Brussel wil sans-papiers een opleiding en job geven, maar krijgt forse kritiek

Het Brusselse agentschap Actiris, de tegenhanger van de VDAB in Vlaanderen,, onderzoekt de mogelijkheid om mensen zonder papieren kunnen worden ingeschakeld op de arbeidsmarkt. Volgens woordvoerder Jan Gatz kan het een van de oplossingen zijn om knelpuntberoepen in te vullen. Hij wijst erop dat de vraag kwam van de raad van bestuur, met onder meer de werkgevers daarin vertegenwoordigd. Gatz benadrukt ook dat het nog om een onderzoek gaat.

Afgelopen vrijdag stelde het werkgelegenheidsagentschap haar plannen voor op de vergadering van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Hun opzet is duidelijk: mensen zonder papieren die niet kunnen rekenen op asiel, vluchtelingen wiens aanvraag is afgekeurd of ingetrokken maar toch in het land blijven, buitenlandse studenten wiens verblijfsvergunning is verlopen en niet naar hun thuisland kunnen terugkeren en buitenlandse arbeiders die werkloos zijn geworden, moeten ingeschreven kunnen worden voor een jobopleiding en aan werk geholpen worden. Op die manier wil Actiris het overschot aan vacatures in knelpuntberoepen in het Brusselse Gewest oplossen. Door mensen zonder papieren toe te laten tot de arbeidsmarkt hoopt Actiris ook het zwartwerkcircuit de pas af te snijden.

Integreren

"Een werkgroep is momenteel bezig met het onderzoeken van de juridische en operationele gevolgen. Maar we willen inderdaad mensen zonder geldige verblijfspapieren op de arbeidsmarkt kunnen integreren", zegt Actiris-woordvoerder Jan Gatz. Volgens cijfers van Statbel waren er in het eerste kwartaal van 2019 27.000 openstaande vacatures. "Het project is er gekomen op vraag van de actoren in onze raad van bestuur, met name de vakbonden en de werkgeversvertegenwoordigers en de onthaalbureaus voor nieuwkomers in Brussel. Maar voorlopig is er nog niets concreet: we zitten in een politieke schemerzone, zonder Brusselse regering en met een uittredende minister van Werk. Er komt trouwens sowieso een nieuwe minister van Werk, want Didier Gosuin (Défi) stopt met actieve politiek. Het zal dan aan zijn opvolger zijn om het project te finaliseren."

Het plan van Actiris stuit alvast op grote weerstand. "We hoorden al een tijdlang hardnekkige geruchten uit Marokko dat er in België een collectieve regularisatie zat aan te komen. Nu weten we dus van waar die komen: de Brusselse politiek wil afgewezen asielzoekers via een opstapje aan papieren helpen", zegt voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). "Want dat is wat er zal gebeuren: via een beroepsopleiding of een arbeidscontract kunnen mensen zonder papieren toch een verblijfsvergunning krijgen. Terwijl dat net is wat we niet meer wilden. Dit zal een immens aanzuigeffect creëren: alle illegalen die ergens in Europa in een uitzichtloze situatie zitten en horen dat ze in Brussel werk en papieren krijgen, zullen naar hier willen komen."

Onfatsoenlijk

Huidig asielminister De Block (Open Vld) kan evenmin lachen met de plannen van Actiris. Er is geen enkel overleg geweest met de minister of haar kabinet, klinkt het. "Dit komt de facto neer op een collectieve regularisatie en dan zeg ik 'not on my watch'. Ik heb de Franstalige partijen daar nog nooit over horen praten. Het is dus op zijn zachtst gezegd een vreemde en vooral onfatsoenlijke manier van werken. Dit kan niet.” Francken zit op dezelfde lijn: “Geen collectieve regularisaties, ook niet via achterpoortjes”, luidt het op twitter.

Bij Vlaams Belang zegt Brussels parlementslid Dominiek Lootens dat hij hierover een half jaar geleden al vragen stelde aan bevoegd minister Didier Gosuin en minister-president Rudi Vervoort. Die laatste zei toen dat het niet mogelijk is mensen zonder papieren op te leiden, dus dat het niet zal gebeuren. Lootens wil dat de minister-president nu klare wijn schenkt.