Eerst selfie en sms, dan pas verkeer: onderzoek schetst geen fraai beeld van jongeren achter het stuur

‘Beetje file’, ‘bijna daar’ of ‘nog tien minuten’. Een korte sms is snel verstuurd, maar dan nog verlies je als chauffeur een deel van je aandacht. Het resultaat is dat je harder in de remmen gaat, trager gaat rijden, bochten korter afsnijdt en gaat zigzaggen. Om nog maar te zwijgen over situaties waarin de zaken niet verlopen zoals gepland, zoals een voorligger die plots afremt of een kind dat onverwacht de straat oversteekt.

Toch lijken jonge bestuurders zich nauwelijks bewust van de risico’s. In de leeftijdscategorie van 18 tot 30 jaar zegt één op drie de voorbije maand een sms of e-mail achter het stuur te hebben gelezen of verstuurd. Dat blijkt uit een online enquête van onderzoeksbureau iVox in opdracht van het federale verkeersinstituut Vias. Het onderzoek werd afgenomen bij een representatief staal van 1.000 jongeren met een rijbewijs.

Jonge bestuurders blijken ware multitaskers. Zo heeft één op vijf de voorbije maand met de gsm in de hand gebeld. Ongeveer 6 procent nam al rijdend een selfie. Daarbij blijken Vlaamse jongeren iets sneller naar hun gsm te grijpen dan hun Brusselse of Waalse leeftijdsgenoten, die op hun beurt dan weer iets vaker onder invloed van drugs en alcohol achter het stuur kruipen.

Dubbel zoveel ongevallen

Het Vias waarschuwt voor de gevolgen. “Jongeren tussen 18 en 30 vertegenwoordigen 16 procent van de rijdende bevolking. Toch zijn ze betrokken bij 31 procent van de ongevallen met doden of gewonden”, zegt woordvoerder Stef Willems. Een jongere heeft dus dubbel zoveel kans om betrokken te raken in een ongeval. Dat risico hangt samen met de afleiding achter het stuur.

“Wie een sms stuurt, heeft 23 keer meer kans op een ongeval”, zegt Willems. Een berichtje is gemiddeld dodelijker dan een telefoontje. “Natuurlijk is bellen ook gevaarlijk, zelfs handsfree, maar dan heb je tenminste nog de ogen op de weg.” De organisatie Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) berekende vorig jaar dat je bij het schrijven van een berichtje met 90 kilometer per uur bijna 20 meter per karakter ‘blind’ rijdt. Bij 120 kilometer per uur is dat 26 meter.

Karin Genoe, CEO van Vias, pleit voor een hervorming van de rijopleiding om de verkeersveiligheid van jonge bestuurders te verhogen. Daarnaast moet de pakkans omhoog. Niet alleen voor alcohol en drugs, maar ook voor het gebruik van de smartphone. Makkelijker gezegd dan gedaan, weliswaar. De verkeersovertreding moet immers ‘on the spot’ worden vastgesteld.

Intensiever

Willems: “Soms rijdt de wegpolitie met motorfietsen door de file om bij de auto’s binnen te kijken en een eventuele overtredingen vast te leggen. Dat werkt, maar het is een pak intensiever dan de automatische vaststelling van snelheidsovertredingen, door flitspalen en trajectcontroles.”

De technologie gaat er wel op vooruit. Intussen zijn onbemande camera’s zo intelligent dat ze kunnen controleren op gordeldracht en gsm-gebruik. In Nederland wordt dat al getest. Maar er zal altijd ruimte blijven voor interpretatie. “Sommige overtreders zullen bijvoorbeeld beweren dat ze hun radio of navigatie aan het instellen waren”, zegt Willems. “Een extra manuele controle blijft dus nodig.”