Wie deze week in Brugge, Gent, Antwerpen of op de E40 in Erpe-Mere rijdt, moet mogelijk onder een vreemdsoortig toestel doorrijden. Een nieuw soort flitspaal? Trajectcontrole? “Neen”, zegt Roel Vaneerdeweg van het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid. “Dit is een detector waarmee we de reële uitstoot van wagens meten. Het toestel zendt laserstralen uit – die het oog niet kan waarnemen – naar een reflecterende strook op de weg. Die kaatst de stralen terug. Het toestel kan alle relevante stoffen waarnemen die een auto uitstoot: stikstofoxiden, CO2, fijnstof…”

Aan de hand van de nummerplaat kent de scanner het type voertuig en de motor, en op welke brandstof die specifieke wagen rijdt. En zo kunnen ze dus de uitstoot per type auto meten, én die uitstoot vergelijken met wat de producenten zelf beweren.

De scans komen dan ook in de nasleep van het dieselschandaal bij Volkswagen, bijna vier jaar geleden. Toen bleek dat de constructeur software inbouwde om de resultaten van uitstoottests te beïnvloeden. Ook verschillende andere constructeurs kwamen in opspraak.

Boetes?

Vaneerdeweg noemt het een wereldprimeur, omdat deze meettechniek voor de eerste keer wereldwijd wordt toegepast op zulke drukke wegen. “Bedoeling is om eind juni minstens 100.000 bruikbare resultaten te hebben. Deze toepassing tilt de techniek naar een nieuw en ongezien niveau.”

Maar wat gebeurt nadien met de resultaten? Het departement trekt met de resultaten niet meteen naar de rechter om de grote voertuigfabrikanten aan te klagen. “Nee, dit kadert veeleer in een veel ruimer project van hoe we met dit probleem moeten omgaan. Mogelijk worden nog meer tests uitgevoerd, ook in andere landen. Eigenlijk proberen we nu te bepalen of dit een goede manier is om reële uitstoot te meten en andere dingen te bestuderen. Alle schandalen de afgelopen jaren hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat de gewone uitstoottesten hun beperkingen hebben. Afhankelijk van de uitkomst kunnen zulke metingen er op termijn voor zorgen dat voertuigfabrikanten voor hun verantwoordelijkheid worden gesteld.”

Wie bang is dat deze test gebruikt zal worden om individuele bestuurders te beboeten, kunnen we geruststellen: “De gegevens worden niet gekoppeld aan identiteiten”, zegt Vaneerdeweg nog.