Een vrouw die kanker had, kon door de behandeling die ze had ondergaan, niet meer voltijds werken. Maar de werk­gever wilde het uurrooster niet aanpassen en ze kreeg haar ontslag. De rechter oordeelde dat de blijvende gevolgen van kanker ­gezien moeten worden als een handicap en dat de werkgever ­redelijke aanpassingen moet doen.

Het voorbeeld komt uit het jaarverslag dat Unia vandaag voorstelt. De klachten die het ­Gelijkekansencentrum binnenkrijgt, gaan lang niet alleen over discriminatie op basis van afkomst. ‘Het aantal mensen dat bij Unia aanklopt omdat ze gedis­crimineerd worden wegens hun gezondheidstoestand, stijgt de laatste jaren sterk’, zegt directeur Els Keytsman. ‘Omdat de medische wereld niet stilstaat, kunnen mensen met een chronische ziekte langer werken. Dankzij de technologische evolutie zijn aanpassingen op de werkvloer veel makkelijker geworden. Maar de werkvloer loopt achter op de realiteit.’

M-decreet

Na racisme is handicap de ­belangrijkste discriminatiegrond. ‘Wij zien het M-decreet vertaald in onze cijfers’, zegt Keytsman. ‘Ouders van een kind met een handicap zijn door het M-decreet gaan beseffen dat hun kind recht heeft op een gewone school. Als die geen redelijke aanpassingen wil doen, komen ze bij ons terecht. Wij helpen scholen met advies en dan komen we ook wel tot onderhandelde oplossingen. Maar het blijft moeilijk om de samenleving op een inclusieve leest te schoeien. Ook in 2018 werden nog altijd nieuwe gebouwen, scholen en ­lijnen voor openbaar vervoer ­ingehuldigd die niet toegankelijk bleken.’

Het aantal klachten bij Unia verdubbelde de afgelopen vijf jaar, en steeg vorig jaar tot 7.489. Elke Belg heeft wel gelijke rechten, maar niet dezelfde kansen. Gaat het met die kansen dan de verkeerde kant op?

Identitair debat

‘Je ziet geen cafés meer met een bordje: “Geen zwarten toege­laten”. In die zin is er wel wat veranderd. Maar de discriminatie ­gebeurt subtieler’, zegt Keytsman. ‘Om te weten of het de verkeerde kant op gaat, kunnen we ons niet baseren op het aantal klachten dat binnenkomt, want dat heeft ook met naambekendheid te maken. Maar we doen ook aan ­wetenschappelijk onderzoek, ­onder meer naar de arbeidsmarkt, en daar zien we nauwelijks verbetering. Ik had toch gehoopt dat we al een pak verder hadden gestaan. Een hoogopgeleide van Belgische afkomst doet er gemiddeld drie maanden over om een eerste job te vinden, iemand met een migratieachtergrond met hetzelfde ­diploma een jaar.’

‘Dat er meer mensen met klachten bij ons aankloppen en dat we ook meer dossiers openen, heeft ook te maken met het identitaire debat dat woedt. En dat gaat niet alleen over Schild & Vrienden, maar ook over #MeToo en het koloniale debat. Als je niet naar de school van je keuze kunt omdat je het downsyndroom hebt, een café niet binnen mag omdat je een ­assistentiehond bij je hebt, geen huis kunt huren omdat je een kleur hebt en geen werk krijgt omdat je te oud bent, dan word je geraakt in je identiteit. Mensen pikken dat niet meer.’