast bereid zijn tot een gesprek met de Iraanse president Hassan Rouhani, of opperleider Ayatollah Ali Khamenei. Volgens Iraanse bronnen had Trump al contact met Iran, om hen erop te wijzen dat de tegenaanval op til was, maar de Amerikaanse woordvoerder van Buitenlandse Zaken doet dat af als "pure Iraanse propaganda".
Ook de Duitse bondkanselier Angela Merkel en Frans president Emmanuel Macron willen hun gewicht in de schaal leggen om een diplomatieke oplossing mogelijk te maken. De G20-top volgende week vrijdag en zaterdag in Japan lijkt ideaal om het probleem te bespreken. De Amerikanen zouden hebben gevraagd om de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties maandag al bijeen te roepen over de kwestie.
Het is koffiedik kijken hoe Iran zal reageren. Afhankelijk van de evenwichten in het land zullen de gematigde of de harde stemmen in Iran de politieke lijn bepalen, legt Iran-expert Peyman Jafari uit. "De ene kant is de gematigde groep van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken. Zij willen strategisch geduld: in het nucleair akkoord blijven en hopen dat Trump niet herverkozen wordt." Maar de andere groep, de hardliners van de Revolutionaire Garde, krijgt steeds meer invloed in Iran. "Zij vinden dat Iran die tijd niet heeft, omdat de Iraanse economie aan de grond staat", zegt de professor in "Terzake".
Trump beseft dat Iran Amerikaanse troepen in Irak, Syrië en Afghanistan kan raken, en de olie-installaties van Saudi-Arabië en de Emiraten gevaar lopen. Een enorme prijs
Als het tot een confrontatie komt, zal meteen het hele Midden-Oosten betrokken raken, zegt Jafari. Er spelen namelijk heel wat belangen mee in de regio. De professor betwijfelt daarom ook dat de Amerikanen effectief de aanval afbliezen omdat er slachtoffers zouden vallen: "Het is aannemelijker dat Trump beseft dat er consequenties aan zitten, dat Iran Amerikaanse troepen in Irak, Syrië en Afghanistan kan raken, en de olie-installaties van Saudi-Arabië en de Emiraten gevaar lopen. Een enorme prijs."
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier:
Historicus Peyman Jafari (Universiteit Amsterdam) plaatst de spanningen met Iran in perspectief:
